(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

Η παρούσα πρόταση έχει τίτλο «Μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέσω της υλοποίησης εκπαιδευτικών δράσεων στο εργαστήριο Κυκλικής Οικονομίας (Piraeus Makerspace) του Δήμου Πειραιά» και αφορά στα ακόλουθα 4 Υποέργα:

Α) Η Διοργάνωση και υλοποίηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων
Β) Η περαιτέρω δικτύωση του εργαστηρίου με την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία.
Γ) Ενέργειες ενημέρωσης- ευαισθητοποίησης και προβολής του εργαστηρίου.
Δ) Συμπληρωματικές Ενέργειες/Προμήθειες λειτουργικής διαμόρφωσης του Makerspace Piraeus.

Ο Δήμος Πειραιά εξασφάλισε από Ευρωπαϊκούς πόρους μέσω ενός ευρωπαϊκού προγράμματος HORIZON 2002 και πόρους από το Πρόγραμμα ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ «ΑΘΗΝΑ 1821-2021» τα βασικά κονδύλια για την κατασκευή του εργαστηρίου και την προμήθεια του εξοπλισμού που θα εγκατασταθεί σε αυτόν για την έναρξη λειτουργίας του. Με την παρούσα πρόταση ζητείται πρόσθετη χρηματοδότηση για την επέκταση της λειτουργίας του εργαστηρίου.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

Ο Δήμος Πειραιά υλοποιεί μια καινοτόμα πρωτοβουλία, τη λειτουργία του εκπαιδευτικού Εργαστηρίου Κυκλικής Οικονομίας (Piraeus Makerspace).
Για τη στέγασή του επιλέχθηκε ο χώρος του αμφιθεάτρου εντός του κτιρίου της πρώην ΣΚΥΠ επί της οδού Λ. Αθηνών–Πειραιώς 95. Πρόκειται για χώρο εκπαίδευσης στον οποίο στεγάζονται: το 1ο ΕΠΑΛ, 2ο ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΛ, ΔΙΕΚ ΠΕΙΡΑΙΑ και 2ο ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ και καθημερινά υποδέχονται περίπου 1000 μαθητές/ σπουδαστές.
Το εργαστήριο είναι ανοικτό σε όλα τα σχολεία του Πειραιά (και όχι μόνο) και σε πρόσθετες εκπαιδευτικές μονάδες όπως το ΠΑΠΕΙ ή και λοιπά Εκπαιδευτικά/Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (Δημόσια ή και Ιδιωτικά). Η λειτουργία του είναι δωρεάν και δρα συμπληρωματικά με τα εργαστήρια που ήδη υλοποιούνται στα σχολεία του κτιρίου. Αποτελεί πλέον ένα σημαντικό εκπαιδευτικό κόμβο του Πειραιά για περιβαλλοντικές δράσεις, ενώ ξεχωριστή προτεραιότητα στις ομάδες στόχου του εργαστηρίου έχουν τα ΑΜΕΑ και άτομα ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού.
Ο χώρος διαμορφώθηκε και εξοπλίστηκε με τα κατάλληλα μηχανήματα (3d printers, CNC, Lasercut, ψηφιακές ραπτομηχανές, Arduino, κ.α.). Για τη δημιουργία του χρησιμοποιήθηκαν πόροι από: Ευρωπαϊκά κονδύλια, Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, Ίδιοι πόροι.
Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται προέρχονται από «απόβλητα» δημοτών ή επιχειρήσεων του Πειραιά ώστε να επανασχεδιαστούν, διαμορφωθούν και επαναχρησιμοποιηθούν. 
Με την κατάλληλη εκπαίδευση/επιμόρφωση από το προσωπικό του εργαστηρίου και με τη χρήση και την αξιοποίηση του εξοπλισμού του εργαστηρίου, πραγματοποιείται εκεί η σύλληψη/σχεδιασμός και η ωρίμανση ιδεών από τους συμμετέχοντες/επιμορφωμένους/χρήστες για την επαναχρησιμοποίηση υλικών και τη δημιουργία νέων προϊόντων/αντικειμένων.

Οι δράσεις που υλοποιούνται στο εργαστήριο, αφορούν:

• την ενημέρωση σχετικά με τους στόχους λειτουργίας του εργαστηρίου 
• την ξενάγηση στο χώρο και την παρουσίαση των μηχανημάτων
• επιμορφώσεις για την ανακύκλωση, την Κυκλική Οικονομία και την επαναχρησιμοποίηση υλικών
• επιμορφώσεις για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία προϊόντων καθώς και την προώθηση νέων επιχειρηματικών ιδεών
• επιμορφώσεις για τη χρήση του εξοπλισμού του εργαστηρίου 
• επιμορφώσεις για την αναζήτηση συνεργειών με τις εκπαιδευτικές μονάδες στο κτίριο και στην ευρύτερη γειτονιά 
• εργαστήρια για τη δημιουργία αστικού εξοπλισμού για κοινόχρηστους χώρους του Δήμου 

Τα αποτελέσματα  αναμένονται ιδιαίτερα θετικά στο κοινωνικό σύνολο καθώς συμβάλλει: 

• στην εμβάθυνση της ιδέας της Κυκλικής Οικονομίας που άμεσα και σταθερά στο μέλλον θα συντελέσει στην αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής της πόλης 
• στην παροχή σύγχρονων και αναβαθμισμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και τη δημιουργία μιας νέας κοινότητας γνώσης μέσα στην πόλη. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε γνωστικά πεδία που δεν υφίστανται μέχρι στιγμής στην πόλη του Πειραιά και γενικότερα στη χώρα, αναμένεται να έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα 
• στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Πειραιά με την επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση απορριπτόμενων υλικών
• στην επιδίωξη ανάπτυξης νέων συνεργατικών σχημάτων παραγωγής και ειδικότερα στην ενθάρρυνση ειδικών ομάδων πληθυσμού να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και προσόντα που δε θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά, βελτιώνοντας την κοινωνική συνοχή 
• στην προώθηση νέων projects για την πόλη του Πειραιά, τα οποία θα είναι δυνατό να δουλευτούν και να ωριμάσουν στο εργαστήριο δημιουργώντας νέες προτάσεις παρεμβάσεων για την πόλη και την κοινωνία. 

Πρόσθετα το εργαστήριο θα εξοπλιστεί με σύγχρονο εξοπλισμό.

Τρέχουσες Απαιτούμενες Ενέργειες για τη Λειτουργία του εργαστηρίου:

Κατόπιν της ολοκλήρωσης των αναγκαίων εργασιών για την κατασκευή του εργαστηρίου απομένει :

Α) Η Διοργάνωση και υλοποίηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων (Ιούνιος 2023- Δεκέμβριος 2023)
Β) Η περαιτέρω δικτύωση του εργαστηρίου με την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία.
Γ) Ενέργειες ενημέρωσης- ευαισθητοποίησης και προβολής του εργαστηρίου
Δ) Συμπληρωματικές Ενέργειες/Προμήθειες λειτουργικής διαμόρφωσης του Makerspace Piraeus.

Κύριο αντικείμενο προς χρηματοδότηση:

Υποέργο 1: Υλοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων στο Piraeus Makerspace (Ιούνιος 2023 ως Δεκέμβριος 2023)
Υποέργο 2: Υπηρεσίες δικτύωσης του εργαστηρίου με την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία
Υποέργο 3: Ενέργειες ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης και προβολής του εργαστηρίου.
Υποέργο 4: Συμπληρωματικές Ενέργειες/Προμήθειες λειτουργικής διαμόρφωσης του Makerspace Piraeus.

Newsletter: 
Οι δράσεις του MAKERSPACE εντός του 2023 παρουσιάζονται στο σχετικό Newsletter, στο σύνδεσμο που ακολουθεί:
https://us14.campaign-archive.com/?e=__test_email__&u=e7e06f28a43817016737f7c1a&id=8e03a0b4c9

Video: 
Οι δράσεις του MAKERSPACE παρουσιάζονται σε ένα σχετικό video, στο σύνδεσμο που ακολουθεί:
https://www.youtube.com/watch?v=yAmZIXFD6iYv

Λογαριασμοί της Δράσης: 
Οι λογαριασμοί της δράσης, (social media και e-mail) για περισσότερες πληροφορίες είναι οι ακόλουθοι:
facebook: Piraeus Makerspace
Linkedin: Piraeus Makerspace
Email: piraeusmakerspace@gmail.com

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

Η παρούσα πρόταση συμβάλει στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων με τη χρήση νέων τεχνικών, εξοπλισμού και τεχνολογιών που θα εφαρμοστούν, με την αξιοποίηση της σύγχρονης δομής του νέου αυτού εργαστηρίου του Δήμου Πειραιά (Piraeus Makerspace).

Η προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας και η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Δήμου θα αποτελέσει τον κύριο άξονα αυτής της εκπαιδευτικής διαδικασίας η οποία αναμένεται να συμβάλει αποφασιστικά στην υλοποίηση των εγκεκριμένων Στρατηγικών του Δήμου όπως το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης Πειραιά, το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το Σχέδιο Δράσης για το Κλίμα και την Ενέργεια, τη Στρατηγική για τη Γαλάζια Ανάπτυξη, κ.α.

Η πρόταση αφορά μαθητές, φοιτητές, νέους, ειδικές ομάδες πληθυσμού (ΑΜΕΑ), ανέργους, το γενικό κοινό, κ.α. αποβλέποντας στην προώθηση γνώσεων και την ανάληψη πρωτοβουλιών από τους συμμετέχοντες αλλά και τη δημιουργική μεταβολή συμπεριφορών και νοοτροπιών με βάση τις αρχές τις βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής προστασίας. Όλοι θα μπορούν να συμμετέχουν στα εργαστήρια και τα επιμορφωτικά σεμινάρια του makerspace χωρίς αποκλεισμούς και με μηδενικό κόστος καθώς η επιμόρφωση που θα παρέχεται θα είναι δωρεάν.

Η εκπαίδευση των συμμετεχόντων στις νέες τεχνολογίες και στον τρόπο ανασχεδιασμού και επαναχρησιμοποίησης υλικών αλλά και στην πιθανή σχεδίαση νέων προϊόντων (prototyping) αναμένεται να έχει πολύ θετικά αποτελέσματα στο κοινωνικό σύνολο του Πειραιά (και όχι μόνο) καθώς θα συμβάλει:

• στην εμβάθυνση της ιδέας της Κυκλικής Οικονομίας που άμεσα και σταθερά στο μέλλον θα συντελέσει στην αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής της πόλης
• στην παροχή σύγχρονων και αναβαθμισμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και τη δημιουργία μιας νέας κοινότητας γνώσης μέσα στην πόλη. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε γνωστικά πεδία που δεν υφίστανται μέχρι στιγμής στην πόλη του Πειραιά και γενικότερα στην χώρα, αναμένεται να έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα
• στην μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Πειραιά καθώς με την επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση απορριπτόμενων υλικών, αναμένεται η συμβολή στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο διαχείρισης υλικών και αποβλήτων  
• στην επιδίωξη ανάπτυξης νέων συνεργατικών σχημάτων παραγωγής και ειδικότερα στην ενθάρρυνση ειδικών ομάδων πληθυσμού να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και προσόντα που δε θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά, βελτιώνοντας την κοινωνική συνοχή
• στην προώθηση νέων projects για την πόλη του Πειραιά τα οποία θα είναι δυνατό να δουλευτούν και να ωριμάσουν στο εργαστήριο δημιουργώντας νέες προτάσεις έργων και παρεμβάσεων για την πόλη και την κοινωνία.

Ο ωφελούμενος πληθυσμός του έργου είναι το σύνολο του πληθυσμού του Δήμου Πειραιά (163.688 κατοίκους).

Όσον αφορά ειδικότερες κατηγορίες ωφελούμενων, ως τέτοιες μπορούν να ανιχνευθούν οι ακόλουθες και με εκτίμηση της συμβολής τους:

• Ωφελούμενοι κάτοικοι (163.688 κάτοικοι).
• Ωφελούμενοι μαθητές/σπουδαστές/κλπ (2.000 μαθητές & σπουδαστές)
• Ωφελούμενοι καθηγητές (50 καθηγητές σε εκπαιδευτικές μονάδες του Πειραιά και του ΠΑΠΕΙ)
• Ωφελούμενοι ευπαθών ομάδων (ΑΜΕΑ κλπ) (100 άτομα από κοινωνικές δομές το Δήμου)
• Ωφελούμενοι άνεργοι, γυναίκες, νέοι επιχειρηματίες, κ.α. (200 άτομα)

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

Η καινοτομία της πρότασης συνίσταται κυρίως:

• στην χρήση σύγχρονων Ψηφιακών τρόπων και εξοπλισμού εκπαίδευσης (3d printers, CNC, Lasercut, κ.α.)
• στην στόχευση για τη δημιουργία νέων πρωτότυπων προϊόντων από απορριπτόμενα υλικά (prototyping)
• στην άμεση δημιουργία συνεργειών με τα ήδη λειτουργούνται εκπαιδευτικά προγράμματα των εκπαιδευτικών μονάδων που στεγάζονται στο ίδιο κτίριο και τη δυνατότητα συνδιαμόρφωσης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων (π.χ. για υλικά όπως τα υφάσματα)
• στη διαμόρφωση και λειτουργία ενός κατάλληλου εκπαιδευτικού χώρου προώθησης της Κυκλικής Οικονομίας εντός ενός εμβληματικού κτιρίου του Δήμου Πειραιά.
• στην απόλυτη προσαρμογή του χώρου για τη χρήση του από ΑΜΕΑ και την ενθάρρυνση συμμετοχής τους

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ:

Ο Δήμος Πειραιά στο πλαίσιο της μετάβασης στην Κυκλική Οικονομία και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Δήμου σύμφωνα τόσο με τις Ευρωπαϊκές Κατευθύνσεις όσο και με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης και Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων στοχεύει στην εκπαίδευση προς αυτή την κατεύθυνση και την ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών του Δήμου Πειραιά. Συγκεκριμένα:

Με την υποστήριξη και επέκταση λειτουργίας του εργαστηρίου προώθησης της Κυκλικής Οικονομίας (MAKERSPACE), ο Δήμος Πειραιά, θα καλύψει τις ανάγκες πολλών και διαφορετικών ομάδων εκπαιδευομένων (μαθητές, φοιτητές, νέοι, ΑΜΕΑ, άνεργοι, κ.α.) με στόχο:

α) την εκπαίδευση των πολιτών /μαθητών /φοιτητών/ νέων /ΑΜΕΑ /ανέργων, κ.α. σε εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας σε θέματα πλήρους επαναχρησιμοποίησης/ αξιοποίησης απορριπτόμενων υλικών (π.χ. υφασμάτων, κλπ.) για τη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων.
β) την εκπαίδευσή τους στο εργαστήριο σε θέματα Ψηφιακού σχεδιασμού προϊόντων, ωρίμανσης ιδεών, καινοτόμους τρόπους παραγωγής, χρήσης εξοπλισμού νέας τεχνολογίας και στις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της ενθάρρυνσης συνεργατικών μορφών απασχόλησης ανάμεσα σε ομάδες νέων, ατόμων, ευπαθών ομάδων, πολιτών, ανέργων κ.α.
γ) Η αστική αναζωογόνηση και η αναβάθμιση της περιοχής.
δ) Τη δικτύωση του εκπαιδευτικού εργαστηρίου με την εκπαιδευτική κοινότητα, τους φορείς της πόλης και την κοινωνία.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Οι επιπτώσεις του προτεινόμενου έργου αφορούν:

• στην αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής της πόλης με την εφαρμογή στην πράξη της ιδέας της Κυκλικής Οικονομίας
• στη δημιουργία εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού σε γνωστικά πεδία που δεν υφίστανται μέχρι στιγμής στην πόλη του Πειραιά και γενικότερα στην χώρα και αναμένεται να έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα
• στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου που γίνεται στην πόλη με άξονα την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες
• στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Πειραιά καθώς με την επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση απορριπτόμενων υλικών, αναμένεται η συμβολή στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο διαχείρισης υλικών και αποβλήτων.
• στην επιδίωξη ανάπτυξης νέων συνεργατικών σχημάτων παραγωγής και ειδικότερα στην ενθάρρυνση ειδικών ομάδων πληθυσμού να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και προσόντα που δε θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά, βελτιώνοντας την κοινωνική συνοχή.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ:

Στην απασχόληση, οι επιπτώσεις του έργου είναι πολλαπλές:

• Επιμόρφωση και εκπαίδευση νέων, ευπαθών ομάδων πληθυσμού σε νέες τεχνολογίες και σε νέες μεθόδους παραγωγής προϊόντων από επαναχρησιμοποίηση υλικών με σκοπό την απόκτηση νέων δεξιοτήτων που θα τους φανούν χρήσιμες εν γένει στην αγορά εργασίας
• Προώθηση νέων επιχειρηματικών ιδεών
• Διασύνδεση εκπαίδευσης με την αγορά, τους τοπικούς φορείς και τις επιχειρήσεις

Στο περιβάλλον, οι επιπτώσεις θα είναι:

• Η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Πειραιά καθώς με την επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση απορριπτόμενων υλικών, αναμένεται η συμβολή στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο διαχείρισης υλικών και αποβλήτων.
• Η αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής της πόλης με την εφαρμογή στην πράξη της ιδέας της Κυκλικής Οικονομίας
• Η ικανοποίηση αλλά και πιθανή υπέρβαση των στόχων του ΠΕΣΔΑ και του ΕΣΔΑ
• Η αειφορική διαχείριση των αποβλήτων με ταυτόχρονη μείωση του όγκου και του κόστους
• Η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων

ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Η παρούσα πρόταση είναι απολύτως συμβατή με την αποτροπή κάθε διάκρισης λόγω φύλου, φυλής, εθνικής καταγωγής, θρησκείας, πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού.

ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΚΑΘΕ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΛΟΓΩ ΦΥΛΟΥ, ΦΥΛΗΣ, ΕΘΝΟΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ, ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ, ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΩΝ, ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ, ΗΛΙΚΙΑΣ, ΓΕΝΕΤΗΣΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Η παρούσα πρόταση είναι απολύτως συμβατή με την αποτροπή κάθε διάκρισης λόγω φύλου, φυλής, εθνικής καταγωγής, θρησκείας, πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού.

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Η παρούσα πρόταση είναι απολύτως συμβατή με τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο. Η ένταξή τους στις ομάδες στόχου του εργαστηρίου συμβάλει αποτελεσματικά στην καλύτερη ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και την κοινωνία.

(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

ΣΚΟΠΟΣ/ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:

Η υποβληθείσα πρόταση με τίτλο «ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ» θα υλοποιηθεί από το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (Δ.Ε.Π.ΑΝ. – Δίκτυο Πόλεων) στο πλαίσιο του Προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN και συγκεκριμένα στον Πυλώνα που αφορά το Περιβάλλον.

Το Έργο έχει ως αντικείμενο την υλοποίηση ενός φάσματος πολυποίκιλων και αλληλεξαρτώμενων δράσεων με στόχο την ενεργοποίηση τόσο των δημοσίων φορέων και ιδιωτικών οργανισμών/επιχειρήσεων, (δήμοι, κοινότητες, αθλητικές ομάδες και ομοσπονδίες, οργανισμοί και επιχειρήσεις) που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διοργάνωσης αθλητικών διοργανώσεων, όσο και των συμμετεχόντων (αθλητές, θεατές, προπονητές, φίλαθλοι και φίλοι) που συμμετέχουν ή θα συμμετάσχουν σε αθλητικές διοργανώσεις/εκδηλώσεις κατ’ εφαρμογή του πρώτου καινοτόμου ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ στην Ελλάδα.

Στρατηγικός στόχος του έργου είναι να συμβάλλουμε με τις δράσεις μας στους περιβαλλοντικούς στόχους που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω άμεσης υποστήριξης και εστιασμένης έρευνας, διευκόλυνσης της δικτύωσης με αναγνωρισμένους ηγέτες του κλάδου, συλλογής και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στους χώρους διεξαγωγής αθλητικών εκδηλώσεων και επικοινωνίας ομάδων, εργαστηρίων, διαδικτυακών σεμιναρίων και συνεδρίου, εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών και προωθώντας μια Συμμαχία αφιερωμένη στη βιωσιμότητα και τον αθλητισμό.

«Ο αθλητισμός έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο. Έχει τη δύναμη να εμπνέει, έχει τη δύναμη να ενώνει τους ανθρώπους με έναν τρόπο που λίγα άλλα κάνουν. Μιλάει στους νέους σε μια γλώσσα που καταλαβαίνουν. Ο αθλητισμός μπορεί να δημιουργήσει ελπίδα, εκεί που κάποτε υπήρχε μόνο απόγνωση» (Νέλσον Μαντέλα 2000).

Οι αθλητικές εκδηλώσεις εμπνέουν εκατομμύρια ανθρώπους και είναι σημαντικές εκδηλώσεις για τις πόλεις που τις φιλοξενούν, τους θεατές και τους αθλητές ενώ ταυτόχρονα αποτελούν σημαντική πρόκληση σε επίπεδο περιβαλλοντικής πολιτικής.

«Ο αθλητισμός προάγει την εκπαίδευση και την υγεία, δημιουργεί διασκέδαση και όρεξη για ζωή, μεταφέρει αξίες όπως ο υγιής ανταγωνισμός, η δικαιοσύνη και το ομαδικό πνεύμα και γενικά βελτιώνει την ποιότητα ζωής» (Μισέλ Πλατινί 2017).

Ο αθλητισμός, η διατήρηση της φύσης και η προστασία του περιβάλλοντος είναι τεράστιας σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη της κοινωνίας. Οι αθλητικές εκδηλώσεις είναι μοναδικές εκδηλώσεις τόσο για τους αθλητές όσο και για τους θεατές – και αποτελούν επίσης μια πρόκληση όσον αφορά τη βιωσιμότητα, στόχος της οποίας είναι να αποτρέψουμε σήμερα τις ενέργειές μας που θα βλάψουν την ανάπτυξη των μελλοντικών γενεών ή ακόμη καλύτερα να προσπαθήσουμε να κάνουμε κινήσεις που θα ωφελήσουν τις επόμενες γενιές.

Για τον παραπάνω ακριβώς λόγο ο Βιώσιμος σχεδιασμός και η εκτέλεση τους θα πρέπει να αποτελεί μια σημαντική πτυχή των αθλητικών εκδηλώσεων. Με αυτόν τον τρόπο, οι εκδηλώσεις θα αποτελέσουν καταλύτες για τη βιώσιμη ανάπτυξη τόσο του αθλητισμού των αστικών κέντρων όσο και των εκδηλώσεων στην ύπαιθρο. Ταυτόχρονα θα μπορέσουν να δημιουργήσουν και να καθιερώσουν οικολογικά μοντέλα και εντός της κοινωνίας γενικότερα.

Οι βιώσιμες πρακτικές γίνονται προϋπόθεση για όλες τις δραστηριότητες σε μια σύγχρονη κοινωνία και βλέπουμε αυξανόμενη ζήτηση για δράση από πολίτες, χορηγούς, αθλητικούς οργανισμούς και κυβερνήσεις.

Το ΔΕΠΑΝ σήμερα αποτελεί την μεγαλύτερη αναπτυξιακή εταιρεία της χώρας, αριθμεί 113 Μέλη, (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης – π.χ. Δήμοι, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, Περιφέρειες κλπ) με ταυτόχρονη πανελλαδική παρουσία και στις 13 Περιφέρειες της Ελλάδας.

Τα Μέλη όπως ορίζει στους σκοπούς το Καταστατικό επιθυμούν να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και θα δεσμευτούν πιο ενεργά με την υλοποίηση του έργου για τη δημιουργία και εφαρμογή του Πράσινου Οδηγού Βιωσιμότητας μικρών και μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων δημιουργώντας ταυτόχρονα μια Πράσινη Αθλητική Συμμαχία.

Στο ΔΕΠΑΝ (τα στελέχη, οι συνεργάτες, τα μέλη και η ομάδα εργασίας έργου της παρούσας πρότασης), πιστεύουμε πως ο αθλητισμός πρέπει να αποτελεί πρότυπο και να λειτουργεί ως θεμέλιο για την προαγωγή και προώθηση αξιών και καλών πρακτικών, να αντιπροσωπεύει και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης, της κοινωνικής συνοχής, της υγείας, της ευημερίας και της αειφόρου ανάπτυξης.

Η πρόσκληση ξεκινά από τα εμπλεκόμενα μέρη, στελέχη, επιστήμονες και εθελοντές που θα προσπαθήσουν να διασφαλίσουν κατ’ αρχάς ότι οι αθλητικές διοργανώσεις, εκδηλώσεις θα αρχίσουν να «πρασινίζουν» και σε επόμενο στάδιο αυτή η προσπάθεια θα επεκταθεί στους αθλητικούς χώρους και στις υποδομές ώστε να πληρούν τις απαιτήσεις της κοινωνικής, οικονομικής, και οικολογικής βιωσιμότητας.

Για να αντιμετωπιστούν τα παγκόσμια προβλήματα πιο αποτελεσματικά, οι κοινωνίες πρέπει να συνδυάσουν τις προσπάθειες τους για να δράσουν μαζί. Ο εικονικός κόσμος του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δημιουργούν τεράστιες νέες δυνατότητες, αλλά δεν μπορούν να συναγωνιστούν την πραγματική δράση, την ενέργεια και την απόλυτη απόλαυση της διαπροσωπικής επαφής που προσφέρουν οι Αθλητικές εκδηλώσεις.

Οι εκδηλώσεις έρχονται σε όλες τις μορφές και τα μεγέθη, από τις μικρές διοργανώσεις τοπικού χαρακτήρα έως τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Από το τουρνουά ποδοσφαίρου μιας Περιφέρειας έως ένα Παγκόσμιο Ιστιοπλοϊκό ράλι. Οι Αθλητικές εκδηλώσεις μπορεί να στοχεύουν αποκλειστικά στην αναψυχή και ταυτόχρονα άλλες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για την υπογραφή διεθνών συνθηκών ή εμπορικών συμβάσεων, για την επίτευξη αθλητικών ρεκόρ ή τη δημιουργία κατανόησης μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων, χωρών και πολιτισμούς.

Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει ένα μειονέκτημα σε αυτές τις Αθλητικές Δραστηριότητες. Οι υπέροχες στιγμές που βίωσε κάποιος σε μια Αθλητική διοργάνωση, μπορεί να δημιουργήσουν έναν απόηχο προβλημάτων για την επόμενη μέρα. Όταν μεγάλος αριθμός ανθρώπων συγκεντρώνεται σε μια περιοχή σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μπορεί να ασκήσει πίεση στους διαθέσιμους τοπικούς φυσικούς πόρους και να αυξήσει τις απαιτήσεις σε ενέργεια δημιουργώντας σημαντικές σπατάλες, αυξημένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα ή εντάσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό της περιοχής ή την απόλυτη εγγύτητα με γειτονικές κοινότητες. Μια πρόσθετη πρόκληση αποτελεί ο μεγάλος αριθμός των διαφορετικών συνεργατών/συντελεστών και προμηθευτών που εμπλέκονται σε μια Αθλητική διοργάνωση τόσο κατά τον προγραμματισμό της όσο και κατά την υλοποίηση αυτής που θα πρέπει να ενημερωθούν και να συνεργαστούν για το καλύτερο αποτέλεσμα.

ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟΧΟΙ:

Οι ομάδες στόχοι του εν λόγω προτεινόμενου Έργου κατατάσσονται σχηματικά σε τρεις ευρείες κατηγορίες και περιλαμβάνουν σειρά εξειδικευμένων υποκατηγοριών.

Στην 1η κατηγορία ανήκουν οι ομάδες στόχοι που ωφελούνται άμεσα, ήτοι:

• Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς και δίκτυα, που δραστηριοποιούνται στη διοργάνωση αθλητικών διοργανώσεων. Πρόκειται για ενδιαφερόμενα μέρη που μέσω των στελεχών τους και των στρατηγικών τους εμπλέκονται άμεσα με τη διοργάνωση αθλητικών γεγονότων (π.χ. Στελέχη και Υπεύθυνοι Αθλητικών Εκδηλώσεων, διοργανωτές, Στελέχη Υπουργείων εμπλεκόμενα με Διοργανώσεις, Αθλητισμού, Πολιτισμού, Υπεύθυνοι φορέων Δήμων και άλλων Αρχών διοργανωτές και συντονιστές Αθλητικών Εκδηλώσεων)
• Φορείς οι οποίοι θα εφαρμόσουν στην πράξη τον ΠΡΑΣΙΝΟ ΟΔΗΓΟΥ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ μέσω των στελεχών τους (διευθυντικά και διοικητικά στελέχη) οργανισμών που υλοποιούν (π.χ. Στελέχη Αθλητικών Ομάδων, Παράγοντες, Στελέχη Αθλητικών Ομοσπονδιών, ΔΣ κλπ.)

Στη 2η κατηγορία ανήκουν οι φορείς υλοποίησης:

• πολιτικών «ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ» στους οποίους θα απευθυνθεί έμμεσα το έργο και οι οποίοι θα λειτουργήσουν ως ενδιάμεσοι πάροχοι των υπηρεσιών της 1ης ομάδας στόχου δηλαδή: Υπεύθυνοι εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, χορηγοί Αθλητικών Εκδηλώσεων, Στελέχη Εταιρειών με συνάφεια σε θέματα ανακύκλωσης, επανάχρησης, Σπουδαστές συνδεόμενοι ή απλά ενδιαφερόμενοι για το περιβάλλον και τον Αθλητισμό (ΤΕΦΑΑ – Γεωπονία, Περιβαντολόγοι, ΙΤ, Νομικοί), Δημοτικοί υπάλληλοι και εθελοντές Αθλητικών Εκδηλώσεων, επιμέρους φορείς της τοπικής Αυτοδιοίκησης, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Στην 3η κατηγορία ανήκουν:

• όλοι οι πολίτες, οι αθλητές και ερασιτέχνες συμμετέχοντες σε Αθλητικές εκδηλώσεις που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα, θετικά, από τις διεργασίες και τις δράσεις των φορέων και τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν σύμφωνα με τον ΠΡΑΣΙΝΟ ΟΔΗΓΟ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

Το φυσικό αντικείμενο του Έργου αναλύεται στα ακόλουθα Πακέτα Εργασίας (Π.Ε.):

Διοίκηση και Διαχείριση του Έργου (Π.Ε.1):

Στόχος:
Το συγκεκριμένο Υποέργο αποτελεί τον εσωτερικό μηχανισμό, την ατμομηχανή για την ορθή υλοποίηση, παρακολούθηση και διασφάλιση ότι το προτεινόμενο Έργο θα καταφέρει να υλοποιηθεί στο σωστό χρόνο με τους κατάλληλους πόρους και ασφαλώς με εκείνο το αποτέλεσμα το οποίο προδιαγράφεται στη παρούσα πρόταση από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και για κάθε Πακέτο Εργασίας με τα παραδοτέα του.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Το σχήμα διοίκησης του Έργου αποτελεί το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα στηριχτεί η διαδικασία και η μεθοδολογία υλοποίησής του. Για αυτό το λόγο, το Δ.Ε.Π.ΑΝ. θα δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάλυση, στην αξιοπιστία και στην ακεραιότητα των στοιχείων και δεδομένων που θα στοιχειοθετήσουν όλα τα Πακέτα Εργασίας. Επιδίωξη είναι η διοίκηση του Έργου να εκτελείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται:

• πλήρης εφαρμογή καταγεγραμμένων διαδικασιών
• ροές πληροφόρησης με συγκεκριμένο και ελεγχόμενο τρόπο
• ομαλοποίηση του επιπέδου ποιότητας και συνεχής βελτίωση
• έλεγχος της ορθότητας και πληρότητας των Πακέτων Εργασίας.

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Μέσω της ορθής Διοίκησης και Διαχείρισης του Έργου που προτείνει το Δ.Ε.Π.ΑΝ. καθώς και της μεγάλης της εμπειρίας, διασφαλίζεται η χρηστή, αποτελεσματική, ομαλή, ποιοτική και επιτυχή υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων σύμφωνα με τις Αρχές που διέπουν ένα τέτοιου κλίμακας Έργο αλλά και την εξασφάλιση και σιγουριά για διαφανή έλεγχο και παρακολούθηση όλων των διαδικασιών από τη πλευρά του Ομίλου Εταιριών TEXAN ENVIPCO.

Οι δράσεις Δημοσιότητας /Ενημέρωσης Δικτύωσης και Ευαισθητοποίησης (Π.Ε.2):

Στόχος:
Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του παρόντος έργου σημαντικό ρόλο κατέχει η ενημέρωση όλων των ενδιαφερομένων μερών, είτε πρόκειται για τους φορείς διοργάνωσης αθλητικών εκδηλώσεων, είτε για εμπλεκόμενους φορείς, είτε για συμμετέχοντες, είτε για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Ο ρόλος της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι σε αυτό το στάδιο σημαντικός, καθώς καλείται να αφυπνίσει τις ομάδες στόχου, τους τοπικούς/περιφερειακούς εθνικούς φορείς, την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα και την κοινωνία, σε ό,τι έχει να κάνει με τη σημασία του σχεδιασμού, της δημιουργίας, της υλοποίησης και διάδοσης ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ, ως αποτέλεσμα διάγνωσης εξειδικευμένων αναγκών και ανάδειξης των δυνατοτήτων στο πεδίο αυτό. Θέτοντας αυτό ως βασικό στόχο, το επικοινωνιακό σχέδιο του προτεινόμενου Έργου περιλαμβάνει μια σειρά από δράσεις που συνθέτουν ένα γενικό πλάνο, ώστε να επιτευχθεί η ποιοτική και ποσοτική μεγιστοποίηση του κεντρικού επικοινωνιακού αποτελέσματος. Γενικός Στόχος Στρατηγικής Επικοινωνίας Έργου

Η γενική φιλοσοφία διάχυσης και δημοσιότητας των αποτελεσμάτων του έργου Βιώσιμες Αθλητικές Εκδηλώσεις, είναι η ενημέρωση των ομάδων-στόχου για την ύπαρξη και τα οφέλη των προσφερόμενων υπηρεσιών από την ανακύκλωση και διαχείριση απορριμμάτων μέσω συνεργασίας, εκπαίδευσης, εφαρμογής οδηγιών και τεχνολογικών δυνατοτήτων και τα οφέλη και πιθανές επαγγελματικές ευκαιρίες που απορρέουν από αυτές και η κοινοποίηση των αποτελεσμάτων στην Επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό.

Στόχος της στρατηγικής επικοινωνίας του Έργου είναι η διάδοση της αποτελεσματικότητας του Οδηγού και όλων των παραδοτέων

• στους αρμόδιους Τοπικούς και Εθνικούς φορείς της χώρας ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του και η υιοθέτησή του από άλλους τοπικούς και περιφερειακούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς
• στις επιχειρήσεις που συνδέονται άμεσα & έμμεσα με το αντικείμενο το έργου
• στους πολίτες της χώρας για αύξηση της ευαισθητοποίησης σε θέματα κυκλικής οικονομίας και του αισθήματος ενεργής συμμετοχής, της συνεργασίας, της αποδοχής αλλαγής συμπεριφοράς σε θέματα που άπτονται με την προστασία του περιβάλλοντος και της εμπιστοσύνης τους σε συνέργειες και μηχανισμούς
• σε ερευνητές και σπουδαστές που ασχολούνται με τα ίδια και παραπλήσια θέματα

Οι ειδικότεροι στόχοι της Στρατηγικής Επικοινωνίας του Έργου:

• Ενημέρωση των τοπικών και εθνικών αρχών της χώρας σχετικά με την ενίσχυση των δυνατοτήτων τους να συντονίσουν αποτελεσματικά και αποδοτικά τόσο τη διαδικασία της διοργάνωσης αθλητικών γεγονότων και όσο αξιοποιώντας και συνδυάζοντας τις δράσεις και με εξελιγμένη διαθέσιμη τεχνολογία.
• Ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών σχετικά με την ενδυνάμωση των ικανοτήτων τους να συνεργάζονται και να δρουν άμεσα και αποτελεσματικά συμμετέχοντας ενεργά στις δράσεις της Κοινότητας και να βοηθούν ουσιαστικά
• Ενημέρωση των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης και των μελών των τοπικών κοινωνιών σχετικά με την ενεργό συμμετοχή τους στη διαδικασία σχεδίασης, λειτουργίας και αντιμετώπισης των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν σε μια μεγάλη Αθλητική διοργάνωση με βελτιστοποίηση της ενημέρωσης, εκπαίδευσης και αξιολόγησης.
• Ανάδειξη του Έργου ώστε να γίνει αναγνωρίσιμο από το ευρύ κοινό ως ενιαίο σύνολο παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αναβάθμιση και βελτίωση της διοργάνωσης Αθλητικών Εκδηλώσεων και συμβολή στον τομέα της Κυκλικής Οικονομίας όπως αυτή προσδιορίζεται και από τις Οδηγίες της ΕΕ.
• Ανάδειξη της οικονομικής και κοινωνικής ωφέλειας των δράσεων του Έργου.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Για την αποτελεσματική έκβαση του επικοινωνιακού πλάνου του Έργου, έχουν ορισθεί οι εξής στρατηγικές επιλογές:

• Η διασφάλιση της συνέχειας, ομοιομορφίας και απλότητας της επικοινωνίας σε όλες τις φάσεις του προγράμματος και για κάθε ομάδα-στόχο.
• Η αύξηση της αναγνώρισης του Έργου αλλά και της κάθε δράσης ξεχωριστά μέσα από το συνδυασμό ποικίλλων διαύλων επικοινωνίας.
• Η διασφάλιση της διαφάνειας και του δικαιώματος στην ενημέρωση αναφορικά με την πρόσβαση στις δράσεις του έργου.
• Η προβολή του λογότυπου και η επιδίωξη της αναγνωρισημότητας του ως σύμβολο των ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (προβολή μέσω των social media και ψηφοφορία για το επικρατέστερο λογότυπο).

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Η δημοσιοποίηση του Έργου, των στόχων και των αποτελεσμάτων του επιδιώκεται να συμβάλλει:

• Στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των δημοσίων φορέων, των επιχειρήσεων και των συμμετεχόντων, της ομάδας στόχου, καθώς και των λοιπών συντελεστών των κοινωνιών, για την αξία, τη σημασία και τα οφέλη από την υλοποίηση ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ με μεθοδικό τρόπο τόσο στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του Έργου, όσο και γενικότερα, ώστε να καλύπτονται οι απαιτήσεις όπως θα ορίζει ο ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ.
• Στην προώθηση των αρχών της δικτύωσης, της συμπληρωματικότητας, της συνέργιας μεταξύ των δημοσίων φορέων, των επιχειρήσεων και των συμμετεχόντων, της ομάδας στόχου αθλητικών ενώσεων καθώς και οικονομικών και κοινωνικών εταίρων για την ενδυνάμωση του ρόλου των ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ και την υλοποίηση από κοινού δράσεων.
• Στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών εκπαίδευσης/επιμόρφωσης των ομάδων στόχων, μέσα από τη διάχυση της τεχνογνωσίας και των επιτυχημένων πρακτικών για ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ μεταξύ διαφορετικών ομάδων, φορέων, δομών κ.ά.
• Στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των ενεργειών και των προϊόντων του Έργου και στην ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας τους σε διαδημοτικό, Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο (π.χ. στο Συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί θα παρουσιαστούν εκτός από
• τον Οδηγό, καλές πρακτικές από διοργανώσεις που ήδη εφαρμόζονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι πρεσβευτές Αθλητές και προτάσεις για το μέλλον καθώς και καινοτόμες εφαρμογές που θα βοηθήσουν προς την κατεύθυνση για Πράσινες Αθλητικές Εκδηλώσεις).

Οι δράσεις Έρευνας και Δημιουργίας του Οδηγού (Π.Ε.3):

Στόχος:
Για την ανεύρεση των προδιαγραφών της Πράσινου Οδηγού που θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των δυνητικά μελλοντικών χρηστών, θα ακολουθηθούν τρείς μέθοδοι:

• ερωτηματολόγια,
• συνεντεύξεις και
• έρευνα αντίστοιχων συστημάτων.

Στο πλαίσιο προσδιορισμού των απαιτήσεων θα αναπτυχθούν τρία (3) ερωτηματολόγια σε ηλεκτρονική μορφή που θα προωθηθούν προς συμπλήρωση σε διαφορετικές εκδηλώσεις, αστικές, υπαίθρου (στεριάς και θαλάσσιες) που θα επικεντρωθούν στη διαχείριση στερεών αποβλήτων ανακύκλωσης, διαχείρισης των αποβλήτων κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, πρόβλεψη σημείων κάδων, νερού, τουαλέτας. Είδη διακόσμησης και προβολής της εκδήλωσης. Διαφημιστικός Αθλητικός εξοπλισμός, αναμνηστικά, μετάλλια, τροφοδοσία νερού και φαγητού. Χώροι στάθμευσης και τρόπος μετάβασης στην εκδήλωση.

Στην αξιολόγηση τους θα ληφθούν υπόψη:

• Περιοχή διεξαγωγής αθλητικής δράσης, Δήμος, Περιφέρεια ιδιαιτερότητες
• Εντός ή εκτός αστικής περιοχής

Επίσης θα πραγματοποιηθούν τηλεφωνικές και διαδικτυακές επικοινωνίες για διευκρινήσεις και περισσότερες λεπτομέρειες που θα βοηθήσουν στη δημιουργία του Οδηγού. Καιρικές συνθήκες της περιοχής. Πολιτιστικά σημεία. Άλλες εκδηλώσεις. Περιβαλλοντικά θέματα που πιθανόν προβληματίζουν την περιοχή (πρόσφατες πλημμύρες ή πυρκαγιές, κατολισθήσεις κλπ). Θα ζητηθεί επίσης και μια μικρή πρόβλεψη από πλευράς διοργανωτών πιθανολόγησης των προβλημάτων μετά το πέρας των αγώνων ή ιστορικό απο προηγούμενη εκδήλωση.

Οι απαντήσεις θα αποτελέσουν το σκελετό και για το εκπαιδευτικό υλικό των χρηστών. Επιπλέον, καθώς η ομάδα σχεδιασμού και ανάπτυξης του Οδηγού αποσκοπεί στον εντοπισμό κάθε είδους χρήσιμης πληροφορίας θα χρησιμοποιηθούν και τα social media για συλλογή απαντήσεων και από συμμετέχοντες αθλητές και φιλάθλους, ενώ θα πραγματοποιηθεί προσέγγιση και επικοινωνία συζήτηση με χορηγούς για να καταγραφεί και η δική τους οπτική γωνία και οι προτάσεις τους.

Ο Πράσινος Οδηγός Αθλητικών Εκδηλώσεων που προτείνουμε να δημιουργηθεί θα περιλαμβάνει τις απαιτήσεις βιωσιμότητας των Αθλητικών Εκδηλώσεων με οδηγίες χρήσης, δηλαδή προδιαγραφές διοργάνωσης και πραγματοποίησης αυτών. Στόχος είναι η δημιουργία ενός πρακτικού εργαλείου για τη διαχείριση αθλητικών εκδηλώσεων, ώστε να εξασφαλίζονται οι τρεις διαστάσεις της βιωσιμότητας: η οικονομική, η περιβαλλοντική και η κοινωνική.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Αυτό που προσδίδει στον Πράσινο Οδηγό Αθλητικών Διοργανώσεων – Εκδηλώσεων τόσο μεγάλη αξία, είναι ότι θα παρέχει λύσεις αιχμής για τη βιομηχανία Αθλητικών Διοργανώσεων παγκοσμίως, επειδή θα αναπτυχθεί από έμπειρους εκπροσώπους (με πιστοποιήσεις ISO, εμπειρία αγώνων κλπ.) ώστε να αφορά ταυτόχρονα διοργανώσεις σε Εθνική και Διεθνή κλίμακα. Θα μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του κλάδου των εκδηλώσεων και στις τρεις διαστάσεις της βιωσιμότητας, σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας και της προετοιμασίας ως την ολοκλήρωση της φάσης υλοποίησης.

Ο Οδηγός για περιβαλλοντικά Υγιείς Μεγάλες Αθλητικές Εκδηλώσεις θα διερευνήσει τις ποικίλες πτυχές του οικολογικού αντίκτυπου των μεγάλων αθλητικών εκδηλώσεων, από τις χορηγίες, τη διακόσμηση, τα απόβλητα, τις μετακινήσεις μέχρι την εστίαση.

Ο Οδηγός θα παρέχει πρακτικές συμβουλές, προσανατολισμένες σε συγκεκριμένες δράσεις, σε διοργανωτές και χορηγούς εκδηλώσεων, συλλόγους και ομάδες, αλλά και σε Δήμους καθώς και σε εμπορικούς εταίρους και παρόχους υπηρεσιών αθλητικών εκδηλώσεων.

Στα κεφάλαιά του θα εξετάσουμε και επιμέρους τομείς όπως το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, συμβουλές και συγκεκριμένες συστάσεις για τις δραστηριότητες και θα επισημαίνει παραδείγματα καλής πρακτικής διοργανώσεων.

Τέλος ο οδηγός θα ολοκληρωθεί με τις λίστες ελέγχου ανά διοργάνωση και την απαραίτητη βιβλιογραφία.

Ο Οδηγός θα περιλαμβάνει διαδικασίες όπως:

• τη σύλληψη της ιδέας μιας Αθλητικής διοργάνωσης,
• την «εκκίνηση» της πρότασης,
• την υποβολής του πλάνου,
• τη συμμετοχή των χορηγών,
• το στρατηγικού σχεδιασμό,
• τη φάση προετοιμασίας
• τη φάση υλοποίησης και
• τη φάση ολοκλήρωσης
• το στάδιο της αξιολόγησης (ενδεικτική ατομική αξιολόγηση για την επόμενη μέρα της εκδήλωσης)

Οι «λίστες ελέγχου» των Αθλητικών εκδηλώσεων θα φροντίσουμε να μην είναι μακροσκελείς και ανέφικτες αλλά συνοπτικές και πρακτικές. Η αποτελεσματική προσέγγιση θα περιλαμβάνει και συμβουλές για την Οργανωτική ομάδα μιας διοργάνωσης, η οποία θα συζητάει με τους οικοδεσπότες και χορηγούς για το κοινό όραμα της εκδήλωσης.

Παράλληλα, η προώθηση του ΟΔΗΓΟΥ από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και του Συνεδρίου με θέμα «Πράσινος Αθλητισμός, PLAY FOR THE NEXT GENERATION» θα προσδώσουν στην πρόταση μας τη μεγαλύτερη δυνατή δημοσιότητα και θα εξασφαλίσουν Ευαισθητοποίηση, Ενημέρωση, Συμμετοχή σε ένα πρωτοπόρο/καινοτόμο δίκτυο διοργανώσεων με αποτελέσματα μετρήσιμα κατά την αξιολόγηση τους που σίγουρα θα καταπλήξουν.

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Ο Περιβαλλοντικός Οδηγός απαιτεί την εκπόνηση Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) βάσει προηγούμενης εκτίμησης των πιθανών επιπτώσεων (θετικών και αρνητικών) που θα μπορούσε να προκαλέσει το αθλητικό γεγονός. Ο οδηγός θα υποδεικνύει τα βασικά σημεία που πρέπει να καλύπτει το σχέδιο. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομέρειες για τις αναγκαίες ενέργειες για την πρόληψη, τον μετριασμό, τον έλεγχο, την αντιστάθμιση και τη διόρθωση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν εντοπιστεί εκ των προτέρων. Οι Περιβαλλοντικοί Επιμελητές του ΔΕΠΑΝ θα εκπαιδεύονται ώστε να είναι σε θέση να εντοπίζουν τα περιβαλλοντικά ζητήματα με βασικό τρόπο και να μπορούν να συντάσσουν ένα ΣΠΔ.

Μεθοδολογία: Για να συντάξουμε αυτόν τον οδηγό, θα χρησιμοποιήσουμε έρευνα στατιστικής σε διάφορες πηγές που σχετίζονται με παρόμοια αθλήματα και τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, καθώς και τον Περιβαλλοντικό Σύστημα ISO. Θα λάβουμε υπόψη τις διαφορετικές φάσεις ενός Πιλοτικού Συμβάντος: πριν, κατά τη διάρκεια και μετά. Επιπλέον, θα εξετάσουμε διάφορες περιπτωσιολογικές μελέτες στις οποίες θα επεξεργαστούν φοιτητές και σπουδαστές που φιλοδοξούν να γίνουν Περιβαλλοντικοί Διαχειριστές Εκδηλώσεων κατά τη διάρκεια των περιβαλλοντικών σεμιναρίων που θα δοθούν.

Ο Οδηγός θα περιλαμβάνει διάφορες συστάσεις που θα υποστηρίξουν το δημιουργία του ΣΠΔ γενικά, και θα κατανέμει αυτές τις συστάσεις σε κουτάκια. Επιπλέον, σε κάθε κεφάλαιο θα συμπεριλάβουμε τα λογότυπα των σχετικών Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, ώστε να μπορεί ο εκπαιδευόμενος να ανακαλύψει πώς, ακολουθώντας αυτόν τον οδηγό, θα συμβάλει στην επίτευξη αυτών των Στόχων.

 κλπ

Σκοπός: Ο στόχος αυτού του οδηγού είναι να βοηθήσει τους διοργανωτές υπαίθριων εκδηλώσεων να εντοπίσουν τις πιθανές επιπτώσεις αυτών των γεγονότων και να καταρτίσουν τα σχέδιο τους προκειμένου να μειώσουν αυτές τις επιπτώσεις και να βελτιώσουν τα θετικά αποτυπώματα των εκδηλώσεών τους. Ο Οδηγός θα περιγράφει τα πρότυπα που πρέπει να ακολουθήσουν, μαζί με περιβαλλοντικές συμβουλές για διάφορα σημεία, ώστε να τους δώσει ιδέες για το πώς να βελτιώσουν τη διαχείρισή τους. Αυτός ο οδηγός, που εμπνέεται από το Περιβαλλοντικό Σύστημα θα τους βοηθήσει επίσης να δώσουν στην εκδήλωσή τους καλύτερη εικόνα, να προσελκύσουν πιθανούς χορηγούς και να υπερασπιστούν την εκδήλωσή τους έναντι πιθανών επικρίσεων. Στόχος μας είναι η οργανωτική ομάδα να ενεργήσει με βιώσιμη νοοτροπία και να διοργανώσει μια εκδήλωση που εγγυάται το σεβασμό για το περιβάλλον και την κοινωνία και μπορεί να αφήσει κληρονομιά στην κοινότητα και τις μελλοντικές γενιές.

Ο Πράσινος Οδηγός θα προσφέρει οφέλη σε όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διοργάνωση μιας Αθλητικής εκδήλωσης, σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας (Εφοδιαστική αλυσίδα είναι όλος ο εξοπλισμός μιας διοργάνωσης, φυλλάδια, αφίσες, ρουχισμός, νούμερα, μπαλόνια, κατασκευές φουσκωτές ή άλλο υλικό, αναψυκτικά, τρόφιμα κλπ ), συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Διοργανωτές εκδηλώσεων
• Εταιρείες εκδηλώσεων
• Εργατικό δυναμικό
• Τομέας Υπηρεσιών
• Εφοδιαστική αλυσίδα (εταιρείες εστίασης, κατασκευαστές περιπτέρων, εταιρείες μεταφορών, εταιρείες αθλητικών ειδών, συμπληρωμάτων διατροφής κλπ)
• Συμμετέχοντες αθλητές και αθλούμενοι
• Αθλητικά σωματεία και αθλητικοί οργανισμοί
• Αθλητικοί Πρεσβευτές
• Παρευρισκόμενοι, φίλαθλοι, εθελοντές
• Ρυθμιστική - εκτελεστική αρχή, κριτές, χρονομέτρες
• Δήμοι, Κοινότητες

Τα κεφάλαια του Οδηγού θα περιέχουν συμβουλές και οδηγίες για την/τον:

• Προετοιμασία και οργάνωση της εκδήλωσης
• Εξασφάλιση της αρχικής δέσμευσης των διοργανωτών εκδηλώσεων ή του συμβουλίου των εκδηλώσεων για την τήρηση του Οδηγού
• Έλεγχος πολιτικής
• Επιβεβαίωση διαδικασίας έγκρισης
• Δημιουργία ομάδων και θεσμικών δομών
• Προσδιορισμός και δέσμευση των ομάδων ενδιαφερομένων
• Σχέδιο εμπλοκής των ενδιαφερομένων
• Προσδιορισμός των πρεσβευτών Αθλητών
• Ενημέρωση για τη διαδικασία GCAP (Green City Action Plan – EU)
• Έναρξη Εκδήλωσης
• Αρχική συζήτηση για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Εκδήλωσης
• Προσδιορισμός και ιεράρχηση των προκλήσεων
• Τεχνική ανάλυση της εκδήλωσης
• Χαρτογράφηση εξωτερικών θεμάτων και συνθηκών
• Χάρτης περιβαλλοντικής απόδοσης
• Χαρτογράφηση την απόδοση της τοπικής πολιτικής
• Ολοκλήρωση της τεχνικής αξιολόγησης και εντοπισμός προβλημάτων και προτάσεις και λύσεις
• Συμμετοχή ενδιαφερομένων και αποδοχή των όρων της διοργάνωσης
• Χορηγοί και Υποστηρικτές, θέματα αποδοχής για τη συμμετοχή τους
• Ολοκλήρωση του σχεδιασμού της Πράσινης εκδήλωσης
• Λίστα ελέγχου
• Ατομική Αξιολόγηση

Ο Οδηγός θα επανεξεταστεί μετά το τέλος των Πιλοτικών εφαρμογών και θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένος στο Συνέδριο.

Οι δράσεις της Εκπαιδευτικής Καμπάνιας (Π.Ε.4):

Στόχος:
Η ομάδα που θα αναλάβει την εκπαιδευτική καμπάνια, θα είναι περιβαλλοντικά επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα και θα προσκαλέσει για εκπαίδευση ενδιαφερόμενα μέρη από όλο τον αθλητικό κόσμο (ομάδες, πρωταθλήματα, διοργανώσεις, χώρους εκδηλώσεων, εταιρικούς συνεργάτες, κυβερνητικούς φορείς, αθλητές και φιλάθλους) για την προώθηση υγιών, βιώσιμων κοινοτήτων όπου ζούμε και αθλούμαστε. Θα δεσμευτεί στη δημιουργία της ευαισθητοποίησης και αφοσίωσης των εκπαιδευόμενων, στη δημιουργία ενός έξυπνα διαμορφωμένου υλικού, χωρίς υψηλές επιστημονικές ορολογίες και θα στοχεύει στη δημιουργία ουσιαστικών αλλαγών προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Στόχος είναι να πετύχουμε να μοιραζόμαστε εμπειρία, τεχνογνωσία και πόρους για να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση σχετικά με το τι είναι περιβαλλοντικά δυνατό στον αθλητισμό, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Με αυτό το στόχο σε αυτό το Έργο κινητοποιούμε φορείς, αθλητικούς οργανισμούς, κοινότητες, αθλητές και φιλάθλους για να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη πρόοδο και να επιτύχουμε την επιθυμητή αλλαγή συμπεριφοράς.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Όλοι όσοι θα παρακολουθήσουν τα Σεμινάρια θα παραλάβουν Πιστοποιητικό Παρακολούθησης. Σε επόμενο Στάδιο σκεφτόμαστε να προετοιμάσουμε άτομα με ειδίκευση στην αξιολόγηση μιας εκδήλωσης (πριν και κατά τη διάρκεια) τα οποία θα πρέπει να λάβουν ολοκληρωμένη εκπαίδευση γνώση του Οδηγού και τέστ επιβεβαίωσης των γνώσεων, ώστε να μπορούν να κατονομαστούν Περιβαλλοντικοί Επιμελητές Αθλητικών Εκδηλώσεων.

Οι 5 Ενότητες του Εκπαιδευτικού Υλικού:

• Τοποθεσία της Εκδήλωσης
• Αρχικός Σχεδιασμός της Εκδήλωσης
• Πριν την Εκδήλωση
• Κατά τη διάρχεια της Εκδήλωσης
• Μετά το πέρας της Εκδήλωσης

Δημιουργία μια εφαρμογής, Αυτοματοποιημένου Διαδραστικού Χάρτη εντοπισμού Πράσινων σημείων εκδηλώσεων Green Sport Event Map Application για όσους συμμετέχουν ή θα παρακολουθήσουν τις Αθλητικές εκδηλώσεις. Αυτή η εφαρμογή θα μπορεί να την «κατεβάσει» ο συμμετέχων και ο ενδιαφερόμενος απο τo site της δράσης και του ΔΕΠΑΝ, θα λειτουργεί σε android & windows.

Θα βοηθήσει το κοινό να βρει σημεία ενδιαφέροντος όπως πάρκινγκ, κάδους απορριμμάτων, σταθμούς ανακύκλωσης, σταθμούς φόρτισης, σιντριβάνια νερού, τουαλέτες, πάγκους τροφίμων και αναψυκτικών, ανακύκλωση αθλητικού υλικού, σταθμό πληροφοριών, σταθμό αλλαγής μωρού ή οποιοδήποτε άλλο θέμα αναλόγως της εκδήλωσης πιστεύουμε πρέπει να συμπεριλάβουμε.

Η εφαρμογή θα δίνει μεγάλη έμφαση στην υπεύθυνη κατανάλωση. Μας βοηθάει να διασφαλίσουμε ότι οι Εκδηλώσεις παρέχουν την απαραίτητη υποδομή για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, ανακύκλωση, επανάχρηση, και για τα τρόφιμα κομποστοποίηση ή «χώνεψη». Βοηθάει στον καλύτερο σχεδιασμό και διάταξη μιας διοργάνωσης και θα περιλαμβάνει και tips/ συμβουλές για τους χρήστες.

Αργότερα στην εφαρμογή θα συμπληρώσουμε το κομμάτι «παιγνιδοποίησης/gamification» συμμετοχής και επιβράβευσης της χρήσης σε συνεργασία με την ΤΕΧΑΝ.

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Με τις συναντήσεις (work shops) και τα εκπαιδευτικά σεμινάρια σκοπεύουμε να συμπληρώσουμε το μότο των Ολυμπιακών αγώνων: ΓΡΗΓΟΡΟΤΕΡΑ, ΨΗΛΟΤΕΡΑ, ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΑ και ΠΙΟ ΠΡΑΣΙΝΑ !

Επιπλέον θα εφαρμόσουμε τη Μεθοδολογία

Βλέπω, Σκέφτομαι, Μαθαίνω περισσότερα, Συζητώ, που έχει αποδειχθεί ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να υιοθετήσουμε αυτό που διδασκόμεθα.

Η συμμετοχή των σπουδαστών φοιτητών στις συναντήσεις θα βοηθήσει το εκπαιδευτικό υλικό να περιέχει όσο το δυνατόν περισσότερες απαντήσεις για να μπορούν όσοι το παρακολουθήσουν να εφαρμόσουν τις οδηγίες και να απαντήσουν σε ερωτήματα που θα παρουσιαστούν. Εφόσον αυτά πραγματοποιούνται για πρώτη φορά, θα βιντεοσκοπηθούν για να αναλυθούν και οι αντιδράσεις των εκπαιδευομένων σε θέματα που υποψιαζόμαστε θα υπάρχει αμφισβήτηση ή δυσκολία να αφομοιωθεί μια ενέργεια.

Οι εκπαιδευτές είναι οι Πράσινοι Προπονητές και θα μεταδώσουν πρακτικές λύσεις και εργαλεία τα οποία κατ’ αρχήν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην καθημερινότητα των αθλουμένων, στις προπονήσεις και αν αποτελέσουν τρόπο ζωής. Η πίεση για μια Πράσινη Αθλητικά Εκδήλωση γίνεται μικρότερη όταν το κοινό είναι σχετικά ευαισθητοποιημένο και ενημερωμένο. Για το λόγο αυτό θα προτρέψουμε τους εκπαιδευόμενους να δημιουργήσουν πράσινες συνήθειες που θα τις υιοθετήσουν και θα προτρέψουν και αθλούμενους να τις εφαρμόζουν ώστε η μετάβαση να γίνει πιο γρήγορα.

Οι δράσεις της Πιλοτικής Εφαρμογής (Π.Ε.5):

Στόχος:
Οι Αθλητικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε διαφορετικές γεωγραφικές τοποθεσίες σε όλο την Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίζουν διαφορετικά ζητήματα βιωσιμότητας, αλλά όλες θα μπορούν να εφαρμόσουν το πλαίσιο του Πράσινου Οδηγού προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους.

Πριν τη διάθεση οριστικοποίηση του Πράσινου Οδηγού Αθλητικών Διοργανώσεων – Εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί μια πιλοτική δοκιμή εφαρμογής του Οδηγού σε επιλεγμένες διοργανώσεις διαφορετικής κλίμακας, ώστε να εντοπιστούν ζητήματα τα οποία σχετίζονται με τις διαφορετικές ανάγκες των εκδηλώσεων και άμεσα να δρομολογηθούν πιθανές αλλαγές ή τροποποιήσεις και αναπροσαρμογές, σε μία μορφή διαβούλευσης για την προσθήκη προτάσεων ή διορθώσεων έπειτα από την ενεργή συμμετοχή των Μελών του ΔΕΠΑΝ και των συνεργατών του έργου.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Ο Οδηγός θα δοκιμαστεί πιλοτικά σε δύο(2) Αθλητικές διοργανώσεις, μια διοργάνωση σε στεριά, δρομικό γεγονός (τρίαθλο, ημιμαραθώνιοι κλπ) και μία διοργάνωση στο νερό (κολύμβηση, ιστιοπλοϊα κλπ) και μετά την αξιολόγηση του θα επικαιροποιηθεί ο Πράσινος Οδηγός ο οποίος θα παρουσιαστεί ζωντανά και διαδικτυακά κατά τη διάρκεια του τελικού Συνεδρίου. Ο Υπολογισμός Επιπτώσεων Συμβάντων, ένα εργαλείο που θα δημιουργήσουμε και που θα μας βοηθάει να κάνουμε υπολογισμούς γύρω από το συμβάν και θα μπορούμε να υπολογίσουμε πώς η Αθλητική μας εκδήλωσή επηρεάζει το περιβάλλον και την κοινωνία. Με τα δεδομένα που θα συλλέγουμε υπολογίζουμε ένα εκτιμώμενο αποτέλεσμα για τον αντίκτυπο της στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές του Δήμου όπου διοργανώνεται η εκδήλωση.

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Προκειμένου ο αθλητισμός να μεγιστοποιήσει τη συνάφειά του και να αναλάβει την ευθύνη του για τη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης Ευρώπης, απαιτείται μια καινοτόμος ιδέα που συμβάλλει στους ανθρώπους και τον πλανήτη. Το έργο του Δ.Ε.Π.ΑΝ θα χρησιμοποιήσει τη δύναμη του αθλητισμού για να ευαισθητοποιήσει τους Ελληνες και Ευρωπαίους πολίτες για τη σημασία της βιωσιμότητας και να τους βοηθήσει να κατανοήσουν πώς μπορούν να συμβάλουν στην κοινωνική συνοχή και την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, αυτή η πρωτοβουλία είναι σύμφωνη με τους στόχους του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus. Η πιλοτική εφαρμογή του Οδηγού που θα δημιουργηθεί απο την επικοινωνία την έρευνα και τη συνεργασία επιστημόνων, διοργανωτών και στελεχών θα βοηθήσει να αξιολογήσουμε και να επεξεργαστούμε πάνω στη διοργάνωση όλα τα προτεινόμενα.

Επίσης στην πιλοτική διαδικασία θα δοκιμαστούν και τα εργαλεία, οι αισθητήρες και ο Περιβαλλοντικός χάρτης για πρώτη φορά. Για να αυξηθούν τα υπεύθυνα ποσοστά ανακύκλωσης στις Αθλητικές Εκδηλώσεις, η καινοτόμος εφαρμογή βιωσιμότητας θα προβάλει την τοποθεσία της εκδήλωσης και θα βοηθά τους χρήστες να βρουν τα σημεία ανακύκλωσης, τροφοδοσίας, τα μέρη όπου μπορούν να εναποθέσουν αντικείμενα επανάχρησης, να μοιραστούν συμβουλές ανακύκλωσης και στατιστικά, να παρακολουθήσουν τα αποτελέσματα από τους αισθητήρες και τον αντίκτυπο της στο περιβάλλον. Στην πιλοτική εφαρμογή όλων αυτών από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια σε διοργανωτές, αθλητές και φιλάθλους θα εξαχθούν σημαντικά αποτελέσματα που θα βοηθήσουν στην επανεξέταση και πιθανό επαναπροσδιορισμό σημείων εφαρμογής ώστε στο τελικό συνέδριο το αποτέλεσμα να είναι αψεγάδιαστο.

 Οι δράσεις Δικτύωσης (Π.Ε.6):

Στόχος:
Γιατί πρέπει η αθλητική βιομηχανία να ενδιαφέρεται για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα; Με απλά λόγια, τα αθλήματα που απολαμβάνουμε σήμερα δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς ένα φυσικό περιβάλλον για να αγωνιστούμε, και ο αθλητισμός μπορεί επίσης να ωφεληθεί οικονομικά με το να γίνει πράσινο. Για το λόγο αυτό το ΔΕΠΑΝ θα επιδιώξει να συνάψει MOU Memorandum Of Understanding με Δημόσιους Φορείς, Ομοσπονδίες, Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα για να συνεργαστούν προς αυτό το στόχο καθώς και θα προσπαθήσει να επηρεάσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, να Δεσμευτεί με το Σύμφωνο Συνεργασίας και Δέσμευσης.

Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου:
Η Συμφωνία και Δέσμευση για αθλητές, φιλάθλους και επιχειρήσεις/οργανισμούς θα περιλαμβάνει σύντομες λακωνικές προτάσεις που θα αναφέρουν ότι αναλάβουν συλλογική δράση για ασφαλή και υγιή πλανήτη για τις μελλοντικές γενιές με συνεργασία και οικοδόμηση ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ.

Αντίστοιχα μέσα από το Δίκτυο Αθλητικών Ακαδημιών οι προπονητές και αθλητές θα προωθήσουν στα νεαρά άτομα και τους γονείς τους ένα αντίστοιχο Σϋμφωνο Δέσμευσης. Κάθε άτομο που θα δεσμεύεται θα αποτελεί μέλος της Μεγάλης Πράσινης Οικογένειας Βιώσιμων Αθλητικών Εκδηλώσεων. Είναι αποδεδειγμένο και απο προηγούμενες δράσεις μας ότι οι προπονητές έχουν μεγαλύτερη επιρροή στο νεαρό κοινό όταν συμβουλεύουν και δίνουν οδηγίες. Αυτές οι Οδηγίες – Συστάσεις – Δεσμεύσεις του Συμφώνου Δέσμευσης επιθυμούμε να αποτελέσουν καθημερινή συνήθεια για όλους μας και τα ήδη υπάρχοντα

σημεία ανακύκλωσης της TEXAN ENVIPCO σε πολυκαταστήματα να υπερφορτωθούν απο υλικό για ανακύκλωση και αντίστοιχα μηχανήματα να προβλεφθεί να τοποθετηθούν σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Θυμίζουμε ότι στις ήδη υπάρχουσες προωθητικές καμπάνιες πρεσβευτές είναι αθλητές.

Επιδιωκόμενα αποτελέσματα:
Οι αθλητικές εκδηλώσεις επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αθλητές, προπονητές, επίσημοι, συνοδεία αθλητών και θεατές ταξιδεύουν σε αθλητικούς αγώνες χρησιμοποιώντας αεροπλάνα, τρένα, λεωφορεία και αυτοκίνητα. Αυτό το εγγενές στοιχείο του ταξιδιού έχει ως αποτέλεσμα τα αέρια του θερμοκηπίου και έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή. Τα εμπορεύματα αθλητικών εκδηλώσεων, τα αθλητικά είδη και ο εξοπλισμός παράγουν μια πληθώρα προϊόντων που απαιτούν φυσικούς πόρους.

Όλα αυτά, και πολλές άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με αθλητικές εκδηλώσεις, έχουν περιβαλλοντικές συνέπειες όπως η παραγωγή απορριμμάτων, η ρύπανση του εδάφους, του αέρα και των υδάτων και η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Οι τρόποι ενθάρρυνσης περιβαλλοντικά υπεύθυνων πρακτικών και μετριασμού της κλιματικής αλλαγής θα εμφανίζονται στ υλικό του Πράσινου Οδηγού Αθλητικών Εκδηλώσεων με υλικά που προκαλούν ελάχιστη βλάβη στο περιβάλλον, επιλογή φιλικών προς το περιβάλλον εγκαταστάσεων κλιματισμού και αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αυτές οι προσπάθειες αντιπροσωπεύουν την αρχή ενός μακρού ταξιδιού για τη θέσπιση σημείων αναφοράς και ενθαρρύνουν αλλαγές στη συμπεριφορά των διαχειριστών εκδηλώσεων και των καταναλωτών. Εκδηλώσεων πιο φιλικών προς το περιβάλλον.

Ο Οδηγός και το Εκπαιδευτικό υλικό θα προωθεί τη διάδοση των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε αυτό το κρίσιμο και υπο-ερευνημένο πεδίο και θα συμβάλλει στη θεωρητική και εμπειρική μας κατανόηση των περιβαλλοντικών θεμάτων των αθλητικών εκδηλώσεων και της διαχείρισής τους.

Όλοι όσοι θα συμμετέχουν στα Σεμινάρια, στις Συναντήσεις και στο Συνέδριο θα πρέπει να αποχωρήσουν σκεπτόμενοι «τι γνωρίζουμε για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος σε σχέση με τον αθλητισμό, τις αθλητικές εκδηλώσεις, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τη διαχείριση του αθλητισμού»; Και, «πώς μπορούμε να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη για την προώθηση της Συμμαχίας και εφαρμογής του Οδηγού Βιώσιμων Αθλητικών Εκδηλώσεων.

Επιπλέον όλα τα άτομα πρέπει να σεβαστούν τον πλανήτη και να δεσμευτούν. Η Δέσμευση (Pledge). Το ΔΕΠΑΝ έχει τοποθετήσει ως ύψιστη προτεραιότητα την προστασία της υγείας των Κοινοτήτων από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και να προσφέρει περιβαλλοντική εκπαίδευση. Μέσω της εκπαίδευσης αθλητών και φιλάθλων καθώς και αυτή της συνδεόμενης κοινωνίας (κοινωνικού συνόλου) και των καλών πρακτικών που θα υιοθετούν διοργανώσεις και Ομοσπονδίες το ΔΕΠΑΝ θα έχει την ευκαιρία να εκπαιδεύσει εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, νέους και ενήλικες (μεγαλύτερους) και να πετύχει ένα πιστό φανατικό κοινό που με κανένα άλλο τρόπο δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε.

Με τη δράση, τις συναντήσεις, την επικοινωνία, τα Σεμινάρια και το Συνέδριο έρχονται κοντά όλες οι εμπλεκόμενες ομάδες και σε συνεργασία με τους επιστήμονες πραγματοποιούνται οι καλύτερες ανταλλαγές καλών πρακτικών, δοκιμάζονται οι καινοτομίες και οι πρωτοβουλίες και αναπτύσσονται τα μοντέλα με τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα για την περιβαλλοντική πρόκληση. Όλες οι πληροφορίες και το υλικό θα συγκεντρωθούν σε μια βάση δεδομένων όπου τα μέλη της Συμμαχίας θα μπορούν να έχουν πρόσβαση.

Η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος είναι πάνω απ’ όλα. Και εμείς στην Ελλάδα το βιώσαμε έντονα τα τελευταία χρόνια σε διάφορες περιοχές.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

Το Πλαίσιο για τη Στρατηγική Αειφόρο Ανάπτυξη έχει σχεδιαστεί για να παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οποιοσδήποτε, Δήμος, Οργανισμός ή έργο μπορεί να αναπτύξει ένα όραμα πλαισιωμένο από αρχές κοινωνικής και οικολογικής βιωσιμότητας. Να αναλύσει και να αξιολογήσει την τρέχουσα κατάσταση σε σχέση με αυτό το όραμα και να αποσαφηνίσει έτσι το χάσμα μεταξύ των δύο. Στόχος αυτής της πρότασης είναι να δημιουργηθούν ιδέες για πιθανές ενέργειες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη γεφύρωση του χάσματος· και να δοθούν προτεραιότητες σε τέτοιες δράσεις, βήμα βήμα, με ένα οικονομικά ελκυστικό σχέδιο, υποστηρίζοντας έτσι τη μετάβαση της κοινωνίας προς την κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα.

Τα σπόρ, είτε πρόκειται για ερασιτεχνικό επίπεδο, είτε για επαγγελματικό είναι σίγουρα μια υγιής δραστηριότητα για τους ανθρώπους, ισχύει όμως το ίδιο και για τον πλανήτη; Αυτό εξαρτάται. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των Αθλητικών εκδηλώσεων με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να προσθέτουν σκουπίδια και κίνηση σε δρόμους μιας πόλης ή σε άγρια μονοπάτια στη φύση. Από το έντυπο προωθητικό υλικό, τις αφίσες, τα μπάνερ, τα έντυπα συμμετοχής, τα μπαλόνια, τα φουσκωτά διακοσμητικά, τα μπλουζάκια και τα αναμνηστικά των αγώνων, τα πλαστικά μπουκάλια νερού, τα κύπελλα μιας χρήσης, μέχρι τα υπολείμματα φαγητού και τον αντίκτυπο των ανθρώπων που ταξιδεύουν για να συμμετέχουν ή να παρακολουθήσουν αυτές τις εκδηλώσεις, οι Αθλητικές Εκδηλώσεις μπορεί τελικά να είναι σημαντικοί περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες.

Τα θετικά νέα είναι ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, και η πρόταση του ΔΕΠΑΝ αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό πρακτικό και μετρήσιμο βήμα που θα βοηθήσει πολλές σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις να κάνουν σημαντικές αλλαγές προς ένα πιο πράσινο αύριο για το καλό όλων μας.

Αναμενόμενα αποτελέσματα από τη Συμμαχία. Μερικά από τα βασικά στοιχεία που επιθυμούμε να αναπτύξει μέσα από τη Συμμαχία Βιώσιμων Αθλητικών Εκδηλώσεων είναι:

• Ηγεσία στη βιωσιμότητα
• Δημιουργία οδηγών βέλτιστων πρακτικών για Αθλητικές Ομοσπονδίες, Μέλη και διοργανωτές εκδηλώσεων
• Ενσωμάτωση αρχών βιωσιμότητας σε προγράμματα αδειών και αδειοδότησης χώρων και εκδηλώσεων
• Ευθυγράμμιση και ενσωμάτωση στόχων βιωσιμότητας σε συμφωνίες εταιρικής σχέσης
• Προσδιορισμός και δέσμευση των εταίρων σχετικά με το πρόγραμμα βιωσιμότητας
• Βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση
• Εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων με στόχο τη μείωση και την επαναχρησιμοποίηση
• Ενσωμάτωση υπεύθυνων προμηθειών για όλες τις αθλητικές δραστηριότητες και τις εγκεκριμένες διοργανώσεις
• Συμβολή στην Κλιματική αλλαγή
• Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα κατά δέκα τοις εκατό κάθε χρόνο για να επιτευχθεί ο στόχος της ουδετερότητας άνθρακα έως το 2030 (Goal ΗΕ)
• Εφαρμογή μιας βιώσιμης ταξιδιωτικής πολιτικής μειώνοντας τα ταξίδια και δημιουργώντας τοπικές δυνατότητες

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

• Δημιουργία για πρώτη φορά ενός Πράσινου Οδηγού Αθλητικών Εκδηλώσεων
• Δημιουργία Περιβαλλοντικού Πλάνου Αθλητικής Εκδήλωσης (Σχεδιασμός Πράσινης Αθλητικής Διοργάνωσης)
• Δημιουργία Περιβαλλοντικού Χάρτη Αθλητικής Εκδήλωσης (οι συμμετέχοντες θα μπορούν στο κινητό του τα σημεία για κάδους ανακύκλωσης, κάδους επανάχρησης κτλ. για να συμμετάσχει κάθε αθλούμενος, φίλαθλος επισκέπτης χωρίς να χρειάζεται να ψάχνει)
• Πρόταση και Σχεδιασμός της Πράσινης Συμμαχίας, με διοργανωτές Πράσινων Αθλητικών εκδηλώσεων, φορείς, μετόχους, χορηγούς για ανταλλαγή καλών πρακτικών, προώθηση της περιβαλλοντικής αθλητικής συνείδησης, συλλογή δεδομένων, προώθηση
• Μέσω επιστημονικής και τεχνολογικής μελέτης θα αξιοποιηθούν και θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά οι ΄Έξυπνοι Περιβαλλοντικοί Αισθητήρες οι οποίοι θα αποδίδουν δεδομένα και στοιχεία για την καταλληλόλητα των συνθηκών μιας εκδήλωσης,

Ενδεικτικά η συσκευή για το νερό, θα διαβάζει, το pH, τη θερμοκρασία του νερού και το ORP (οξειδοαναγωγή). Όλα τα δεδομένα θα μεταφορτώνονται στην πλατφόρμα e-IoT.eu, εκεί θα αποτυπώνονται περιγραφικά και γραφικά σε πληροφορίες αναγνώσιμες από Smartphone, tablet και υπολογιστή. Σε περίπτωση που οι μετρήσεις ξεπεράσουν τα οριζόμενα όρια τότε θα αναδύεται η μετατροπή του συναγερμού (alarm) και ένα ή και περισσότερα μηνύματα συναγερμού αποστέλλονται δια μέσου eMail (notification). Θα μπορούμε να δούμε επίσης τον συναγερμό στην απεικόνιση της εφαρμογής σε smartphone, tablet ή PC ή smart plug που περιέχει ειδικό λογισμικό στην eIoT πλατφόρμα για αυτόματη ενεργοποίηση συσκευής ελευθέρωσης απολυμαντικού υλικού.

Η E-IOT AIR QUALITY είναι συσκευή της Sonoff THR316, με εγκατεστημένο λογισμικό , και συνδεδεμένους αιαθητήρες όπως Temperature and Humidity Sensor και έχει δημιουργηθεί για να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο 24/7 τις μετρήσεις της ατμοσφαιρικής ποιότητας του αέρα (π.χ. θερμοκρασία, υγρασία, CO2, VOC, HCHO κ.α.) σε εσωτερικού και εξωτερικούς χώρους όπως αθλητικές διοργανώσεις, παιδικές χαρές, κ.α. Λειτουργεί αυτόνομα με wifi και επικοινωνεί με αισθητήρες και ενεργοποιητές και αποστέλλει τα μηνύματα των μετρήσεων στο ενδιάμεσο λογισμικό εξυπηρετητή (cloud server) όπου οι μετρήσεις οπτικοποιούνται και είναι διαθέσιμες για το χρήστη στον υπολογιστή του, στο tablet και στο κινητό του, εξαιρετικό εργαλείο για να γνωρίζουμε τις μεταπτώσεις του αέρα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τους αγώνες.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

Το ΔΕΠΑΝ αξίζει να ενισχυθεί για την πρόταση του που αφορά τη δημιουργία του Οδηγού Πράσινων/Βιώσιμων Αθλητικών Εκδηλώσεων γιατί εργάζεται πάνω στο θέμα του περιβάλλοντος από την ίδρυση του. Η πρόσκληση της ΤΕΧΑΝ έδωσε ώθηση στον οργανισμό να αποφασίσει να προσπαθήσει με τη βοήθεια της, να υλοποιήσει έναν από τους στόχους του, τη δημιουργία του Αθλητικού Περιβαλλοντικού Οδηγού και να προτρέψει τις διοργανώτριες εταιρείες/ομάδες και τους συνεργαζόμενους φορείς να ενωθούν με απώτερο σκοπό, ένα καλύτερο και υγιή πλανήτη, ένα καλύτερο περιβάλλον για τα παιδιά μας. Το ΔΕΠΑΝ αποτελείται από ένα δίκτυο τοπικών/περιφερειακών οργανισμών με πανελλαδική παρουσία σε Πόλεις και των 13 Περιφερειών της Ελλάδας μέσω των μελών του που αριθμεί σήμερα 113 μέλη-Πόλεις οι οποίες είτε διοργανώνουν είτε φιλοξενούν αθλητικές δραστηριότητες. Αυτό διασφαλίζει την άμεση επαφή με τους διοργανωτές και τους φορείς και εξασφαλίζει το επίπεδο εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε μεγάλο βαθμό. Ταυτόχρονα δημιουργεί και ευγενής άμιλλά μεταξύ των Δήμων που θα διεκδικήσουν την πιο Πράσινη Αθλητική Διοργάνωση, δίχως αποκλεισμούς και γεωγραφικούς περιορισμούς ανάμεσα στο σύνολο των Δήμων της Ελλάδας καθότι η πρόσκληση συμμετοχής στη δράση θα είναι ανοικτή για όλους. Σκοπός του οδηγού αποτελεί η συνεχής ενημέρωση και επικαιροποίηση του περιεχομένου του με κανόνες και οδηγίες για θέματα αναφορικά με τη μείωση του θορύβου, της εκπομπής αερίων και διοξειδίου του άνθρακα, την προστασία του περιβάλλοντος χώρου, του νερού, των υποδομών κάθε εκδήλωσης και της εκπαίδευσης, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και συμμετοχής του κοινού θυμίζοντας και την χορηγική υποστήριξη χάρις στην οποία η δράση θα υλοποιηθεί. Οι αθλητικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις συγκεντρώνουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο. Τα άτομα που συμμετέχουν σε ομάδες και στους χώρους για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων μπορούν να ενημερωθούν και να συνεργαστούν για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Θεμελιώδης για την πραγματική ενίσχυση της παγκόσμιας ανάπτυξης και την υλοποίηση των SDG είναι η δημιουργία ισχυρών και συνεκτικών εταιρικών σχέσεων. Ο κόσμος είναι πιο διασυνδεδεμένος από ποτέ και το παγκόσμιο φαινόμενο του αθλητισμού έχει τη δύναμη να επηρεάζει διαφορετικούς εταίρους και ενδιαφερομένους με κοινή δέσμευση που θα είναι αφοσιωμένοι στη χρήση του αθλητισμού για ένα πράσινο πλανήτη. Στόχοι 3,4,5,11,16,17 των Ηνωμένων Εθνών. Η κλίμακα της αλλαγής που μπορεί να επιφέρει και ο αριθμός των ανθρώπων που μπορεί να εμπνεύσει αυτός ο κλάδος του Αθλητισμού είναι πραγματικά ασύλληπτος. Ο αθλητισμός, η διατήρηση της ισορροπίας της φύσης και η προστασία του περιβάλλοντος είναι τεράστιας σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη της κοινωνίας. Ο Οδηγός με όλες τις καινοτομίες που θα ενσωματώσει και το κοινό που θα προσκαλέσει να συνεργαστεί θα αποτελέσει ένα μοναδικό εργαλείο που όμοιος του δεν θα έχει υπάρξει στα ελληνικά δεδομένα ανοίγοντας μια θεματολογία και δείχνοντας τον δρόμο για την εκπαίδευση των υπευθύνων των Διοργανώσεων τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο, για την ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων και όλων των συνεργαζόμενων /εμπλεκόμενων φορέων και επιχειρήσεων και αναμφισβήτητα των αθλητών μια από τις μεγαλύτερες ευαισθητοποιημένες ομάδες που πραγματικά μπορούν να κάνουν τη διαφορά για ένα Καλύτερο Βιώσιμο Πλανήτη.

Το ΔΕΠΑΝ επιθυμεί μέσα από τη δράση αυτή να αξιοποιήσει την επιρροή των αθλημάτων στην κοινωνία και να βοηθήσει σε βιώσιμες εκδηλώσεις, να ενθαρρύνει την αθλητική βιομηχανία και τους εταίρους της να μετρήσουν, να μετριάσουν και να προωθήσουν τη βιωσιμότητα των προϊόντων τους και τον κοινωνικό τους αντίκτυπο.

Ο αθλητισμός έχει παγκόσμια εμβέλεια, o Πράσινος Οδηγός είναι το πρώτο βήμα και η Συμμαχία το επόμενο στοχευμένα για να ενισχύσουν τις γνώσεις και τους λόγους που θα ενεργοποιήσουν επιχειρήσεις και οργανισμούς και θα εμπνεύσουν παθιασμένες περιβαλλοντικές ομάδες σε όλο τον κόσμο.

Η Συμμαχία και τα μέλη μας θα αξιοποιούν αυτό το πάθος για να δημιουργήσουν την ουσιαστική αλλαγή για τον πλανήτη που επιθυμούμε να κληρονομήσει η επόμενη γενιά.

(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

Η ορθή διαχείριση - ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ελλάδα προϋποθέτει πέρα από την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των επαγγελματιών χρηστών (παραγωγοί, αγρότες, υπεύθυνοι ψεκασμού) την οργάνωση, επίσης, Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ). Η ανάπτυξη για το σκοπό αυτό κινητών σταθμών συλλογής και ξεπλύματος των συσκευασιών περιορίζει τα μειονεκτήματα των σταθερών σταθμών, τα οποία απαιτούν υποδομές μακριά από οικισμούς, από ποτίστρες ζώων και από επιφανειακά ύδατα, καθώς και την γειτνίαση με αγροτικούς δρόμους για την άμεση προσβασιμότητα των αγροτών. Παράλληλα, η απαίτηση σε καθαρό νερό για το ξέπλυμα, σε συνδυασμό με την επικινδυνότητα των παραγόμενων υγρών αποβλήτων (εκπλύματα) καθιστά επιτακτική την ανάπτυξη και προώθηση εναλλακτικών κινητών συστημάτων από τα οποία θα προκύπτουν σαφή περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, συμβάλλοντας στην κυκλική οικονομία.

Οι παραπάνω προκλήσεις ενέπνευσαν το έργο AGROCYMO το οποίο προτείνει για πρώτη φορά την ανάπτυξη μίας κινητής πράσινης μονάδας για την αποκεντρωμένη και ασφαλή πλύση των κενών πλαστικών συσκευασιών φυτοφαρμάκων με σαφή καινοτόμα χαρακτηριστικά, όπως α) η εξοικονόμηση υδατικών πόρων μέσω της επιτόπιας (in situ) επεξεργασίας και επανάχρησης του νερού πλύσης, β) η μηδενική παραγωγή επικίνδυνων υγρών αποβλήτων (Zero Liquid Discharge, ZLD), γ) η ενεργειακή αυτονομία μέσω της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και δ) η ευελιξία μετακίνησης στα σημεία συγκέντρωσης/απόρριψης των συσκευασιών (χωράφια, συνεταιρισμοί, καταστήματα πώλησης, αλλού) ελαχιστοποιώντας τα κόστη μεταφοράς και logistics. Η κινητή μονάδα ΣΕΔ περιλαμβάνει όχημα κλειστού αμαξώματος στο οποίο είναι εγκατεστημένα ένα πλυντήριο πλύσης συσκευασιών κλειστού τύπου, μία πιλοτική διάταξη επεξεργασίας των υγρών εκπλυμάτων, η οποία βασίζεται στην καινοτόμο υβριδική διεργασία φωτοχημικής διάσπασης υπεροξειδίου του υδρογόνου (Η2Ο2) σε συνδυασμό με την ηλεκτροχημική οξείδωση (σύστημα PHOTOX - ευρεσιτεχνία ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ), ένα βιο-αμμόφιλτρο (bio-sand filter) και ένα σύστημα φωτοβολταϊκών πάνελ και μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας για την ενεργειακή αυτονομία της κινητής μονάδας.

Μέσα από δράσεις που εκτείνονται από το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την επιδεικτική λειτουργία της κινητής μονάδας, το έργο AGROCYMO στοχεύει στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου εναλλακτικού ΣΕΔ, που θα επιτυγχάνει την αποδοτική και βιώσιμη διαχείριση των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων, όπως αυτή ορίζεται στο νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, την αποφυγή της ρύπανσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και τέλος την πληροφόρηση του κοινού και την ευαισθητοποίηση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Συγκεκριμένα, η επιτυχημένη ολοκλήρωση του έργου AGROCYMO θα οδηγήσει α) στην ανάπτυξη ενός κινητού “ζωντανού εργαστηρίου” (living lab) επίδειξης των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων του ΣΕΔ AGROCYMO, β) στην επίδειξη της μονάδας σε παραγωγικούς φορείς του πρωτογενή τομέα και σε φορείς άσκηση πολιτικής (σύνολο 500 άτομα), καθώς και στην μαθητική/εκπαιδευτική κοινότητα (σύνολο 400 άτομα) μέσα από δέκα (10) ενημερωτικές ημερίδες και δράσεις πεδίου, γ) στην παρουσίαση των στόχων και των αποτελεσμάτων του έργου μέσα από προφορικές παρουσιάσεις ή αναρτώμενες ανακοινώσεις σε δύο (2) επιστημονικά συνέδρια (1 εθνικό και 1 διεθνές), και δ) στην εξωστρέφεια και τη διασύνδεση της έρευνας με την πρακτική εφαρμογή και την επιχειρηματικότητα με την συμμετοχή σε δύο (2) εμπορικές εκθέσεις (ΔΕΘ, AGROTICA) με μεγάλη επισκεψιμότητας ενδιαφερόμενων φορέων από την εσωτερική αγορά αλλά και από άλλες χώρες των Βαλκανίων και της Ευρώπης.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

Εισαγωγή:

Η λανθασμένη διαχείριση των κενών συσκευασιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στη χώρα μας. Οι ποσότητες των συσκευασιών δεν έχουν ποτέ καταγραφεί, αλλά στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης εκτιμούν ότι πρόκειται για χιλιάδες τόνους, οι οποίοι συνήθως απορρίπτονται από τους αγρότες μετά τη χρήση τους κοντά στα σημεία υδροληψίας, όπου και χρησιμοποιούνται (Σχήμα 1). Μάλιστα, στα συγκεκριμένα σημεία και αφού συγκεντρωθεί μια μεγάλη ποσότητα συσκευασιών, είτε τις θάβουν είτε τις καίνε, με ότι συνέπειες συνεπάγονται αυτές οι πρακτικές ως προς τη ρύπανση των υδάτων, των εδαφών ή τις εκπομπές επικίνδυνων τοξικών αερίων στην ατμόσφαιρα (όπως φουράνια, αρωματικούς υδρογονάνθρακες και διοξίνες (από τα υπολείμματα φαρμάκων), καθώς και αιωρούμενα σωματίδια (από τα υλικά συσκευασίας). Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει πρόσφατη μελέτη της Ομάδας Εργασίας «Διαχείριση Συσκευασιών Φυτοφαρμάκων» της Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας Περιβάλλοντος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), σύμφωνα με την οποία α) ο πολυκερματισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των καταστημάτων πώλησης γεωργικών φαρμάκων, β) η νοοτροπία που επικρατεί σε όλους τους εμπλεκόμενους, γ) οι αντικειμενικές και νομικές δυσκολίες και οι περιορισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δ) η ύπαρξη παράνομων γεωργικών φαρμάκων και ε) η κακή πρακτική των παραγωγών να καίνε όλες τις συσκευασίες προκειμένου να αποκρύψουν τη χρήση παράνομων γεωργικών φαρμάκων, τον μεγάλο όγκο και την επικινδυνότητα των αποβλήτων κ.α., έχουν οδηγήσει στη διόγκωση του προβλήματος της διαχείρισης των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων στη χώρα. Αποδεδειγμένα τα υπολείμματα των γεωργικών φαρμάκων που μένουν μέσα στις συσκευασίες είναι ικανά να ρυπάνουν τα επιφανειακά νερά, τα χερσαία οικοσυστήματα αλλά και να επηρεάσουν αρνητικά την ανθρώπινη υγεία. Στη πλειονότητας τους οι συσκευασίες είναι κατασκευασμένες από πλαστικό, το οποίο αποτελεί μη αποικοδομήσιμο υλικό, με αποτέλεσμα τη μεγάλη συσσώρευσή του στο περιβάλλον. Η ρύπανση που προκαλείται από τη συσσώρευση πλαστικού αποτελεί επίσης, μείζον θέμα τις τελευταίες δεκαετίες λόγω των ολέθριων επιπτώσεών της στην υδάτινη ζωή και την ποιότητα των εδαφών.

Οι κενές συσκευασίες που περιείχαν τις δραστικές ουσίες (γεωργικά φάρμακα) θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα. Όταν η περιεκτικότητα των ουσιών αυτών μειωθεί, με όριο κάτω του 0,1%, τα απόβλητα καθίστανται μη επικίνδυνα. Όσες συσκευασίες περιέχουν ουσίες άνω των ορίων θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα και η διαχείρισή τους απαιτεί την μεταφορά τους για επεξεργασία, εκτός Ελλάδας σε ειδικές εγκαταστάσεις.

Σημειώνεται ότι, η αντιμετώπιση - διαχείριση ενός επικίνδυνου αποβλήτου, είναι πολύ δαπανηρή καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

Σχήμα 1. α) Σημείο απόθεσης κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων δίπλα σε στραγγιστικό κανάλι στο Δασοχώρι Σερρών. Τα υπολείμματα από την καύση παλαιότερων συσκευασιών είναι εμφανή. β) Κενές συσκευασίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε κοινό κάδο σκουπιδιών στην Ηράκλεια Σερρών.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για τη διαχείριση των κενών συσκευασιών είναι η ίδρυση και λειτουργία Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ). Τα ΣΕΔ πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι κενές συσκευασίες ξεπλένονται και καταστρέφονται αμέσως μετά τη χρήση του περιεχόμενου σκευάσματος. Με αυτό το τρόπο αποτρέπεται οποιαδήποτε άλλη χρήση τους και επιτυγχάνεται η εύκολη επιστροφή τους σε αυτά. Τα συστήματα, τα οποία μπορεί να είναι ατομικά ή συλλογικά, αξιολογούνται, εγκρίνονται και ελέγχονται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), και δυστυχώς έχουν εφαρμοστεί μόνο πιλοτικά σε ελάχιστες περιοχές. Οι συσκευασίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι αυτή τη στιγμή ένα ειδικό ρεύμα αποβλήτων που ΔΕΝ διαθέτει τέτοιο σύστημα αν και ο νόμος το επιβάλει.

Το πρόγραμμα διαχείρισης κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ελλάδα

Στη χώρα μας από το 2013 εφαρμόζεται το πρόγραμμα συλλογής πλαστικών κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Το πρόγραμμα επιβλέπεται από μια ειδική ομάδα εργασίας στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι του ΕΟΑΝ, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑτ), της Ελληνικής Εταιρίας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) και του Εθνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ). Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα εφαρμόζεται εθελοντικά από ορισμένους δήμους σε όλη την επικράτεια (π.χ. στο νομό Λάρισας οι δήμοι Αγιάς, Ελασσόνας, Κιλελέρ, Λάρισας, Τεμπών, Τυρνάβου, Φαρσάλων, οι δήμοι Μεγαρέων, Βέροιας, Έδεσσας, Μουζακίου και Παλαμά). Επίσης, εταίροι στο πρόγραμμα ήταν η Συνεταιριστική Ένωση Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (Ξάνθη, Κομοτηνή, Σέρρες), ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών «ΘΕΣΤΟ», η «Δ. Νομικός ΑΕ», ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Ν. Λάρισας, οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) Λάρισας και Ημαθίας, διάφοροι σύλλογοι γεωπόνων και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο. Στόχος του προγράμματος είναι να διασφαλιστεί το ξέπλυμα των κενών συσκευασιών και η προώθησή τους στην ανακύκλωση. Το πρόγραμμα δεν είχε μεγάλη επιτυχία καθώς, εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης, δεν ανταποκρίθηκαν οι αγρότες. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση (2018)³ στην περιοχή της Πέλλας, σχετικά με την αποδοχή που λαμβάνουν τα προγράμματα διαχείρισης των κενών συσκευασιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων από τους παραγωγούς της περιοχής, στην οποία συμμετείχαν 68 γεωπόνοι με καταστήματα γεωργικών εφοδίων και 41 γεωπόνοι που εργάζονται σε συνεταιρισμούς αγροτών στη περιοχή, αποδείχτηκε ότι η στάση των παραγωγών στη περιοχή της Πέλλας ως προς την εφαρμογή των προγραμμάτων διαχείρισης είναι ουδέτερη. Οι παραγωγοί αρνούνται να καθαρίζουν τις κενές συσκευασίες και να τις τοποθετούν στα ειδικά σημεία συλλογής ενώ, σύμφωνα με τους γεωπόνους που συμμετείχαν στην έρευνα, οι ποσότητες των κενών συσκευασιών που κατάφεραν να συλλεχθούν μέσω αυτού είναι ασήμαντες συγκριτικά με τον αριθμό των κενών συσκευασιών που “παράγονται” από τους αγρότες της περιοχής.

Αντικείμενο και στόχοι του έργου AGROCYMO:

Λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση και την ανάγκη δημιουργίας εναλλακτικών συστημάτων τα οποία θα είναι κοντά στον παραγωγό και θα εμπνέουν την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος στο πνεύμα της κυκλικής οικονομίας και της προστασίας του περιβάλλοντος, προτείνεται η πρώτη του είδους της κινητή πράσινη μονάδα με το ακρωνύμιο AGROCYMO, η οποία επιτρέπει την αποκεντρωμένη πλύση των κενών συσκευασιών και τη βιώσιμη διαχείριση των υγρών εκπλυμάτων. Η κινητή μονάδα ΣΕΔ περιλαμβάνει όχημα κλειστού αμαξώματος στο οποίο είναι εγκατεστημένα ένα πλυντήριο πλύσης συσκευασιών κλειστού τύπου υπό πίεση, μία πιλοτική διάταξη επεξεργασίας των υγρών εκπλυμάτων, η οποία βασίζεται στην καινοτόμο υβριδική διεργασία φωτοχημικής διάσπασης υπεροξειδίου του υδρογόνου (Η2Ο2) σε συνδυασμό με την ηλεκτροχημική οξείδωση (σύστημα PHOTOX - ευρεσιτεχνία ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ), ένα βιο-αμμόφιλτρο (bio-sand filter) για την προεπεξεργασία των υγρών εκπλυμάτων (απομάκρυνση αιωρούμενων στερεών), και ένα υβριδικό σύστημα φωτοβολταϊκών πάνελ και μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας για την ενεργειακή αυτονομία της κινητής μονάδας (Σχήμα 2).

Το σύστημα AGROCYMO θα έχει σαφή καινοτόμα χαρακτηριστικά, όπως α) η εξοικονόμηση υδατικών πόρων μέσω της επιτόπιας (in situ) επεξεργασίας και επανάχρησης του νερού πλύσης, β) η μηδενική παραγωγή επικίνδυνων υγρών αποβλήτων (Zero Liquid Discharge, ZLD), γ) η ενεργειακή αυτονομία μέσω της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και δ) η ευελιξία μετακίνησης στα σημεία συγκέντρωσης/απόρριψης των συσκευασιών (χωράφια, συνεταιρισμοί, καταστήματα πώλησης, αλλού) ελαχιστοποιώντας τα κόστη μεταφοράς και logistics.

Η ανάπτυξη του πρώτου κινητού ΣΕΔ κενών πλαστικών συσκευασιών φυτοφαρμάκων, με την ευγενική χορηγία του Ομίλου Εταιριών ΤΕΧΑΝ ENVIPCO, θα επιτρέψει την επίτευξη των ακόλουθων στόχων:

• επικύρωση τεχνολογικών καινοτομιών (σύστημα PHOTOX, αυτόνομο ολοκληρωμένο σύστημα φωτοβολταϊκών πάνελ/μπαταριών) σε πραγματικό περιβάλλον,
• αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων του καινοτόμου συστήματος AGROCYMO έναντι των υπολοίπων ΣΕΔ,
• επίδειξη σε ενδιαφερόμενους φορείς (παραγωγοί, γεωπόνοι, πωλητές γεωργικών φαρμάκων, δημόσιοι φορείς, εκπρόσωποι ΕΟΑΝ, ΕΣΥΦ, κλπ.),
• περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινού, με έμφαση στην μαθητική/εκπαιδευτική κοινότητα, μέσω της λειτουργίας ενός ζωντανού εργαστηρίου (living lab),
• προβολή του έργου AGROCYMO και του προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης του Ομίλου Εταιρειών TEXAN ENVIPCO μέσω συμμετοχής σε συνέδρια, εκθέσεις και δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά.

Σχήμα 2. Προεπισκόπηση της κινητής μονάδας (πλάγια και πίσω όψη) διαχείρισης κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων AGROCYMO.

Τεχνολογική στάθμη (state-of-the-art):

Μέθοδοι καθαρισμού κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων

Οι κενές συσκευασίες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να καθαρίζονται αμέσως μετά το άδειασμα του περιεχομένου τους. Το άμεσο πλύσιμο των κενών συσκευασιών αποτρέπει την εξάτμιση των υπολειμμάτων του γεωργικού φαρμάκου που έχουν παραμείνει εντός της συσκευασίας. Αν τα υπολείμματα στεγνώσουν, ο καθαρισμός της συσκευασίας είναι πάρα πολύ δύσκολος ως και ακατόρθωτος. Ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος καθαρισμού αποτελεί το πλύσιμο με νερό. Ο καθαρισμός των κενών συσκευασιών προσφέρει μια πληθώρα πλεονεκτημάτων τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στη προσπάθεια για τη προστασία του περιβάλλοντος. Όταν μια συσκευασία θεωρητικά αδειάζει πλήρως μπορεί ακόμη να περιέχει ως και 2% του αρχικού περιεχομένου της. Η ανακύκλωση ή η απλή απόρριψη μιας πλυμένης κενής συσκευασίας στοιχίζει πολύ λιγότερο στη πολιτεία, διότι η εναπομένουσα ποσότητα του φαρμάκου που παραμένει εντός της συσκευασίας είναι απειροελάχιστη με αποτέλεσμα τον χαρακτηρισμό της συσκευασίας ως μη επικίνδυνο απόβλητο. Παράλληλα με την άμεση πλύση των συσκευασιών ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος της ρύπανσης του εδάφους και των επιφανειακών νερών, καθώς περιορίζεται και ο κίνδυνος της άμεσης έκθεσης στις χημικές ουσίες για τα ζώα και τον άνθρωπο.

Οι φυσικοχημικές ιδιότητες του φυτοπροστατευτικού προϊόντος καθορίζουν τον τρόπο καθαρισμού της συσκευασίας του. Οδηγίες για το σωστό τρόπο καθαρισμού της συσκευασίας πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα του σκευάσματος. Τα πρότυπα καθαρισμού των κενών συσκευασιών είναι:

• Το τριπλό πλύσιμο
• Το πλύσιμο υπό πίεση
• Το επιτόπιο πλύσιμο υπό πίεση στα ψεκαστικά μηχανήματα

Το τριπλό πλύσιμο είναι η πιο απλή τεχνική καθαρισμού των κενών συσκευασιών. Η διαδικασία αναφέρεται αναλυτικά στο “Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων” του νόμου 4036/2012. Δεν απαιτεί ειδικό εξοπλισμό και χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό κάθε μεγέθους συσκευασίας. Η τεχνική παρουσιάζει μικρές διαφοροποιήσεις για τις μεγάλου μεγέθους συσκευασίες σε σχέση με αυτές που έχουν μικρό μέγεθος. Η συγκεκριμένη τεχνική έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική. Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι ποσότητες της δραστικής ουσίας που παραμένουν στη συσκευασία μετά από κάθε πλύση (μελέτη FAO & WHO, 2008). Το υγρό από το ξέπλυμα θα πρέπει να προστεθεί απευθείας στη δεξαμενή του ψεκαστήρα ως μέρος του φαρμακευτικού διαλύματος που πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τον ψεκασμό.

Πίνακας 1. Ποσότητα δραστικής ουσίας ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος που παραμένει στη συσκευασία μετά από κάθε στάδιο του τριπλού πλυσίματος (FAO & WHO, 2008).

Το πλύσιμο των κενών συσκευασιών υπό πίεση αποτελεί την πιο σύγχρονη και αποτελεσματικότερη μέθοδο καθαρισμού. Η μέθοδος αυτή απαιτεί ειδικό εξοπλισμό. Ο μηχανισμός για το πλύσιμο υπό πίεση χρησιμοποιεί καθαρό νερό υπό πίεση (συνήθως 3 bar) με τη βοήθεια ενός ειδικά σχεδιασμένου ακροφυσίου για το ξέπλυμα των κενών συσκευασιών. Ο πίδακας νερού προσκρούει τα εσωτερικά τοιχώματα της συσκευασίας με αποτέλεσμα να αφαιρεί και διαλύει τα υπολείμματα της δραστικής ουσίας. Η μέθοδος αυτή προτείνεται κυρίως για συσκευασίες πολύ μεγάλου μεγέθους, όπου το τριπλό πλύσιμο είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σωστά.

Οι κενές συσκευασίες των φυτοπροστατευτικών προϊόντων αφού καθαριστούν με έναν από τους παραπάνω τρόπους πρέπει να καταστραφούν με τρύπημα, ώστε να εξασφαλιστεί η μη περαιτέρω χρήση τους για οποιοδήποτε σκοπό. Εφόσον τρυπηθούν πρέπει να τοποθετούνται στις ειδικές τοποθεσίες-σημεία συλλογής για ανακύκλωση ή ανάκτηση ενέργειας, όπως άλλωστε αναγράφεται και στις «Οδηγίες Χρήσης» επάνω στην ετικέτα των συσκευασιών. Τα σημεία συλλογής πρέπει να βρίσκονται κοντά στα σημεία παραγωγής των αποβλήτων και να φέρουν ειδικές πινακίδες με τις οδηγίες για σωστό και αποτελεσματικό πλύσιμο.

Τεχνολογίες διαχείρισης υγρών αποβλήτων που περιέχουν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων

Δύο από τα πιο γνωστά συστήματα διαχείρισης των υγρών αποβλήτων που περιέχουν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι τα Heliosec και RemDry. To Heliosec είναι μια απλή κατασκευή που αποτελείται από μία δεξαμενή χωρητικότητας 3 κυβικών μέτρων κατασκευασμένη από πολυαιθυλένιο που προστατεύεται και καλύπτεται από στέγαστρο. Στο εσωτερικό της δεξαμενής υπάρχει ένα ειδικά σχεδιασμένο «σεντόνι» για τη συγκέντρωση των υγρών αποβλήτων. Εντός της δεξαμενής του Heliosec συγκεντρώνεται το σύνολο του όγκου των υγρών αποβλήτων που προκύπτουν μετά τον καθαρισμό των ψεκαστικών μηχανημάτων. Εκεί με τη βοήθεια της εξάτμισης επιτυγχάνεται η μείωση του όγκου τους. Τα στερεά υπολείμματα που παραμένουν εντός της δεξαμενής μετά το πέρας της αφυδάτωσης είναι μικρού όγκου (περίπου 1-2 κιλά) και μπορούν να διαχειριστούν εύκολα από τις αρμόδιες υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων. Το σύστημα RemDry αποτελείται από μια ειδικά σχεδιασμένη δεξαμενή και μια κινητή πλατφόρμα καθαρισμού του ψεκαστικού μηχανήματος. Η πλατφόρμα καθαρισμού είναι κατασκευασμένη από εύκαμπτο και ανθεκτικό πλαστικό PVC. Η εγκατάστασή της γίνεται σε γυμνό έδαφος. Η πλατφόρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κατά την προετοιμασία του ψεκαστικού υγρού ώστε να περισυλλεκτούν τυχόν αφροί ή νερά υπερχείλισης. Τα νερά που εναποτίθεται πάνω στη πλατφόρμα καθαρισμού καταλήγουν στην κεντρική δεξαμενή συλλογής και από εκεί με την βοήθεια αντλίας στη δεξαμενή του RemDry. Η δεξαμενή του RemDry ακολουθεί την ίδια αρχή λειτουργίας με αυτή του Heliosec, υπό την επίδραση του ήλιου και του ανέμου επιτυγχάνεται η εξάτμιση των απόνερων. Όταν ολοκληρωθεί η αφυδάτωση εντός της δεξαμενής παραμένουν μόνο τα στερεά απόβλητα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην εσωτερική επένδυση.

Όπως γίνεται κατανοητό, τόσο το Heliosec όσο και το RemDry αφορούν στη διαχείριση των υγρών αποβλήτων μετά από καθαρισμό των ψεκαστικών μηχανημάτων και όχι των κενών συσκευασιών. Επίσης, περιλαμβάνουν σταθερές δεξαμενές συλλογής σε γειτνίαση με τον αγρό, οι οποίες δεν επιτρέπουν την ευχερή χρήση τους από άλλους παραγωγούς, όπως επίσης και την παραγωγή τοξικών στερεών αποβλήτων τα οποία χρήζουν περαιτέρω διαχείρισης.

 Το καινοτόμο σύστημα PHOTOX για την επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση των υγρών πλύσης που περιέχουν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων

Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ 2014-2020), Δράση ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ, που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους, το ΕΦΕΜ/ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ ανέπτυξε ένα υβριδικό πολύ-λειτουργικό σύστημα προηγμένης επεξεργασίας υγρών βιομηχανικών αποβλήτων με υψηλό φορτίο μη βιοδιασπάσιμων οργανικών συστατικών με την κωδική ονομασία PHOTOX (PhotoOxidation), για το οποίο υποβάλλεται σχετική αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ). Το σύστημα συνδυάζει διαφορετικές φωτοηλεκτροχημικές διεργασίες οξείδωσης που περιλαμβάνουν την εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος, την εφαρμογή υπεριώδους ακτινοβολίας (UV-C) και την προσθήκη Η2Ο2, με την επιτόπια ηλεκτροπαραγωγή του Η2Ο2 για τον καθαρισμό-αποικοδόμηση τοξικών υγρών βιομηχανικών αποβλήτων (υδατικά μίγματα φυτοφαρμάκων, αντιβιοτικών, οργανικών διαλυτών, κλπ.). Μεταξύ των καινοτόμων χαρακτηριστικών του συστήματος είναι α) η αποδοτική επεξεργασία των αποβλήτων (με παραγωγή μηδενικών απορευμμάτων), που θα επιτρέπει είτε την ανάκτηση νερού υψηλής καθαρότητας για επαναχρησιμοποίηση, είτε τη διάσπαση των ρύπων του αποβλήτου σε βαθμό που να επιτρέπει τη μετέπειτα βιολογική επεξεργασία του, β) οι χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις συγκριτικά με τις υφιστάμενες μεθόδους επεξεργασίας, γεγονός που το καθιστά οικονομικά ελκυστικό αλλά και φιλικό προς το περιβάλλον, και γ) λειτουργική ευελιξία που μεταφράζεται σε ευχερή τροποποίηση της λειτουργίας του συστήματος, ανάλογα με τις ανάγκες επεξεργασίας.

Για τους σκοπούς της επικύρωσης της τεχνολογίας PHOTOX σε αντιπροσωπευτικό περιβάλλον, το ΕΦΕΜ/ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ κατασκεύασε σε συνεργασία με την τεχνική εταιρεία ΤΕΜΑΚ ΑΕΤΕ μια εργαστηριακή πιλοτική μονάδα με ενδεικτική δυναμικότητα χημικής οξείδωσης οργανικών δραστικών ενώσεων φυτοφαρμάκων (συγκέντρωση εκφρασμένη σε χημικά απαιτούμενο οξυγόνο, Chemical Oxygen Demand-COD) 3,1 grCOD/h (Σχήμα 3). Η απόδοση και τα ανταγωνιστικά οφέλη της τεχνολογίας PHOTOX επιδείχθηκαν σε ελληνική μονάδα παραγωγής φυτοπροστατευτικών προϊόντων και ειδικών λιπασμάτων, κατά την πολύμηνη λειτουργία της διάταξης στην εγκατάσταση επεξεργασίας των υγρών βιομηχανικών αποβλήτων που προέκυπταν από εκπλύματα συσκευών, μηχανημάτων και χώρων του τμήματος συσκευασίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Η τεχνογνωσία και η εμπειρία που αποκτήθηκε θα αξιοποιηθούν στο έργο AGROCYMO, με σκοπό την περαιτέρω βελτιστοποίηση και εφαρμογή της τεχνολογίας PHOTOX για την αντιμετώπιση σχετικών προκλήσεων, όπως είναι η επεξεργασία των υγρών εκπλυμάτων των κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων.

Σχήμα 3. Πρόσοψη, πλάγια και πίσω όψη της πιλοτικής μονάδας PHOTOX.

Μεθοδολογία υλοποίησης του έργου:

Το έργο AGROCYMO διαχωρίζεται σε τέσσερις (4) διακριτές φάσεις / υποέργα, καθεμία με συγκεκριμένους στόχους και Παραδοτέα, στις οποίες εμπλέκονται ενεργά το σύνολο της ερευνητικής ομάδας του έργου (Σχήμα 4).

Σχήμα 4. Αναπαράσταση των τεσσάρων φάσεων του έργου με τις ενδιάμεσες, κύριες αλυσιδωτές εργασίες ανά φάση.

Η Πρώτη φάση αφορά στην προετοιμασία και ανάλυση όλων των παραμέτρων και ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση του ολοκληρωμένου συστήματος πλύσης των κενών συσκευασιών και ανακύκλωσης των υγρών εκπλυμάτων εντός του οχήματος. Η ερευνητική ομάδα θα συζητήσει και θα καταγράψει τις γενικότερες και ειδικότερες απαιτήσεις του συστήματος, τις λειτουργίες που θα πρέπει να επιδεικνύει καθώς και τις περιπτώσεις (είδη φυτοφαρμάκων) που θα καλείται να καλύψει. Το στάδιο αυτό είναι απαραίτητο για να καθοριστούν σαφώς ως προς την δυναμικότητα αλλά και τις διαστάσεις των επιμέρους τμημάτων του συνολικού συστήματος που θα χρειαστούν κατά τον σχεδιασμό και τη χωροθέτησή του εντός του οχήματος. Κατόπιν συγκέντρωσης όλων των απαιτούμενων πληροφοριών θα γίνει αναλυτικός σχεδιασμός τόσο του ίδιου του συστήματος με όλα τα επιμέρους τμήματα όσο και, όπως προαναφέρθηκε, ο λειτουργικός και εργονομικός χωροταξικός σχεδιασμός του εντός του οχήματος. Βαρύτητα θα δοθούν στην διατήρηση των μέτρων ασφάλειας, όπου χρειαστούν, αλλά και στην ευκολότερη εκτέλεση των εργασιών. Το αποτέλεσμα αυτής της φάσης θα είναι μια έκθεση με αναλυτική περιγραφή του ολοκληρωμένου συστήματος πλύσης/ανακύκλωσης του νερού καθώς και τα γραμμικά ή και τρισδιάστατα σχέδια της κινητής μονάδας και του ίδιου του συστήματος.

Κατά τη Δεύτερη φάση θα γίνει εφαρμογή όλων των αποτελεσμάτων της πρώτης φάσης. Κατόπιν προμήθειας όλου του απαραίτητου εξοπλισμού, όπως έχει περιγραφεί στην προηγούμενη φάση, μέσα από ανοιχτές διαδικασίες, το ΕΚΕΤΑ, με την συνδρομή όπου απαιτείται του ΕΛΓΟ, θα προχωρήσει στην εγκατάσταση του συστήματος εντός του οχήματος με παράλληλες δοκιμές απόδοσης και βελτιστοποίησης της λειτουργίας. Το ΕΚΕΤΑ κατέχει όλη την εμπειρία και δυνατότητα ολοκλήρωσης, από προηγούμενες αντίστοιχες ενέργειες και ερευνητικά έργα, για την ασφαλή εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος. Μετά το πέρας των εργασιών, θα γίνει δοκιμαστική λειτουργία της μονάδας και επικαιροποίηση των μελετών.

Στην Τρίτη φάση και μετά την επιτυχή δοκιμή του συστήματος, η κινητή μονάδα του AGROCYMO θα ταξιδέψει για να προσεγγίσει και να επιδείξει την λειτουργία της σε δυνητικούς τελικούς χρήστες, όπως αγρότες, δημοτικές αρχές, σχολεία, κ.α., στην ύπαιθρο. Με την βοήθεια αρμοδίων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης θα οργανωθούν διάφορες επισκέψεις σε δήμους και σχολεία όπου πέρα από την ενημέρωση αναφορικά με την δυνατότητα ασφαλούς ανακύκλωσης των κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων θα γίνεται επίδειξη της λειτουργίας της κινητής μονάδας ώστε να επιτευχθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με τη διαχείριση των κενών συσκευασιών και τα οφέλη της ανακύκλωσής τους.

Τέλος, κατά την Τέταρτη φάση που αποτελεί στην πραγματικότητα την μοναδική φάση που θα υλοποιείται καθ’ όλη την διάρκεια του έργου, θα γίνουν όλες εκείνες οι απαραίτητες ενέργειες διάδοσης του έργου. Η όλη διαδικασία της προώθησης θα πραγματοποιηθεί σε τρία διακριτά στάδια, α) δημιουργία του επικοινωνιακού πλάνου και του αντίστοιχου ενημερωτικού/προωθητικού υλικού, β) διοργάνωση των δράσεων του έργου και γ) διάδοση των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων και ωφελειών του έργου. Ως μέσα διάδοσης του έργου θα χρησιμοποιηθούν καμπάνιες δημοσιότητας σε μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, έντυπο υλικό (φυλλάδια) και promo-video, δελτία τύπου, προωθητικά αντικείμενα αλλά και συμμετοχή σε συνέδρια προς ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας καθώς και συμμετοχή σε δύο (2) εκθέσεις υψηλής επισκεψιμότητας για τη μέγιστη δυνατή προβολή του έργου.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

Σκοπιμότητα-κρισιμότητα θέματος και αναμενόμενα αποτελέσματα:

Τα απόβλητα φυτοπροστατευτικών προϊόντων το 2018 ανήλθαν σε 800 τόνους και το 2030 εκτιμώνται ότι θα ανέλθουν σε 919 τόνους ενώ τα πλαστικά γεωργικής προέλευσης από 8.500 τόνους αναμένεται να φτάσουν τους 9.769 το 2030⁵. Το μεγαλύτερο μέρος από τις καθημερινά παραγόμενες ποσότητες γεωργικών αποβλήτων παραμένει ανεκμετάλλευτο, εξαιτίας της έλλειψης συγκεκριμένου νομοθετικού πλαισίου και αποτελεσματικής παρακολούθησης από τις αρμόδιες αρχές, προκαλώντας τοπικά σημαντική ρύπανση. Η συνήθης γεωργική πρακτική έως σήμερα, για τις συσκευασίες φυτοπροστατευτικών και τα πλαστικά της γεωργίας, πλην μεμονωμένων εξαιρέσεων, είναι η καύση στον τόπο εφαρμογής, μαζί με τα γεωργικά υπολείμματα, κατά την οποία εκπέμπονται σημαντικές ποσότητες καπνού και σκόνης καθώς και οξειδίων του αζώτου (NOX), μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και υδρογονανθράκων.

Στο νέο ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 2020 – 2030 (όπως αυτό τροποποιήθηκε το 2022) προβλέπεται η προώθηση της χωριστής συλλογής και ανάκτησης των πλαστικών γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης με έμφαση στις συσκευασίες φυτοπροστατευτικών και ειδικά των πλαστικών συσκευασίας που έρχονται σε επαφή με αυτά καθώς και η οργάνωση νέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης με την υπαγωγή και νέων ρευμάτων ιδίως σε σχέση με τις συσκευασίες φυτοπροστατευτικών.

Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα κυριότερα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ο ασφαλής καθαρισμός των συσκευασιών από φυτοπροστατευτικές ουσίες και ιδιαίτερα η διαχείριση του νερού πλύσης που προκύπτει από αυτή τη διαδικασία, ώστε να αποφευχθεί η ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η μονάδα καθαρισμού κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων AGROCYMO εστιάζει στην επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος υιοθετώντας μία πράσινη και καινοτόμο προσέγγιση καθαρισμού των συσκευασιών προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανακύκλωσή τους. Ειδικότερα, περιλαμβάνει την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την επεξεργασία και ανακύκλωση του νερού πλύσης σε μία κινητή μονάδα, γεγονός που: (α) επιτρέπει τη στοχευμένη αντιμετώπιση του προβλήματος σε πολλαπλές περιοχές όπου χρησιμοποιούνται φυτοπροστατευτικά προϊόντα και (β) καθιστά δυνατή την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στο πλαίσιο των αρχών της κυκλικής οικονομίας, συμβάλλοντας καταλυτικά στην προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση της ασφαλούς ανακύκλωσης σε αγροτικές περιοχές.

Ωφελούμενοι-Αντίκτυπος έργου:

Το έργο αναμένεται να έχει ισχυρό αντίκτυπο τόσο στο περιβάλλον όσο και στις τοπικές κοινωνίες.
Ειδικότερα, οι κυριότερες κατηγορίες ωφελούμενων από το έργο περιλαμβάνουν:

• Αγρότες/Συνεταιρισμούς/Ενώσεις Παραγωγών και λοιπούς φορείς του πρωτογενή τομέα
• Φορείς του δημοσίου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης που σχετίζονται με το περιβάλλον
• Φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων
• Εταιρείες ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων
• Εκπαιδευτική/επιστημονική κοινότητα (μαθητές, φοιτητές, κλπ.)
• Ευρύτερο κοινωνικό σύνολο

Για την επίτευξη του μέγιστου δυνατού αντικτύπου το έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης Στρατηγικής Επικοινωνίας με στοχευμένες ενέργειες για την ενημέρωση σχετικά με το έργο και το περιεχόμενό του, την επικοινωνία των δράσεων, ωφελειών και καλών πρακτικών σε άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους, την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των κοινών-στόχων για να συμμετάσχουν στο έργο και για να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές πληροφόρησης, καθώς και την ανάδειξη του ρόλου και των πρωτοβουλιών του Ομίλου Εταιριών TEXAN ENVIPCO στην αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων του σήμερα και του αύριο μέσω του Προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.

Οι δείκτες αποτελέσματος σε σχέση με τον αναμενόμενο αντίκτυπο του έργου ανά κοινό στόχο παρουσιάζονται

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

Σε επιστημονικό επίπεδο το έργο χαρακτηρίζεται από καινοτόμα στοιχεία που προσδίδουν νέες διαστάσεις στην επιχειρησιακή αντιμετώπιση της ρύπανσης από γεωργικά σκευάσματα και την προστασία των εδαφοϋδατικών πόρων. Στα καινοτόμα στοιχεία του έργου συγκαταλέγονται:

• Αυτοκινούμενο όχημα on-site καθαρισμού κενών δοχείων φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την ασφαλή και ανταποδοτική ανακύκλωσή τους στις περιοχές εστίασης.
• Υβριδικό σύστημα καθαρισμού και ανακύκλωσης του νερού πλύσης κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων που συνδυάζει φυσικά συστήματα (βιο-αμμόφιλτρο) με προηγμένες μεθόδους επεξεργασίας (Φωτοχημική Οξείδωση με UVC/H2O2, Ηλεκτροχημική Ανοδική Οξείδωση).
• Αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με χρήση αυτόνομου ολοκληρωμένου φωτοβολταϊκού συστήματος για την οικονομικότερη λειτουργία της μονάδας και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος επεξεργασίας.
• Καθαρισμός κενών συσκευασιών με μειωμένο υδατικό αποτύπωμα καθώς το νερό πλύσης των κενών συσκευασιών συλλέγεται, υφίσταται επεξεργασία καθαρισμού και επαναχρησιμοποιείται σε επαναλαμβανόμενους κύκλους πλύσεων.

Σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο, η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος αντιμετώπισης της ρύπανσης με ελαχιστοποιημένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, θα αποτελέσει ένα επιχειρησιακό εργαλείο για ένα πλήθος χρηστών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, φορείς και υπηρεσίες του δημοσίου τομέα, αγρότες, συνεταιρισμοί, ενώσεις παραγωγών, κλπ.) με άμεσα οφέλη για τις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες. Σε αυτά περιλαμβάνεται η πρόληψη υποβάθμισης του περιβάλλοντος, το μειωμένο κόστος αντιμετώπισης της ρύπανσης, η υγιεινή και ασφάλεια εργαζόμενων και πολιτών καθώς και η εν γένει συμβολή στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών στρατηγικών και των στόχων της πολιτικής στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) και του 8^ου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον της ΕΕ, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής αλλά και της ευρωπαϊκής και εθνικής στρατηγικής για την κυκλική οικονομία και την αποτελεσματική διαχείριση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων 2020 – 2030.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

Οι τρεις βασικοί πυλώνες που συνηγορούν υπέρ της χρηματοδότησης της πρότασης είναι:

• Η κρισιμότητα του θέματος που αντιμετωπίζεται σε σχέση με (α) το πρόβλημα διαχείρισης των αποβλήτων φυτοπροστατευτικών, που εκτιμάται ότι στην Ελλάδα θα ανέλθουν σε 919 τόνους το 2030, (β) την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας και (γ) τις απαιτήσεις των Εθνικών και Ευρωπαϊκών στρατηγικών και πολιτικών για το περιβάλλον.
• Η καινοτομία της προσέγγισης, που συνδυάζει τον ασφαλή καθαρισμό συσκευασιών του αγροτικού τομέα με το μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συστήματος ως αποτέλεσμα της ανακύκλωσης του νερού επεξεργασίας αλλά και της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη λειτουργία της κινητής μονάδας.
• Η δυνατότητα επιχειρησιακής και επιχειρηματικής αξιοποίησης της προτεινόμενης λύσης στην οργάνωση νέων Πράσινων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης αποβλήτων καθώς η προτεινόμενη λύση εστιάζει στην επιχειρησιακή και περιβαλλοντικά αποδοτική επίλυση ενός κρίσιμου προβλήματος και δύναται να αξιοποιηθεί άμεσα από ενδιαφερόμενους φορείς στο πλαίσιο των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων. Ενδεικτικά μπορεί να συνδυαστεί με Μηχανήματα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης που θα δέχονται τις καθαρές από αγροχημικά συσκευασίες, είτε να αποτελέσει τμήμα ενός αποκεντρωμένου συστήματος ασφαλούς συλλογής, καθαρισμού, και ανακύκλωσης πλαστικών συσκευασιών σε αγροτικές περιοχές.

(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

Η επιδείνωση του περιβάλλοντος και η διάρρηξη της σχέσης ανθρώπου και φύσης έχει επιφέρει μία περιβαλλοντική ανισορροπία. Για την αντιμετώπιση και εξάλειψη αυτού του προβλήματος απαιτούνται κατάλληλες γνώσεις, στάσεις και αντιλήψεις. Εδώ, ο ρόλος της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι καθοριστικός, ώστε οι μαθητές να μπορούν να γίνουν κοινωνοί των περιβαλλοντικών προβλημάτων και κατ’ επέκταση συμμέτοχοι στις προσπάθειες επίλυσής τους.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση στηρίζει τις προσπάθειες ανάπτυξης και ενδυνάμωσης των ατόμων και κοινωνιών, ώστε να καλλιεργηθούν φιλικές προς το περιβάλλον στάσεις. Συγκεκριμένα, οι μαθητές μέσω της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης μπορούν να ενημερώνονται για τα περιβαλλοντικά ζητήματα, να παρατηρούν και συλλεγούν δεδομένα, να εργάζονται συλλογικά και να προσαρμόζονται στους κανόνες της ομάδας, να επικοινωνούν και αναπτύσσουν κριτική σκέψη. Στόχος είναι η αλλαγή του υφιστάμενου τρόπου ζωής, ώστε να γίνει φιλικότερος προς το περιβάλλον μέσω της ενεργής συμμετοχής των παιδιών στην κοινωνία. Εξίσου σημαντική, είναι και η εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και στη συμμετοχή των μαθητών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στην ανάληψη δράσης. Η γνώση είναι δύναμη και εν δυνάμει μετατρέπεται σε δια βίου μάθηση.

Βασικά στοιχεία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που πρέπει να συμπεριληφθούν είναι:

• Ενημέρωση-Συνειδητοποίηση-Ευαισθητοποίηση: κατανόηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων και ευαισθητοποίηση για την ανάληψη δράσης
• Γνώση: απόκτηση γνώσεων για το περιβάλλον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους
• Στάσεις: τροφοδότηση κινήτρων για την ενεργή συμμετοχή μέσω δράσεων για την βελτίωση, διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος
• Ικανότητες: απόκτηση απαραίτητων δεξιοτήτων για την αναγνώριση των περιβαλλοντικών ζητημάτων και συμμετοχή στις δράσεις επίλυσής τους
• Συμμετοχή: ενεργή συμμετοχή με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων

Παλαιότερα, οι εκπαιδευτικοί ερευνητές πίστευαν ότι η γνώση προκαλεί αυξημένο ενδιαφέρον και αυτό με τη σειρά του διαμορφώνει την αλλαγή της συμπεριφοράς. Είναι σαφές ότι οι γνώσεις, οι στάσεις και οι συμπεριφορές σχετίζονται μεταξύ τους, όμως η σχέση που αναπτύσσεται δεν πρέπει να θεωρείται γραμμική ακολουθία αιτίου-αποτελέσματος.

Τα σύγχρονα σχολικά εγχειρίδια περιέχουν περιορισμένο πληροφοριακό υλικό σε ό,τι αφορά το φυσικό περιβάλλον και πολλά από αυτά δε διαθέτουν συμπληρωματικό υλικό, καθώς δε διαθέτουν σχολική βιβλιοθήκη. Αξίζει να σημειωθεί πως, η διδακτέα ύλη στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού (Ε’ & ΣΤ’) δεν διασφαλίζει την απόκτηση γνώσεων, καλλιέργεια στάσεων και αξιών για το φυσικό περιβάλλον και κανόνων συμπεριφοράς που συμβάλλουν στη διατήρηση, βελτίωση και προστασία του περιβάλλοντος.

Η πρωτοβουλία αυτή θα αποτελέσει αρωγό στο υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να μπορέσουν να ευαισθητοποιηθούν, να ενημερωθούν και να δράσουν μαθητές και εκπαιδευτικοί στα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Συγκεκριμένα, με βάση την παραπάνω πρόταση στο πλαίσιο της περιβαλλοντική αυτής εκπαίδευση θα διανεμηθεί εκπαιδευτικό υλικό, θα δημιουργηθούν καινοτόμες οπτικοακουστικές παρουσιάσεις, θα οργανωθούν σχετικές εκδηλώσεις, ενώ θα διανεμηθούν Γωνιές Ανακύκλωσης, κλπ. Στόχος του προγράμματος αυτού είναι να δημιουργήσει νέα πρότυπα αισθητικής, περιεχομένου και διδασκαλίας αναφορικά με τη περιβαλλοντική εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι το εκπαιδευτικό υλικό που θα συλλεχθεί, θα οργανωθεί και θα αναπτυχθεί, πρόκειται να ελεγχθεί και από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).

Επομένως, το πρόγραμμα θα συμβάλλει στην οργάνωση και υλοποίηση ενός καινοτόμου εκπαιδευτικού περιβαλλοντικού προγράμματος πέντε (5) εκπαιδευτικών ωρών για Δημοτικά σχολεία το οποίο θα περιλαμβάνει:

• στη δημιουργία νέου εκπαιδευτικού υλικού, όπως οπτικοακουστικές παρουσιάσεις, βίντεο και έντυπα εικονογραφημένα φυλλάδια
• στην ανάπτυξη της διάθεσης ενεργούς συμμετοχής των μαθητών και των εκπαιδευτικών, μέσω των εκδηλώσεων και των δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
• στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, μέσω της βιωματικής αλληλεπίδρασης με σύγχρονα συστήματα ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή
• στη επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών και των εκπαιδευτικών, με τη χρήση του εκπαιδευτικού υλικού που θα δημιουργηθεί
• στην οργάνωση δράσεων για το περιβάλλον
• στην ανάπτυξη ηθικών αξιών απέναντι στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον

Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί αρχικά σε δύο (2) σχολεία της Περιφέρειας Αττικής. Τα λαμβανόμενα αποτελέσματα θα συλλεχθούν και θα αξιολογηθούν προς βελτίωση και εμπλουτισμό του εκπαιδευτικού προγράμματος, έτσι ώστε να είναι πρακτικά υλοποιήσιμο σε όλα τα δημοτικά σχολεία της Ελλάδος.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποτελεί μία μορφή εκπαίδευσης που δεν αρκείται στην αποκλειστική μετάδοση αποσπασματικών περιβαλλοντικών γνώσεων. Αλλά έχει ως βασικό στόχο τη διαμόρφωση μιας ενήμερης κοινωνίας, η οποία ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και έχει γνώσεις δεξιότητες, στάσεις και διάθεση να εργαστεί ατομικά και ομαδικά για την επίλυση των υφιστάμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων και την πρόληψη νέων. Όπως προαναφέρθηκε, η περιβαλλοντική εκπαίδευση στηρίζει τις προσπάθειες ανάπτυξης και ενδυνάμωσης των ατόμων και κοινωνιών ώστε να καλλιεργηθούν πιο φιλικές προς το περιβάλλον στάσεις. Το εκπαιδευτικό υλικό που θα συλλεχθεί, θα οργανωθεί και θα αναπτυχθεί, πρόκειται να ελεγχθεί και από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), το οποίο είναι ο επιτελικός επιστημονικός φορέας που υποστηρίζει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) στα θέματα που αφορούν την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Με την επιτυχημένη υλοποίηση της παρούσας πρότασης, θα διαμορφωθεί ένα πρότυπο εκπαιδευτικό πακέτο διάρκειας 5 εκπαιδευτικών ωρών, αποκλειστικά για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση που θα αναφέρεται στα ζητήματα της ανακύκλωσης, της κυκλικής οικονομίας και του περιβάλλοντος ευρύτερα, καλύπτοντας έτσι ένα σημαντικό κενό στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και ενεργή δράση των μαθητών.

Μέσω της αλληλεπίδρασης και συνεργασίας με το ΥΠΑΙΘ και το ΙΕΠ, άμεσα ωφελούμενοι θα είναι:

• Πρωτίστως, όλοι οι μαθητές και εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της Περιφέρειας Αττικής, οι οποίοι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ είναι 798 και 24.998 αντίστοιχα.
• Και στη συνέχεια, το σύνολο των μαθητών και εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας οι οποίοι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ είναι 606.400 και 74.673 αντίστοιχα.

Για την υλοποίηση του παρόντος προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα πραγματοποιηθούν:

Δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης:

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση διακρίνεται σε δύο (2) σκέλη. Το πρώτο αφορά στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών (εκπαιδευόμενων) και το δεύτερο στον εκπαιδευτή.

Αναφορικά με την εκπαίδευση των μαθητών, αυτή θα γίνει με εύληπτο και συνεκτικό εκπαιδευτικό υλικό. Προτείνεται η εκπαίδευση των μαθητών να ξεκινά από τις μεγαλύτερες τάξεις και να καταλήγει στις μικρότερες. Ουσιαστικά, οι Ε’ & ΣΤ’ τάξεις θα εκπαιδευτούν πρώτες και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, εντός του οποίου οι μαθητές θα τοποθετηθούν οι μικρές γωνιές ανακύκλωσης (βλ. παρακάτω), θα εκπαιδευτούν οι μαθητές των υπόλοιπων τάξεων (Α’, Β’, Γ’ και Δ’).

• Το εκπαιδευτικό υλικό που θα λάβουν οι μαθητές (φάκελος εκπαιδευόμενου) περιλαμβάνει εκπαιδευτικά έντυπα για κάθε υλικό και βιβλίο οδηγιών ανακύκλωσης και μικρών τεστ αυτοαξιολόγησης σε ανακυκλωμένο χαρτί. Τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά υλικά θα διανεμηθούν σε όλες τις τάξεις.
• Ειδικότερα, για την Α’ δημοτικού και με δεδομένο ότι το επίπεδο ανάγνωσης είναι πρώιμο, θα δημιουργηθούν ειδικά εικονογραφημένα αυτοκόλλητα που θα περιλαμβάνουν τα υλικά ανακύκλωσης και τους αντίστοιχους κάδους τους.
• Επιπλέον, θα κατασκευαστούν μικρές μασκότ για κάθε ρεύμα υλικού [συνολικά τέσσερις (4) μασκότ] οι οποίες θα απευθύνονται σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού.
• Το εκπαιδευτικό πακέτο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που θα δημιουργεί θα έχει συνολική διάρκεια πέντε (5) εκπαιδευτικών ωρών για κάθε τάξη. Το εκπαιδευτικό υλικό που θα δημιουργηθεί θα δοκιμαστεί, αρχικά, σε δύο (2) επιλεγμένα σχολεία, προς εξέταση και αξιολόγησή του.
• Στο πλαίσιο της βιωματικής εκπαίδευσης των επιλεγμένων σχολείων και με ευθύνη του ΕΔΣΝΑ θα τοποθετηθούν δύο (2) μικρές Γωνιές Ανακύκλωσης για κάθε σχολείο έκαστο για ένα χρονικό διάστημα δύο (2) εβδομάδων. Πριν την τοποθέτηση των μικρών γωνιών ανακύκλωσης θα προηγηθεί καμπάνια ενημέρωσης των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Μετά το πέρας των 2 εβδομάδων, τα συλλεγόμενα υλικά από τα σχολεία θα ποσοτικοποιηθούν και τα λαμβανόμενα αποτελέσματα σε συνδυασμό με ερωτηματολόγια που θα διανεμηθούν στους μαθητές και στους εκπαιδευτικούς, θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνταξη μελέτης συμπεριφοράς των μαθητών ως προς την ανακύκλωση.

Αναφορικά με την επιμόρφωση των εκπαιδευτών, αυτοί θα λάβουν έναν φάκελο Α4 (φάκελος εκπαιδευτή) ο οποίος θα περιλαμβάνει:

• Αφίσες εικονογραφημένες για κάθε υλικό (συνολικά 4 για κάθε τμήμα)
• έντυπο υλικό προς εκτύπωση (quiz, σταυρόλεξα, μικρά τεστ αξιολόγησης) για τους μαθητές αναφορικά με την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κυκλική οικονομία. Το έντυπο υλικό θα είναι διαφορετικό για κάθε ομάδα τάξεων, έτσι ώστε οι μαθητές να εμπεδώσουν καλύτερα και ομαλότερα την απαιτούμενη πληροφορία.
• βίντεο για κάθε υλικό (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο) ξεχωριστά [συνολικά τέσσερα (4) βίντεο]. Το κάθε βίντεο θα παρουσιαστεί με τη τεχνική storytelling όπου θα αναδείξει: πως παράγεται το υλικό, ποιές είναι οι περιβαλλοντικές συνέπειες που επιφέρει η απόρριψη του υλικού στα σκουπίδια, ποιά τα οφέλη ανακύκλωσης του υλικού αυτού.

Επίσης, στο βίντεο θα παρουσιάζεται με ποιους τρόπους οι μαθητές μπορούν να εμπλακούν στις διαδικασίες της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης.

• διαδραστική παρουσίαση των πληροφοριών μέσω αποτελεσματικής οπτικοποίησης τους προς όφελος του μαθητή. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια, παζλ και quiz ώστε να διευκολύνεται η μάθηση και να διατηρείται το ενδιαφέρον των μαθητών.

Δύο (2) εκδηλώσεις:

Η πρώτη θα αφορά στην παρουσίαση του προγράμματος καθώς και των αποτελεσμάτων του. Η παρουσίαση θα φιλοξενηθεί σε ειδικά σχεδιασμένο χώρο, ο οποίος θα επιλεχθεί ανάλογα με τις υπηρεσίες που θα προσφέρει (οπτικοακουστικός εξοπλισμός, catering, συνεδριακός εξοπλισμός κτλ) σε συνδυασμό με το αντίτιμο μίσθωσης.
Η δεύτερη εκδήλωση θα απευθύνεται σε επιλεγμένο αριθμό εκπαιδευτικών (50-100), στο οποίο θα συμμετέχουν και το ΙΕΠ και το ΥΠΑΙΘ. Θέμα της εκδήλωσης θα είναι η παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού και ο τρόπος οργάνωσης, αναβάθμισης και εκμάθησής του.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

Σκοπός του προγράμματος είναι να αποτελέσει βασικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της σχολικής κοινότητας προσφέροντας τη βασική εκπαίδευση στους μαθητές σχετικά με την ανακύκλωση, την κυκλική οικονομία και το περιβάλλον ευρύτερα.

Επιπλέον, ένας ακόμη στόχος του προγράμματος είναι “ρίξει τον σπόρο” της αλλαγής αναφορικά με την περιβαλλοντική συνείδηση, δεδομένου ότι οι μαθητές αποτελούν τους πολίτες του μέλλοντος. Η ενεργή συμμετοχή των παιδιών στην κοινωνία και η ενθάρρυνσή τους για ανάπτυξη πράσινων συνηθειών μελλοντικά θα οδηγήσει στην ευαισθητοποίηση και στο σεβασμό προς το περιβάλλον.

Οι άμεσα ωφελούμενοι από την πρόταση είναι όλοι οι μαθητές των δημοτικών σχολείων (ανεξαρτήτου τάξης) της Περιφέρειας Αττικής, καθώς και οι αντίστοιχοι εκπαιδευτικοί (δάσκαλοι). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ακαδημαϊκό έτος 2020/2021, εκτιμάται ότι οι μαθητές και εκπαιδευτικοί εντός Περιφέρειας Αττικής ανέρχονται 215.798 και 24.998 αντίστοιχα.

Το εκπαιδευτικό υλικό θα απευθύνεται στους μαθητές όλων των τάξεων, ενώ θα διαφοροποιείται ελαφρώς για τους μαθητές των μικρότερων τάξεων. Οι δάσκαλοι θα εκπαιδεύονται εξίσου μέσω του εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και από την πρακτική εφαρμογή των προτεινόμενων μεθόδων. Η επιμόρφωση των δασκάλων, θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το ΙΕΠ και αφότου θα έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή του προγράμματος στα δύο (2) επιλεγμένα σχολεία.

Το σχολείο αποτελεί μία μικρή κοινωνία, όπου οι δάσκαλοι επιτελούν τον ρόλο του εκπαιδευτή, του συμβούλου και του ρυθμιστή της τάξης. Για αυτόν τον λόγο, η πρακτική εφαρμογή των μεθόδων ανακύκλωσης και προστασίας του περιβάλλοντος από τους δασκάλους θα αποτελέσουν χαρακτηριστικό παράδειγμα για τους μαθητές, οι οποίοι δύναται να τις ενσωματώσουν πιο άμεσα στην καθημερινότητά τους, και σταδιακά να καθιερώσουν μία “περιβαλλοντική ρουτίνα”. Ουσιαστικά, οι μαθητές θα εκπαιδεύονται με δύο τρόπους:

• μέσω του εκπαιδευτικού υλικού
• μέσω της υποσυνείδητης μιμητικής συμπεριφοράς

Επιπλέον, έμμεσα ωφελούμενοι της πρότασης είναι και οι εκπαιδευτές, οι οποίοι μέσα από τη μεταλαμπάδευση των γνώσεων και των πρακτικών τους στους μαθητές και εκπαιδευτικούς, δύναται να υιοθετήσουν ομοίως μία νέα “περιβαλλοντική ρουτίνα” στην πολυτάραχη καθημερινότητά τους.

Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι να αποτελέσει βασικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για όλα τα σχολεία της Ελλάδας (εφόσον εγκριθεί από το ΥΠΑΙΘ), επεκτείνοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο τόσο τους άμεσα, όσο και τους έμμεσα ωφελούμενους κατά πολύ. Σημειώνεται δε ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το σχολικό έτος 2020/2021, η Ελλάδα διαθέτει συνολικά 4.402 δημοτικά σχολεία, 606.400 μαθητές και 74.673 εκπαιδευτικούς (δασκάλους).

Συνεπώς, ως αποτελέσματα από αυτό το πρόγραμμα αναμένονται τα εξής:

• Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση περισσότερων από 200.000 μαθητών Δημοτικών Σχολείων της Περιφέρειας Αττικής. (Με στόχο το πρόγραμμα υλοποιηθεί πανελλαδικώς και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση να αφορά όλους τους μαθητές όλων των δημοτικών σχολείων της Ελλάδος).
• Η επέκταση επιρροής και αλλαγής συμπεριφοράς τουλάχιστον δύο (2) ατόμων από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον (γονείς, μεγαλύτερα αδέλφια, παππούδες), με γεωμετρική πρόοδο.
• Η ενίσχυση της περιβαλλοντικής κουλτούρας.
• Η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που θα διαμορφώσουν αξίες και στάσεις που απαραίτητες για τη προστασία του περιβάλλοντος.
• Η επίδραση στην ατομική και ομαδική δράση για την προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος.
• Η κατανόηση των εννοιών και των αρχών βιώσιμης ανάπτυξης, κυκλικής οικονομίας, της ανακύκλωσης και της σημασίας τους.
• Η εξοικείωση με τις έννοιες και αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της κυκλικής οικονομίας και της ανακύκλωσης από μικρή ηλικία, ώστε μετέπειτα να γίνουν στάσεις ζωής.
• Η νέα γενιά υιοθετεί νέες καλές συνήθειες πολύ πιο εύκολα και είναι ικανή να επηρεάσει τους μεγαλύτερους με τους οποίους ζει.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι Περιβαλλοντική Εκπαίδευση δεν θεωρείται (και δεν είναι) η παρουσίαση πληροφοριών για περιβαλλοντικά ζητήματα και προβλήματα. Η μέριμνα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι να διαμορφώσει στάσεις μέσα από τις γνώσεις, οι οποίες θα μετατραπούν σε κατάλληλες συμπεριφορές. Αυτές οι στάσεις καθίστανται αποτελεσματικές, όταν βελτιώνουν τις δεξιότητες των μελλοντικών πολιτών δραστηριοποιώντας τους προς την προστασία του περιβάλλοντος.

Το γεγονός ότι τέτοιου είδους προγράμματα απευθύνονται σε παιδιά, οδηγεί τους εκπαιδευτικούς να καταφεύγουν σε επιλογές μαθησιακών σεναρίων τέτοιων, που να προωθούν τη μάθηση. Τα προγράμματα αυτά έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να βοηθήσουν τα παιδιά να κατακτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες ώστε να αναλαμβάνουν προληπτική δράση και για την πρόληψη των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Η στόχευση των προγραμμάτων αυτών, με την αξιοποίηση εκπαιδευτικών εργαλείων, είναι:

• η διαμόρφωση σωστών στάσεων,
• η υιοθέτηση κατάλληλων συμπεριφορών, αλλάζοντας όσες είναι μη φιλοπεριβαλλοντικές
• η άμεση εμπειρική εκμάθηση του φυσικού, τεχνητού και κοινωνικού περιβάλλοντος.

Επομένως, γίνεται αντιληπτό πως η περιβαλλοντική εκπαίδευση περιλαμβάνει μία σειρά σταδίων που ξεκινά από την ευαισθητοποίηση και καταλήγει στη δράση, με ενδιάμεση στάση τη γνώση. Συγκεκριμένα, με βάση την παραπάνω πρόταση και στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής αυτής εκπαίδευσης θα διανεμηθούν εύληπτα και συνεκτικά εκπαιδευτικά υλικά, τα οποία θα διαμορφωθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να κατανοηθούν από τα παιδιά οι δύσκολες έννοιες της ανακύκλωσης, του κύκλου ζωής των υλικών και της κυκλικής οικονομίας.

Το εκπαιδευτικό υλικό που θα υλοποιηθεί αποσκοπεί στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και ενσυναίσθηση των μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για αυτόν το λόγο, θα εφαρμοστεί και θα αξιολογηθεί αρχικά σε δύο (2) δημοτικά σχολεία Περιφέρειας Αττικής.

Η καινοτομία του προγράμματος θα είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού περιβαλλοντικού πακέτου που θα μπορεί να έχει άμεσο αντίκτυπο αρχικά σε όλα τα σχολεία της Περιφέρειας Αττικής και κατ’ επέκταση σε όλα τα σχολεία της χώρας, με στόχο να συσπειρώσει την εκπαιδευτική κοινότητα αναφορικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

Στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας για το δημοτικό σχολείο, από το 1970 έως και σήμερα, διαπιστώνεται η σταδιακή μείωση της διδακτέας ύλης των εγχειριδίων που αφορούν το φυσικό περιβάλλον (ζώα, φυτά και οικοσυστήματα). Κατόπιν αυτού, προτείνεται η επανεξέταση του σκοπού της δημοτικής εκπαίδευσης και η αξιολόγηση του υφιστάμενου εκπαιδευτικού συστήματος ως προς τις γνώσεις που αποκομίζουν οι μαθητές και τα συναισθήματα που τελικά αναπτύσσουν στο δρόμο τους προς την διαμόρφωσης της προσωπικότητάς τους. Είναι ωφέλιμο να δοθούν γνώσεις, δεξιότητες και κίνητρα ώστε οι μαθητές να αναπτύξουν συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον. Το δημοτικό σχολείο μπορεί να σταθεί αρωγός στη προσπάθεια αυτή από τα πρώτα μαθητικά χρόνια και να προσφέρει γνώσεις και συναισθήματα.

Συγκεκριμένα, η αναβάθμισή της υφιστάμενης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα δημοτικά σχολεία μπορεί να:

• Δώσει γνώσεις και εμπειρίες σχετικά με τα οικοσυστήματα, των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των έμβιων όντων με το περιβάλλον καθώς και της δυναμικής ισορροπίας που υπάρχει μεταξύ τους
• Ενισχύσει την ανάπτυξη νοητικών, θυμικών και ψυχοκινητικών ικανοτήτων δια μέσου της έρευνας του περιβάλλοντος
• Βελτιώσει έμπρακτα την ποιότητα του περιβάλλοντος και κατ' επέκταση τη ποιότητα της ανθρώπινης ζωής

Βασικός στόχος της αναβάθμισης της υφιστάμενης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα δημοτικά σχολεία είναι η διαμόρφωση ενεργών πολιτών, οι οποίοι θα ενδιαφέρονται έμπρακτα για το περιβάλλον, θα αναγνωρίζουν τη διαταραχή στην οικολογική ισορροπία και θα έχουν τη γνώση, τις δεξιότητες και τη διάθεση να την αποκαταστήσουν.

Το πρόγραμμα αυτό της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα βασίζεται στην άμεση παρατήρηση, στην έρευνα και στην τεκμηρίωση, ώστε να εξασφαλιστεί η ενεργητική και καθολική συμμετοχή των μαθητών μέσω κατάλληλων κινήτρων και δράσεων.

(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

«Το υγιές περιβάλλον είναι απαραίτητο για μια βιώσιμη οικονομία και μια ισότιμη κοινωνία. Ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις όσον αφορά το περιβάλλον και το κλίμα του, οι οποίες συνολικά απειλούν την ευημερία μας. Ωστόσο, δεν είναι πολύ αργά για την ανάληψη αποφασιστικής δράσης. Η απαιτούμενη προσπάθεια μπορεί να φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη, αλλά υπάρχει ακόμη δυνατότητα να αναστραφούν ορισμένες από τις αρνητικές τάσεις, να πραγματοποιηθούν προσαρμογές για την ελαχιστοποίηση των βλαβών, να αποκατασταθούν κρίσιμα οικοσυστήματα και να ενισχυθεί η προστασία αυτών που έχουμε ακόμη. Για την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, πρέπει να προσεγγίσουμε το περιβάλλον, το κλίμα, την οικονομία και την κοινωνία ως άρρηκτα συνδεδεμένα τμήματα της ίδιας οντότητας... Ο 21ος αιώνας σημαδεύτηκε επίσης από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι τα συστήματα κατανάλωσης και παραγωγής που εφαρμόζουμε δεν είναι βιώσιμα. Το γραμμικό οικονομικό μοντέλο –μετατροπή των πρώτων υλών σε προϊόντα που χρησιμοποιούνται, καταναλώνονται και στη συνέχεια απορρίπτονται– δεν οδηγεί μόνο στη συσσώρευση ποσοτήτων ρύπανσης και αποβλήτων, αλλά και στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για φυσικούς πόρους». Το άρθρο της σύνταξης δημοσιεύτηκε από τον Hans Bruyninckx, Εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) στην έκδοση του Μαρτίου 2019 του ενημερωτικού δελτίου του ΕΟΠ 01/2019.

H «Σχεδία», διαθέτει μακροχρόνια εμπειρία στην μεγιστοποίηση του κοινωνικού αντικτύπου μέσα από τις δράσεις και τα προγράμματά της. Στόχος της είναι, μέσα από μια σειρά δράσεων, να ενεργοποιήσει τον πληθυσμό της χώρας γύρω από τα ζητήματα της έλλειψης στέγης, της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού, με έναν τρόπο, όμως, που δεν θα στέκεται στο πρόβλημα, αλλά θα προτάσσει, θα αναδεικνύει λύσεις, θα στέκεται απέναντι στη ζωή και στα προβλήματα με έναν ενεργό, αισιόδοξο τρόπο. Σε αυτήν την κατεύθυνση και αναγνωρίζοντας τη σημερινή επιτακτική ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, η «Σχεδία» αναζητά σταθερά βιώσιμες πρακτικές και καινοτόμες πράσινες δράσεις που μέσα από αυτές συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση, ενεργοποίηση και κινητοποίηση των πολιτών γύρω από επίκαιρα κοινωνικά, καθώς και περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης», είναι ένα κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης /upcycling. Αφορά το σχεδιασμό, τη δημιουργία και τη λειτουργία δύο νέων Πρότυπων Κέντρων/Hub Εφαρμοσμένης Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Καινοτομίας στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αντίστοιχα. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης/upcycling παλαιότερων, αδιάθετων τευχών του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» και μετατροπής τους σε νέα προϊόντα υψηλής αξίας και αισθητικής.

Η εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων, διεθνώς, βασίζεται στην ακόλουθη πυραμίδα ιεράρχησης: πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση (υλικών και ενέργειας) και, στο τέλος, ταφή. Το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι ένα πρόγραμμα όπου, κινούμενο όσο πιο κοντά γίνεται στην κορυφή αυτής της πυραμίδας, συναντιούνται η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η εκπαίδευση, η συμμετοχή, η κοινωνική ένταξη, η δημιουργία, η καινοτομία και η  ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης.

«Η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι ο τίτλος που έχουμε επιλέξει, γιατί το περιγράφει, θεωρούμε, με μεγάλη ακρίβεια και σε όλη του την έκταση, καθώς δημιουργούμε αντικείμενα και εκπαιδευτικά εργαλεία με πράσινες, βιώσιμες πρακτικές. Επιπλέον, βασικός στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ευκαιριών για την ενεργοποίηση, περαιτέρω εκπαίδευση και επιμόρφωση, με την παράλληλη δημιουργία προοπτικών απασχόλησης σε συμπολίτες μας που είναι άστεγοι και/ή ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (μακροχρόνια άνεργοι, άνθρωποι ανενεργοί που ζουν υπό την απειλή της έξωσης κ.λπ.) και οι οποίοι βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, μέσα από το σχεδιασμό, τη δημιουργία και την κατασκευή προϊόντων υψηλής αισθητικής και ποιότητας που έχουν ως βάση τους το χαρτί. Και συγκεκριμένα μέσα από την επαναχρησιμοποίηση (upcycling) των αδιάθετων (παλαιότερων) τευχών του ελληνικού περιοδικού δρόμου «σχεδία». Η διαδικασία της επαναχρησιμοποίησης προσθέτει αξία με τη μετατροπή του φαινομενικά «άχρηστου» χαρτιού σε προϊόντα υψηλής αισθητικής και ποιότητας.

Στα δύο νέα Πρότυπα Κέντρα/Hub, θα εκπαιδεύονται και θα απασχολούνται (σε καθεστώς πλήρους ή μερικής απασχόλησης σύμφωνα με τις συμβάσεις που προβλέπει η ελληνική εργατική νομοθεσία) συμπολίτες μας, όλων των ηλικιών από ευάλωτες κοινωνικά πληθυσμιακές ομάδες: άστεγοι, άνεργοι και γενικώς άνθρωποι που αποδεδειγμένα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Θα είναι εκείνοι, οι οποίοι θα δημιουργούν χειροποίητα, μοναδικά αντικείμενα με τη μέθοδο της επαναχρησιμοποίησης και τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών, τα οποία έπειτα θα διατίθενται προς πώληση μέσα από ένα δίκτυο καταστημάτων και της ηλεκτρονικής online πλατφόρμας (e-shop, shedia.gr). Παράλληλα, οι ίδιοι οι ωφελούμενοι θα λειτουργούν ως εκπαιδευτές και community leaders και με τη σειρά τους θα οργανώνουν εργαστήρια, ώστε να μεταφέρουν τη γνώση τους.

Στην ουσία θα εκπαιδεύουν το ευρύ κοινό (παιδιά, δάσκαλοι, εργαζόμενοι και όποιος/α άλλος/η ενδιαφέρεται) σε θέματα επαναχρησιμοποίησης/upcycling, καθώς και γενικότερα για τα οφέλη της μείωσης και της επαναχρησιμοποίησης υλικών.

Το όραμά μας είναι τα δύο Πρότυπα Κέντρα/Hub να αποτελέσουν σημείο συνάντησης και κέντρο εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας, κοινωνικών ανταλλαγών και κοινωνικής επιχειρηματικότητας, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και δράσης.

Συνεπώς, το έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι ένα καινοτόμο έργο με ιδιαίτερη περιβαλλοντική και κοινωνική σημασία. Ως εκ τούτου, συνδέεται άρρηκτα και βασίζεται στις ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Συγκεκριμένα, το 8ο Κοινοτικό Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον της ΕΕ, με τίτλο «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» που τέθηκε σε ισχύ στις 2 Μαΐου 2022 και ορίζει τη βασική κατεύθυνση του μακροπρόθεσμου οράματος μέχρι το 2050, θέτει ως βασικό στόχο την χάραξη της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής έως το 2030 και την ευθυγράμμισή της με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Προκειμένου η ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη, αποδοτική στη χρήση πόρων, με καθαρή και κυκλική οικονομία, το Κοινοβούλιο ζητεί την εναρμόνιση του όγδοου προγράμματος δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον με την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία για το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης. Η επανάχρηση και η ανακύκλωση των αποβλήτων που αποτελεί τον πυρήνα του έργου «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης», συνδέεται απολύτως με την αποφασισμένη κατεύθυνση για «πρόληψη ή μείωση των δυσμενών επιπτώσεων της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, περιορισμό των συνολικών επιπτώσεων της χρήσης των πόρων και βελτίωση της αποδοτικότητας μέσω της ακόλουθης εφαρμογής ιεράρχησης στα απόβλητα:

«Πρόληψη, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, άλλοι τρόποι ανάκτησης και τελική διάθεση».

Γίνεται σαφές, ότι η μετατροπή των αδιάθετων εντύπων της Σχεδίας από απόβλητο σε πόρο δημιουργίας, τέχνης, εργασίας και κοινωνικής ένταξης, ταυτίζεται με το όραμα αυτό. Στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Κυκλική Οικονομία. Συνδέοντας, δημιουργώντας και διατηρώντας την αξία», αναφέρεται με σαφήνεια

«ότι η μετάβαση σε μία κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων. Ό,τι προηγουμένως θεωρούνταν

«απόβλητο», μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη».

Μάλιστα, τον Αύγουστο 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τις 100 πόλεις που θα συμμετάσχουν στην Ευρωπαϊκή Αποστολή της Ε.Ε για τις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις έως το 2030. Ανάμεσά τους βρέθηκαν και 6 ελληνικές πόλεις, μεταξύ των οποίων η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Στόχος της Ευρωπαϊκής Αποστολής είναι οι 100 επιλεγμένες πόλεις να συνεργαστούν μεταξύ τους και να λειτουργήσουν ως πρότυποι κόμβοι καινοτομίας για όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις, αναπτύσσοντας ένα αποθετήριο καλών πρακτικών από επιτυχημένα έργα με πολλαπλά οφέλη για τους πολίτες, την οικονομία και το περιβάλλον.

Στην ίδια στρατηγική ιεραρχείται ιδιαίτερα ψηλά η στήριξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας επιχειρηματικότητας που αποτελεί σημαντικό πυλώνα του έργου «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης». Φυσικά, αυτός ο κεντρικός στόχος αποτελεί βασικό πυλώνα της βασικής στρατηγικής της Περιφέρειας για την κοινωνική πολιτική. Συγκεκριμένα, στην «Περιφερειακή Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και την Καταπολέμηση της Φτώχειας» της Περιφέρειας Αττικής, ο 1ος πυλώνας αφορά στην «Καταπολέμηση της Ακραίας Φτώχειας» όπου εστιάζει εκτός των άλλων και στην προστασία ατόμων που βρίσκονται σε «κατάσταση κρίσης (π.χ. άστεγοι)», ενώ ο 3ος πυλώνας αφορά στην «Προώθηση της Ένταξης ευπαθών και ευάλωτων ομάδων», που επικεντρώνεται «στην προώθηση της ένταξης των ευπαθών και ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, συνδυάζοντας την ενίσχυση του εισοδήματος, την προώθηση στην απασχόληση χωρίς αποκλεισμούς και την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες».

Συνοψίζοντας, το προτεινόμενο έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης», που βασίζεται από τη μία μεριά στην προώθηση της επανάχρησης και από την άλλη στην προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας με επίκεντρο τους αστέγους και κοινωνικά αποκλεισμένους συνανθρώπους μας, βρίσκεται στην καρδιά όλων των σχετικών κοινοτικών και εθνικών πολιτικών. Οι παραπάνω που αναφέρθηκαν είναι ορισμένες μόνο κεντρικές από αυτές, καθώς μια αναλυτική καταγραφή του θεσμικού πλαισίου που προωθεί τις κατευθύνσεις του παρόντος έργου, θα υπερέβαιναν τις δυνατότητες της παρούσας υποβολής.

 Για την παρακολούθηση, την επίτευξη των στόχων του έργου, την επικοινωνία και διάδοση των δράσεων και τις  δυνατότητες  εξέλιξης  του έργου  (βιωσιμότητα) μετά το  πέρας της  παρέμβασης  του έργου και την αξιολόγησή  του θα καταγραφούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου δείκτες για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων του, ώστε να υπάρχει πλήρης αποτύπωση του έργου. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι εξής δείκτες: α) Αριθμός ωφελούμενων που θα εκπαιδευτούν στην επαναχρησιμοποίηση χαρτιού, β) Αριθμός ωφελούμενων που θα προσληφθούν για την παραγωγή των χάρτινων αντικειμένων, γ) Αριθμός ωφελούμενων που θα προσληφθούν για να γίνουν εκπαιδευτές/δάσκαλοι (community leaders), δ) Αριθμός ευρέως κοινού που θα συμμετάσχει στις δράσεις του έργου και θα καταγραφούν οι εντυπώσεις του, καθώς και αριθμός εργαστηρίων που θα πραγματοποιηθούν, ε) Αριθμός ιδιωτών, οργανώσεων, τοπικών φορέων, δομών, κοινωνικών επιχειρήσεων, Πανεπιστημίων που θα αναπτυχθούν συνέργειες, στ) αριθμός προϊόντων από επαναχρησιμοποιημένα υλικά που θα διατίθενται προς πώληση και αριθμός αυτών που θα πουληθεί, ζ) αριθμός παραγγελιών που θα πραγματοποιηθούν, η) αριθμός εκπαιδευτικών ψηφιακών εργαλείων που θα δημιουργηθούν, ι) αριθμός συσκευών που θα επισκευαστούν, κ) επικοινωνία (social media, τοπικά νέα-εφημερίδες/sites, εκθέσεις, βίντεο κ.ά) και λ) τελική αξιολόγηση έργου. Τα ποιοτικά και ποσοτικά μεγέθη αυτού παρουσιάζονται αναλυτικότερα στην Ενότητα II.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

Πού βρισκόμαστε σήμερα:

Η «Σχεδία» μετά από μακροχρόνια έρευνα έχει μισθώσει ένα κτίριο στο κέντρο της Αθήνας (ένα ιστορικό κτίριο στην οδό Κολοκοτρώνη 56) το οποίο έχει μετατραπεί σε έναν Κόμβο Αλληλεγγύης, Εφαρμοσμένης Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Καινοτομίας.

Στον Κόμβο αυτό, περιλαμβάνονται οι εξής κύριες δράσεις:

• Επαναχρησιμοποίηση («upcycling») των αδιάθετων (απούλητων) τευχών του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» και μεταμόρφωσή τους σε νέα προϊόντα.
• Σεμινάρια επαναχρησιμοποίησης χαρτιού και παλαιών αδιάθετων τευχών του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» σε ωφελούμενους κοινωνικών φορέων και στο ευρύ κοινό
• Παρουσίαση, προώθηση και πώληση όλων των χάρτινων κατασκευών στην γκαλερί/κοινωνική επιχείρηση στο κέντρο της Αθήνας, καθώς και μέσα από μία ηλεκτρονική online πλατφόρμα (e-shop, shediart.gr).
• Στον ίδιο χώρο, όπου βρίσκεται η γκαλερί και ο χώρος των εργαστηρίων λειτουργεί και ένα καφέ-εστιατόριο, όπου δεσπόζουν οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της υπεύθυνης κατανάλωσης. Έτσι, όλες οι δραστηριότητες συνδυάζονται με την παροχή βασικών υπηρεσιών εστίασης (καφές, τσάι, γεύμα κ.λπ.).

Η ιδέα για το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης χαρτιού της «Σχεδίας» γεννήθηκε στις αρχές του 2013, όταν πρωτοκυκλοφόρησε το μοναδικό ελληνικό περιοδικό δρόμου "Σχεδία" (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2, αναφορικά με το περιοδικό δρόμου «σχεδία») στους δρόμους της Αθήνας (ακολούθησε η Θεσσαλονίκη ένα χρόνο αργότερα). Η συνηθισμένη πρακτική στο χώρο του έντυπου Τύπου είναι η ανακύκλωση των όποιων αδιάθετων (απούλητων) φύλλων/αντιτύπων, συνήθως μέσω της παράδοσής τους σε εταιρείες που εξειδικεύονται στην ανακύκλωση χαρτιού. Η πρακτική αυτή κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, χωρίς, ωστόσο, να αξιοποιεί στον μέγιστο βαθμό τις υπάρχουσες δυνατότητες και να αποδίδει το μέγιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Διεθνώς, η εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων βασίζεται στην ακόλουθη πυραμίδα ιεράρχησης:  πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση (υλικών και ενέργειας) και, στο τέλος, ταφή. Και η «Σχεδία», έχοντας ως θεμελιώδη αρχή της το σεβασμό στον άνθρωπο, δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει διαφορετικά όσον αφορά το περιβάλλον.

Έτσι, από το Μάρτιο του 2013, τα αδιάθετα τεύχη δεν φεύγουν από το γραφείο, αλλά αποθηκεύονται με σκοπό όχι την ανακύκλωση, αλλά την επαναχρησιμοποίηση, τον επανασχεδιασμό και τη μεταμόρφωσή τους σε νέα προϊόντα, χρηστικά κυρίως, υψηλής ποιότητας και αισθητικής. Το 2016, απευθύνθηκε πρόσκληση στους ωφελούμενους/πωλητές του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» να συμμετάσχουν σε δωρεάν μαθήματα επαναχρησιμοποίησης χαρτιού. Εκδήλωσαν ενδιαφέρον δώδεκα (12), οι περισσότεροι άνω των 55 ετών, εκ των οποίων οι πέντε (5), εκπαιδεύτηκαν και κατάφεραν να ολοκληρώσουν τα σεμινάρια επαναχρησιμοποίησης χαρτιού, (οι βασικές προκλήσεις με τους υπολοίπους αφορούσαν κυρίως ζητήματα υγείας, όπως αρθριτικά, ή δυσκολίες στην όραση, που δεν τους επέτρεπαν να υπηρετήσουν τις ανάγκες του προγράμματος). Το 2019 δημιουργήθηκε ο κόμβος αλληλεγγύης, κοινωνικής και περιβαλλοντικής καινοτομίας στην καρδιά της πόλης, της Αθήνας, στην οδό Κολοκοτρώνη, αριθμό 56, μέσα από τον οποίο τα αντικείμενα διατέθηκαν προς πώληση, ενώ συνεχίστηκε και εξελίχθηκε η κατασκευή τους.

Ορόσημα στα 3 χρόνια λειτουργίας του κόμβου αλληλεγγύης, κοινωνικής και περιβαλλοντικής καινοτομίας (Μάιος 2019 - Σεπτέμβριος 2022):

Τι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα (Σεπτέμβριος 2022):

• έχουν εκπαιδευτεί 22 άνθρωποι, ωφελούμενοι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη από το δίκτυο πωλητών του περιοδικού δρόμου «Σχεδία»
• έχουν προσληφθεί 8 ωφελούμενοι από τη δεξαμενή του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» για τη δημιουργία, κατασκευή αντικειμένων με τη μέθοδο επανάχρησης, ενώ μάλιστα 1 συνάνθρωπός μας που βιώνει συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού συνταξιοδοτήθηκε μέσα από το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης "Σχεδία αρτ".
• κάθε χρόνο πωλούνται περισσότερα από 5.000 αντικείμενα (κατά εκτίμηση 1.000 τεμάχια online μέσω του eshop, 2.000 από το κατάστημα λιανικής, και 2.000 χονδρική και μέσω συνεργασιών με εταιρείες για εταιρικά δώρα).
• κάθε χρόνο υλοποιούνται τουλάχιστον 30 εργαστήρια (2-3 εργαστήρια επαναχρησιμοποίησης κάθε μήνα, με 10-20 συμμετοχές ανά εργαστήριο (δεν περιλαμβάνονται οι περίοδοι των lockdown κατά τη διάρκεια της πανδημίας) σε μαθητές και ενήλικες, ώστε να διαδοθεί η μέθοδος της επαναχρησιμοποίησης
• 4 live εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά σε ενήλικες από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Πρέσπες μέσω της πλατφόρμας zoom κατά την περίοδο του εγκλεισμού (lockdown) και απαγόρευσης δράσεων με φυσική παρουσία.
• δεκάδες ήταν οι συμμετοχές σε συνέδρια, ομιλίες, σε Ελλάδα και εξωτερικό ως καλή πρακτική σχετικά με την επανάχρηση, βιωσιμότητα και κυκλική οικονομία. Ενδεικτικά αναφέρονται τα συνέδρια στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, Circular Cultures - μετά την ανακύκλωση τι;, στο Διεθνές Συνέδριο Περιοδικών Δρόμου στη Σκωτία ως καινοτόμο πρόγραμμα, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο μέσω της πρωτοβουλίας INNOMED-UP και άλλα πολλά.
• δεκάδες ήταν οι συνεργασίες με εταιρείες και οργανισμούς, ώστε να δημιουργούνται αντικείμενα από την ομάδα "Σχεδία αρτ" με την επανάχρηση του δικού τους χαρτιού. Ενδεικτικά αναφέρονται το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, η εταιρεία Apivita, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, καθώς και οι οργανώσεις Actionaid Hellas και Medina NGO, ώστε να συμμετέχουν πιο ενεργά στις πράσινες μεθόδους της επανάχρησης και στο κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Σχεδία αρτ».
• ετήσια συμμετοχή στις δύο πιο μεγάλες εκθέσεις για το design και τα τοπικά προϊόντα στην Ελλάδα (Greek Brand New, Parousies Metropolitan)
• δημιουργία περισσότερων από 120 προϊόντων στον κατάλογο λιανικής και χονδρικής πώλησης. Από κοσμήματα, όπως ένα ζευγάρι σκουλαρίκια, μέχρι καλάθια και φωτιστικά.

Τα επόμενα βήματα, το όραμά μας:

Το προτεινόμενο έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» αφορά στη δημιουργία και λειτουργία δύο νέων συμπληρωματικών Πρότυπων Κέντρων/Hub εφαρμοσμένης κοινωνικής και περιβαλλοντικής καινοτομίας στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αντίστοιχα, στα οποία θα πραγματοποιούνται, πέρα των άλλων δράσεων, εργαστήρια και εκπαιδεύσεις στην επαναχρησιμοποίηση/upcycling. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις στον κόμβο της οδού Κολοκοτρώνη στο κέντρο της Αθήνας έχουν ήδη ξεπεραστεί από τη δυναμική που έχει το υπάρχον κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα "Σχεδία αρτ". Η ζήτηση και το ενδιαφέρον σχολείων, εταιρειών, φορέων του ιδιωτικού αλλά και του δημόσιου τομέα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παράλληλα με τη χωρητικότητα των αναγκών των εργαστηρίων και των επισκεπτών είναι πολύ περιορισμένες, περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάπτυξη και εξέλιξη του συγκεκριμένου έργου, που έχει μια διεθνή προοπτική. Ως εκ τούτου, κρίνεται αναγκαία η δημιουργία νέων χώρων, καθώς και η ανάπτυξη νέων δράσεων/πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον. Στόχος του έργου είναι να δημιουργηθούν τα θεμέλια που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων και εργαλείων, όπως επίσης, και η ευαισθητοποίηση, ενεργοποίηση και κινητοποίηση πολιτών όλων των ηλικιών προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης βέλτιστων πράσινων πρακτικών, στην καθημερινότητά τους, αλλά και να δημιουργηθούν ευκαιρίες σε συνανθρώπους μας που βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό και που μοιάζει να μην έχουν πλέον ευκαιρίες.

Αναλυτικότερα, το προτεινόμενο έργο αφορά:

Α) Την ίδρυση, λειτουργία και το συντονισμό δύο νέων Πρότυπων Κέντρων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι οποίοι θα λειτουργούν ως εκπαιδευτήρια (φιλοξενώντας εργαστήρια εκμάθησης επαναχρησιμοποίησης/upcycling) χαρτιού και άλλων ανακυκλώσιμων αγαθών, προκειμένου να προληφθεί η απόρριψή τους στα σκουπίδια και να εκπαιδευτεί ο μέσος πολίτης σε ζητήματα που αφορούν τη χρηστή διαχείριση των αγαθών που σε άλλες περιπτώσεις θα χαρακτηρίζονταν «απόβλητα», συνεισφέροντας στην εδραίωση της περιβαλλοντικής συνείδησης προς την κατεύθυνση της μείωσης των αποβλήτων. Οι χώροι θα λειτουργούν, επίσης, ως σημεία κατασκευής των προϊόντων αυτών, ως εκθεσιακοί χώροι, αλλά και ως χώροι φιλοξενίας εκδηλώσεων, δημιουργώντας νέες προοπτικές και ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης σε ανθρώπους που βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό (άστεγοι, μακροχρόνια άνεργοι κ.λπ.), αλλά και συνεργειών με άλλους φορείς, εταιρείες, ιδιώτες που λειτουργούν προς την κατεύθυνση της επανάχρησης και μείωσης των αποβλήτων και προστασίας του περιβάλλοντος

Β) Τη δημιουργία ενός τμήματος Έρευνας & Ανάπτυξης (Research & Development), το οποίο θα περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων προϊόντων και συνδυασμός προϊόντων με άλλα υλικά που επαναχρησιμοποιούνται (όπως για παράδειγμα ξύλο, πλαστικό, ύφασμα), καθώς και την ανάπτυξη συνεργειών με φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών και με εταιρείες που ειδικεύονται στην πρακτική της επαναχρησιμοποίησης άλλων υλικών ώστε μέσα από νέες συνέργειες να διαδοθεί ακόμα περισσότερο η μέθοδος και τα οφέλη της επαναχρησιμοποίησης. Ακόμη, μέσα από το τμήμα R&D σκοπεύουμε να δημιουργηθούν νέα εκπαιδευτικά εργαλεία ψηφιακά και φυσικά που θα συμβάλλουν στις παρουσιάσεις, εκπαιδεύσεις του κοινού. Αν και οι βασικοί μας προμηθευτές σε υλικά φροντίζουμε να βρίσκονται σε κοντινή ακτίνα από την έδρα μας, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε ακόμα περισσότερο το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τα «δικά» μας φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, όπως κόλλες και να δημιουργήσουμε νέα χάρτινα προϊόντα με αυτά.

Γ) Τη δημιουργία εργαστηρίων επισκευής συσκευών για την επαναχρησιμοποίηση, αντί για την ανακύκλωση ή διάλυσή τους, δίνοντας σε αυτές τις συσκευές μία νέα ευκαιρία και προστιθέμενη αξία. Τα εργαστήρια αυτά θα είναι ανοικτά στο κοινό και θα περιλαμβάνουν διαφορετικά αντικείμενα κάθε μήνα. Δεν πρόκειται απλώς για έναν χώρο επισκευής χαλασμένων αντικειμένων, αλλά για έναν χώρο ανταλλαγής γνώσης και ικανοτήτων με βασική μέριμνα τη μείωση της σπατάλης και την ανάδειξη της αξίας της κυκλικής οικονομίας.

Δ) Τη λειτουργία και το συντονισμό εκπαιδευτικών εργαστηρίων, όπου θα εκπαιδεύονται άνθρωποι που βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό (άστεγοι, μακροχρόνια άνεργοι κ.λπ.), δίνοντας έμφαση σε συνανθρώπους μας μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) στην επαναχρησιμοποίηση (ανακύκλωση) και μετατροπή αδιάθετων περιοδικών και εντύπων (για παράδειγμα των αδιάθετων τευχών του περιοδικού «σχεδία»), καθώς και άλλων ανακυκλώσιμων υλικών, σε χρηστικά προϊόντα/αγαθά, τα οποία, στη συνέχεια, θα διατίθενται προς λιανική ή/και χονδρική πώληση. Σκοπός του έργου δηλαδή, μεταξύ άλλων, είναι να δημιουργήσει ευκαιρίες και θέσεις εργασίας σε ικανότατους συμπολίτες μας που, όμως, η αγορά εργασίας μα και η ζωή η ίδια μοιάζει σαν να είχε ξεχάσει.

Ε) Τη σύσταση, διοργάνωση, λειτουργία και το συντονισμό εκπαιδευτικών εργαστηρίων και σεμιναρίων, όπου θα εκπαιδεύονται άνθρωποι (μαθητές σχολείων, εργαζόμενοι εταιρειών και όποιος/α ενδιαφέρεται) στην επαναχρησιμοποίηση και μετατροπή αδιάθετων περιοδικών και εντύπων (για παράδειγμα των αδιάθετων τευχών του περιοδικού «σχεδία»), καθώς και άλλων ανακυκλώσιμων υλικών, σε χρηστικά προϊόντα/αγαθά, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την περιβαλλοντική συνείδηση και αναδεικνύοντας περιβαλλοντικές λύσεις.

Αυτό, με λίγα λόγια, είναι το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης». Είναι ένα πρόγραμμα όπου, κινούμενο όσο πιο κοντά γίνεται στην κορυφή της πυραμίδας ιεράρχησης για την εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων, συναντιούνται η αγάπη, η αλληλεγγύη, η εκπαίδευση, η συμμετοχή, η κοινωνική ένταξη, η δημιουργία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης.

Στόχος των δύο νέων Πρότυπων Κέντρων/Hub είναι να γίνουν ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο την περιβαλλοντική συνείδηση σε περισσότερους ανθρώπους, και ειδικά στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, όπως είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, στις πόλεις δηλαδή, όπου παρατηρείται μεγαλύτερη χρήση πόρων και σπατάλη αυτών. Είναι μια μοναδική ευκαιρία εξάπλωσης του έργου, καθώς υπάρχουν περισσότεροι αποδέκτες, όπως σχολεία, εταιρείες, οργανισμοί, και παράλληλα θα δοθούν ευκαιρίες ενεργοποίησης, ενδυνάμωσης, εκπαίδευσης και απασχόλησης σε περισσότερους συνανθρώπους μας, καθώς στις μεγάλες πόλεις παρατηρούνται έντονα τα φαινόμενα αστικής φτώχειας, έλλειψης στέγης και κοινωνικού αποκλεισμού.

Επιπρόσθετα, στόχος του έργου είναι να αναπτυχθούν νέα ψηφιακά εργαλεία ανταλλαγής πληροφοριών, γνώσεων για θέματα περιβαλλοντικής συνείδησης, επαναχρησιμοποίησης, καλών πρακτικών, online βίντεο, ώστε να διαδοθεί σε όλη τη χώρα, ακόμα και στο εξωτερικό η συμβολή της επανάχρησης ως μέθοδος, αλλά και ως καθημερινή πρακτική στη ζωή μας για την προστασία του πλανήτη μας.

Αξίζει να σημειωθεί το όφελος της επαναχρησιμοποίησης έναντι της ανακύκλωσης

Το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης των αδιάθετων τευχών, πέρα από τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές έχει σημαντικές πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις και στην οικονομία.

Χαρακτηριστικό είναι ότι για κάθε τόνο χαρτιού (περίπου 5.000 περιοδικά, αφού κάθε περιοδικό δρόμου «Σχεδία» ζυγίζει κατά μέσο όρο 200 γραμμάρια) οι εταιρείες ανακύκλωσης προσφέρουν ως αμοιβή 50€ (επίσημη προσφορά εταιρείας ανακύκλωσης προς τη «σχεδία», Δεκέμβριος 2018).

Από την άλλη, με τη μέθοδο της επαναχρησιμοποίησης, αυτά τα 5.000 περιοδικά μπορούν να αποδώσουν:

• 150.000 μολύβια (δημιουργώντας 17.647 ώρες απασχόλησης). 769 καλάθια (δημιουργώντας 6.152 ώρες απασχόλησης).
• 600.000 σκουλαρίκια (δημιουργώντας 200.000 ώρες απασχόλησης).
• 75.000 χαρτοσακούλες (δημιουργώντας 5.000 ώρες απασχόλησης).
• 3.333 σουβέρ (δημιουργώντας 13.333 ώρες απασχόλησης).

Πρόκειται για μια ορθή περιβαλλοντική πρακτική που δημιουργεί κοινωνικό και οικονομικό κεφάλαιο. Τα οφέλη για τον άνθρωπο, την κοινωνία και την οικονομία είναι πολύ μεγαλύτερα με τη διαδικασία της επαναχρησιμοποίησης (upcycling) σε σύγκριση με την ανακύκλωση (recycling). Άλλωστε, η επαναχρησιμοποίηση ιεραρχικά προηγείται της ανακύκλωσης στην πυραμίδα ορθής διαχείρισης απορριμμάτων.

Επιπλέον, το έργο δημιουργεί προστιθέμενη κοινωνικο-περιβαλλοντική αξία μέσω της ευαισθητοποίησης και του θετικού φαινομένου ντόμινο που δημιουργείται. Ένα παράδειγμα αυτού είναι ότι οι εταιρείες ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο να επαναχρησιμοποιήσουν παλιό αδιάθετο υλικό τους, όπως παλιά φυλλάδια, κατάλογοι, κάρτες αντί να τα ανακυκλώσουν. Και ήδη συμβαίνει, καθώς εταιρείες, οργανισμοί και Πανεπιστήμια εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους προς τον φορέα μας υιοθετώντας πράσινες πρακτικές στη λειτουργία και στρατηγική τους.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

Η συνηθισμένη πρακτική στο χώρο του έντυπου Τύπου είναι η ανακύκλωση των όποιων αδιάθετων (απούλητων) φύλλων/αντιτύπων, συνήθως μέσω της παράδοσής τους σε εταιρείες που εξειδικεύονται στην ανακύκλωση χαρτιού. Το προτεινόμενο έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι ένα έργο που έρχεται ως μια νέα καινοτομία, μια τομή σε αυτή τη συνήθη πρακτική. Από το Μάρτιο του 2013, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του περιοδικού δρόμου «Σχεδία», τα αδιάθετα τεύχη δεν φεύγουν από το γραφείο, αλλά αποθηκεύονται με σκοπό όχι την ανακύκλωση, αλλά την επαναχρησιμοποίηση, τον επανασχεδιασμό τους και τη μεταμόρφωσή τους σε νέα προϊόντα, χρηστικά κυρίως, υψηλής ποιότητας και αισθητικής.

Σε αυτό το πλαίσιο το «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι μια πρόταση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση που θα εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο με βάση τις τρέχουσες τάσεις, ανάγκες και νομοθεσίες, καθώς δεν πρόκειται για ένα έργο με «ημερομηνία λήξεως».

 Ταυτόχρονα, προωθεί την κοινωνική καινοτομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα. Μάλιστα, παρατηρώντας τον Προϋπολογισμό του έργου (Ενότητα ΙΧ) διαπιστώνεται ότι η πιο σημαντική δαπάνη είναι αυτή που αφορά το προσωπικό. Αυτό δείχνει και τη δέσμευση μας για έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό που είναι στον πυρήνα του έργου τόσο στην αρχή όσο και μακροπρόθεσμα. Εξάλλου, μέσα από την πώληση των προϊόντων που δημιουργούν, θα εξασφαλίζεται η καταβολή της μισθοδοσίας προς τους ωφελούμενους δημιουργούς τους (μαζί, βεβαίως, με όλα τα λειτουργικά έξοδα του έργου). Θέσεις απασχόλησης (μερικής και πλήρους) προβλέπεται να δημιουργηθούν για τους συμμετέχοντες τόσο στα ίδια τα εργαστήρια upcycling όσο και στους υπόλοιπους τομείς που θα συμπληρώνουν το έργο και συγκεκριμένα τα δύο νέα Πρότυπα Κέντρα/Hub (εργαστήρια upcycling & επισκευής συσκευών, πωλητήριο, εξυπηρέτηση πελατών, καθαριότητα κ.λπ.). Σε αυτή την περίπτωση, πέρα από την εκπαίδευσή τους, όλοι οι ωφελούμενοι, σε όλους τους τομείς ενεργοποίησης και απασχόλησης, θα συμβληθούν με τις συμβάσεις που προβλέπει η ελληνική εργατική νομοθεσία.

Τα δύο νέα Πρότυπα Κέντρα/Hub θα συνδυάζουν χώρους εκπαίδευσης, εργασίας (εργαστήρια), έκθεσης (showroom) και διάθεσης (σημείο λιανικής πώλησης) των προϊόντων upcycling, καθώς και χώρο όπου θα φιλοξενούνται τα εργαστήρια που θα απευθύνονται σε τρίτους. Στόχος μας επίσης είναι το Κέντρο/Hub στη Θεσσαλονίκη να συνυπάρξει με ένα μικρό καφέ για ένα άνετο, δημιουργικό και συμμετοχικό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι θα περνούν δημιουργικά το χρόνο τους, ανεξαρτήτως αν επιθυμούν ή όχι να συμμετάσχουν ενεργά στις κοινωνικές δραστηριότητες της πρωτοβουλίας.

Το έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» που βασίζεται στην προώθηση της επανάχρησης, αλλά και στην προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας με επίκεντρο τους αστέγους, βρίσκεται στην καρδιά όλων των σχετικών κοινοτικών και εθνικών πολιτικών και τάσεων (βλ. Ενότητα Ι για λεπτομέρειες). Ενδεικτικά αναφέρουμε εκείνα τα σημεία που έχουν, ίσως και τον μεγαλύτερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο, εξασφαλίζοντας και τη βιωσιμότητα του όλου προγράμματος:

Η επανάχρηση και η ανακύκλωση των αποβλήτων που αποτελεί τον πυρήνα του έργου, συνδέεται απολύτως με την αποφασισμένη κατεύθυνση για «πρόληψη ή μείωση των δυσμενών επιπτώσεων της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, περιορισμό των συνολικών επιπτώσεων της χρήσης των πόρων και βελτίωση της αποδοτικότητας μέσω της ακόλουθης εφαρμογής ιεράρχησης στα απόβλητα: «Πρόληψη, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, άλλοι τρόποι ανάκτησης και τελική διάθεση» (απόφαση 1386/2013/ΕΕ).

Γίνεται σαφές, ότι η μετατροπή των αδιάθετων φύλλων της Σχεδίας από απόβλητο σε πόρο δημιουργίας, τέχνης, εργασίας και κοινωνικής ένταξης, ταυτίζεται με το όραμα αυτό. Στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Κυκλική Οικονομία. Συνδέοντας, δημιουργώντας και διατηρώντας την αξία», αναφέρεται με σαφήνεια «ότι η μετάβαση σε μία κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων. Ό,τι προηγουμένως θεωρούνταν «απόβλητο», μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη».

Στην ίδια στρατηγική ιεραρχείται ιδιαίτερα ψηλά η στήριξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας επιχειρηματικότητας που αποτελεί το δεύτερο σημαντικό πυλώνα του έργου «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης». Η κοινωνική καινοτομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα που προωθεί το έργο, έρχονται σε πλήρη αντιστοιχία με οποιοδήποτε μέτρο, πολιτική ή ακόμα και νομοθέτημα που έχει ως πυρήνα το την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης.

Εξάλλου, η πρακτική της επαναχρησιμοποίησης κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και στην ελληνική αγορά, καθώς εξαπλώνεται και εδραιώνεται η συνείδηση για την προστασία του περιβάλλοντος, έστω και με μια καθυστέρηση σε σχέση με το τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο.

Τέλος, εξίσου σημαντική πλευρά είναι και η νέα υπεύθυνη καταναλωτική τάση που παρουσιάζεται στις μέρες μας. Σε συνεχή άνοδο βρίσκονται οι αγορές με περιβαλλοντική συνείδηση, αφού σε οικολογικά και φιλικά προς το περιβάλλον είδη στρέφονται οι καταναλωτές, μιας και η κοινωνική ευθύνη και η  περιβαλλοντική βιωσιμότητα γίνονται  ολοένα  και  πιο  αισθητές  παγκοσμίως,  καθώς  και  ενίσχυσης   της   τοπικής   οικονομίας. Ειδικότερα, μια αντίστοιχη τάση παρατηρείται και στην Ελλάδα: σύμφωνα με στοιχεία της PayPal (έρευνα PayPal, The growth of Conscious Commerce), το 68% των πελατών τείνει πλέον να επιλέγει οικολογικά και φιλικά προς το περιβάλλον είδη. Ακόμη σύμφωνα με την 9η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας ‘ΕΥ Future Consumer Index’, οι άνθρωποι επικεντρώνονται σε απλές βασικές ανάγκες και θα πάψουν να σπαταλούν χρόνο και χρήμα σε μη απαραίτητα πράγματα, ειδικά σε μία περίοδο με αισθητή την πίεση του αυξανόμενου πληθωρισμού. Ήδη από την έναρξη της πανδημίας, οι Έλληνες καταναλωτές ανησυχούν για την οικονομία και η τιμή των αγαθών εξακολουθεί να τους απασχολεί. Δύο στους πέντε, μάλιστα, έχουν αλλάξει τα brands που αγοράζουν, είτε για να μειώσουν τις δαπάνες τους, να στηρίξουν την εγχώρια οικονομία, τις τοπικές επιχειρήσεις ή τα καταστήματα της γειτονιάς, είτε για να στραφούν σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Σε κάθε περίπτωση, το περιβάλλον δεν μπαίνει σε δεύτερη μοίρα – περισσότεροι από τους μισούς (53%) δηλώνουν ότι στο μέλλον θα δίνουν ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στον περιβαλλοντικό ή κοινωνικό αντίκτυπο των αγορών τους. Παράλληλα, η υπεύθυνη κατανάλωση είναι ο δωδέκατος (από τους 17) στόχος ΟΗΕ για το 2030. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για το στόχο που μιλάει για την υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν τον συγκεκριμένο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο του έργου και την άμεση συμβολή του στις πολιτικές για το χώρο και το περιβάλλον τόσο στην Ελλάδα όσο και στο ευρωπαϊκό / διεθνές πλαίσιο.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

Το έργο «Σχεδία HUB: η τέχνη της πράσινης συμπερίληψης» είναι, ίσως, μοναδικό στον κόσμο, υπό την έννοια ότι ενώ μπορεί να υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες (είτε εμπορικού, είτε κοινωνικού χαρακτήρα) που επαναχρησιμοποιούν σελίδες εφημερίδων και περιοδικών, μετατρέποντάς τες σε άλλα αντικείμενα, στο βαθμό που γνωρίζουμε, δεν υπάρχει άλλο έντυπο μέσο ενημέρωσης (γιατί η «Σχεδία» είναι και μέσο ενημέρωσης) που να αξιοποιεί/επαναχρησιμοποιεί τα δικά του αδιάθετα τεύχη με αυτόν τον τρόπο.

Είναι πρωτοποριακό. Και στόχος μας είναι να μεταφέρουμε αυτόν τον τρόπο, αυτή τη γνώση και σε όλα τα έντυπα του πλανήτη, ξεκινώντας από τα περιοδικά δρόμου, με τα οποία ήδη έχουμε ξεκινήσει επαφές για τη μετάδοση της τεχνογνωσίας που έχουμε αποκτήσει.

Όπως φαίνεται και από την περιγραφή και ανάλυση της μεθοδολογίας του είναι ιδιαίτερα καινοτόμο (σε λειτουργικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο) και κυρίως στην αλληλεπίδραση αυτών των επιπέδων. Συνδυάζονται, με αυτόν τον τρόπο, δύο βασικοί στόχοι:

• Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και η κοινωνική ενεργοποίηση για την βιώσιμη ανάπτυξη και
• Η δημιουργία ευκαιριών για την ενεργοποίηση, περαιτέρω εκπαίδευση και επιμόρφωση, με την παράλληλη δημιουργία προοπτικών απασχόλησης σε συμπολίτες μας που είναι άστεγοι και/ή ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας εφαρμόζοντας ένα επιδοτούμενο μοντέλο εκπαίδευσης και απασχόλησης.

Σε αυτό το πλαίσιο η καινοτομία του έργου (και άρα οι ευκαιρίες επέκτασης του) έγκειται στα εξής:

• Δημιουργείται ένα νέο παγκόσμιο μοντέλο (global brand) για την αξιοποίηση/επαναχρησιμοποίηση αδιάθετων φύλλων εντύπων (εφημερίδων, περιοδικών κλπ.), ανοίγοντας νέες οικονομικές προοπτικές στα μέσα ενημέρωσης, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
• Εμπεριέχεται εξαρχής η δυνατότητα επέκτασης και σε άλλους τομείς επαναχρησιμοποίησης υλικών, δημιουργώντας νέες κοινωνικές και οικονομικές ευκαιρίες.
• Ενισχύεται η ανάπτυξη νέων συνεργειών (σε Ελλάδα και εξωτερικό), πέρα από τις υφιστάμενες, για την προώθηση κοινωνικών και περιβαλλοντικών λύσεων.
• Προτείνεται η ανάπτυξη νέων συνεργειών (π.χ. με καλλιτέχνες ή σχεδιαστές προϊόντων).
• Εφαρμόζεται το repeatable model. Διάθεση της τεχνογνωσίας σε άλλους φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
• Παρέχονται εξαρχής ανεξάντλητες ευκαιρίες/δυνατότητες για τη δημιουργία νέων προϊόντων, νέων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων (όπως φορέματα από επαναχρησιμοποιημένο χαρτί και ο συνδυασμός τους με άλλα ανακυκλώσιμα υλικά).

Το έργο έχει τη δυναμική της διάθεσης της τεχνογνωσίας σε άλλους φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Περιλαμβάνει δυνατότητες upscaling που ενσωματώνονται στο έργο. Το έργο είναι σχεδιασμένο, ώστε να «επαναληφθεί» από τον ίδιο ή/και άλλους φορείς και σε άλλες περιοχές (στην Ελλάδα και το εξωτερικό) και έτσι να πολλαπλασιαστούν τα οφέλη του.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

Διαχειριστική εμπειρία του φορέα υλοποίησης

Η εμπειρία και η πορεία, όλα αυτά τα χρόνια, του φορέα υλοποίησης Σχεδία. Ο φορέας υλοποίησης, καθ’ όλα τα χρόνια δράσης του, έχει υλοποιήσει δεκάδες κοινωνικά, πολιτιστικά, αθλητικά και περιβαλλοντικά προγράμματα και δράσεις, με πολύ μεγάλη επιτυχία. Τα προγράμματα και τα έργα έχουν σχεδιαστεί είτε αυτόνομα από τη Σχεδία είτε σε συνέργεια με άλλους φορείς (του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα), στην Ελλάδα και διεθνώς. Όλα τα έργα ήταν και παραμένουν βιώσιμα, εξασφαλίζοντας την εξέλιξη και την αυτοχρηματοδότησή τους, πέραν της περιόδου χρηματοδότησής τους. Μόνο την τελευταία πενταετία ο φορέας συμμετέχει σε έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 800.000€, εκ των οποίων οι 135.000€ αφορούν τη Σχεδία. Παράλληλα, ο φορέας υλοποίησης διαθέτει μια ομάδα έμπειρων στελεχών, όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενη ενότητα, που έχουν αναλάβει έργα μεγάλου μεγέθους.

Η μεθοδολογία του έργου προβλέπει την εξέλιξη του έργου και μετά το πέρας των 12 μηνών παρέμβασης.

Η μεθοδολογία του έργου στηρίζεται στη διάδραση των σχέσεων «σχεδιασμός, υλοποίηση / ανάπτυξη, αξιολόγηση, διάδοση και μεγέθυνση αποτελεσμάτων». Η συγκεκριμένη μεθοδολογία από τη μία εξασφαλίζει την αυστηρή παρακολούθηση των στόχων και την πορεία επίτευξης τους και, από την άλλη, τη μεγέθυνση των αποτελεσμάτων του έργου και την κατά το δυνατόν ευρύτερη διάδοσή τους. Τα βήματα υλοποίησης του προτεινόμενου έργου αξιολογούνται ανά δράση, ώστε να γίνεται στόχευση προς την εξέλιξη και βιωσιμότητα του έργου πέραν της ολοκλήρωσης της συγκεκριμένης χρηματοδότησης. Κατά την επικοινωνία και δημοσιότητα, σχεδιάζονται και υλοποιούνται εκείνες οι δράσεις διάχυσης που δημοσιοποιούν τις δραστηριότητες του έργου σε ευρύτερα ακροατήρια, και την ίδια στιγμή μεγιστοποιούν τα αποτελέσματα του σε βάθος χρόνου. Εξαρχής, ο στόχος του έργου είναι να συνεχιστεί, εξελιχθεί, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης, στην κοινωνική ενσωμάτωση και ευημερία δημιουργώντας τα θεμέλια για δύο Πρότυπα Κέντρα/Hub που θα αποτελέσουν ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας μας, σε δύο βασικές πόλεις, αναδεικνύοντας βιώσιμες λύσεις.

Μεγιστοποίηση του κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντικτύπου

Ο φορέας υλοποίησης, βάσει της μεθοδολογίας του έργου, θα προκαλέσει συνέργειες με άλλους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, θα εξασφαλίσει δηλαδή ένα ευρύ δίκτυο φορέων που μαζί με αυτούς και τους ανθρώπους τους, αλλά και για αυτούς θα πραγματοποιηθούν οι δράσεις του έργου. Με αυτόν τον τρόπο θα δοθούν και νέες ευκαιρίες για κινητοποίηση προς πράσινες πρακτικές με κοινωνικό αντίκτυπο στις ζωές ανθρώπων. Επομένως η πρόκληση συνεργειών και δικτυώσεων βρίσκεται στην καρδιά του έργου. Τα ευρύτερα (υπαρκτά) προγράμματα (καθώς και όλες οι δράσεις που πηγάζουν από αυτά) με τα οποία σχετίζεται το έργο είναι ενδεικτικά:

• Το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας και Αττικής (νόμος 4277/ 2017) που επιτελεί το ρόλο Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου και
• Το 8ο Κοινοτικό Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον της ΕΕ (απόφαση 1386/2013/ΕΕ).

Πρωτοπορία του έργου

Το προτεινόμενο έργο αποτελεί μια κοινωνική και περιβαλλοντική καινοτομία, καθώς προσφέρει ευκαιρίες επέκτασής του ως εξής: α) ανοίγει νέες προοπτικές σε συνανθρώπους μας να κινητοποιηθούν και να συμμετάσχουν σε δράσεις περιβαλλοντικές, διδασκαλίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας μέσα από ένα καινοτόμο επιδοτούμενο μοντέλο εκπαίδευσης-απασχόλησης, β) ενισχύει την ανάπτυξη νέων συνεργειών στην Ελλάδα για την προώθηση περιβαλλοντικών λύσεων, και γ) εφαρμόζει ένα repeatable model, καθώς παρέχει την τεχνογνωσία σε άλλους φορείς στην Ελλάδα , αλλά και στο εξωτερικό.

(Σημείωση: Γίνεται σύντομη περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης με έμφαση σε μετρήσιμα αποτελέσματα)

Η ανταποδοτική ανακύκλωση στηρίζεται στην ιδέα της παροχής κινήτρων στους καταναλωτές ώστε αυτοί να επιδιώξουν την επιστροφή των συσκευασιών καταναλωτικών αγαθών σε περιφερειακά κέντρα συλλογής όπου μετέπειτα πραγματοποιείται αυτοματοποιημένη ταξινόμηση των ανακυκλώσιμων υλικών.

Η συνήθης διαδικασία αφορά την επιστροφή της συσκευασίας σε μηχανήματα αντίστροφης πώλησης (Reverse Vending Machines - RVM) όπου ένας αυτοματοποιημένος δέκτης απορριμμάτων μπορεί να αναγνωρίσει και να διαχωρίσει “άρτιες κυλινδρικές συσκευασίες” και να προσφέρει χρηματική αποζημίωση στον καταναλωτή ανάλογη με τον αριθμό συσκευασιών που επέστρεψε (η διαδικασία αυτή αφορά κυρίως πλαστικά μπουκάλια PET και αλουμινένιες συσκευασίες ποτών, καθώς το γυαλί και το χαρτί συλλέγονται χωριστά σε διαφορετικά ρεύματα). Οι αναγνωρισμένες συσκευασίες συνδέονται με τον κατασκευαστή που εισήγαγε τα καταναλωτικά προϊόντα στην αγορά ο οποίος συνεισφέρει στην καταβολή του χρηματικού αντιτίμου στον καταναλωτή, με τον τελευταίο να κερδίζει από την ενεργή συμμετοχή του στην αλυσίδα της κυκλικής οικονομίας.

Η μεγάλη συμμετοχή των πολιτών στις δραστηριότητες ανταποδοτικής ανακύκλωσης που υλοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ανέδειξε και ορισμένους περιορισμούς της υπάρχουσας τεχνολογίας οι οποίες περιγράφονται συνοπτικά στο Κουτί 1.

Κουτί 1. Περιορισμοί λύσεων αυτοματισμού ανταποδοτικής ανακύκλωσης – Ευκαιρίες βελτίωσης

• Σχήμα και μορφολογία των ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Παρά τον ιδιαίτερα επιτυχημένο τρόπο λειτουργίας των σύγχρονων μηχανημάτων αντίστροφης πώλησης και την σημαντική συνεισφορά τους στις Εθνικές δραστηριότητες ανακύκλωσης, οι προϋποθέσεις και οι μηχανισμοί λειτουργίας της εισάγουν τεχνικούς περιορισμούς που δυσχεραίνουν την εφαρμογή της σε όλη τη γκάμα των ανακυκλώσιμων συσκευασιών, καθώς περιορίζονται στην επεξεργασία άρτιων κυλινδρικών συσκευασιών με αποτέλεσμα να αποκλείουν ελλειψοειδής ή παραλληλόγραμμες συσκευασίες οι οποίες χρησιμοποιούνται σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό προϊόντων (π.χ. HDPE, PP, χαρτί, Tetrapack).
• Ταχύτητα επεξεργασίας των απορριμμάτων. Στην περίπτωση των μεγάλων αστικών κέντρων, η ταχεία επεξεργασία των ανακυκλώσιμων συσκευασιών είναι απαραίτητη. Λόγω της μεγάλης αποδοχής του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης από τους πολίτες, δημιουργούνται περιστασιακά αρνητικές συνθήκες (π.χ. ουρές αναμονής) που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τους πολίτες από το να συμμετάσχουν στην επιστροφή των συσκευασιών τους στα μηχανήματα συλλογής.
• Προσωπικό επίβλεψης λειτουργίας μηχανημάτων αντίστροφης πώλησης. Για να εξασφαλισθεί η ορθή χρήση των μηχανημάτων αντίστροφης πώλησης από τους πολίτες και να αποφευχθούν περιπτώσεις απόρριψης ακατάλληλων αντικειμένων που μπορεί να προκαλέσουν μεγάλης κλίμακας δυσλειτουργίες στα μηχανήματα διαλογής, απαιτείται η ύπαρξη προσωπικού ασφαλείας γεγονός που δυσχεραίνει την αυτόνομη εφαρμογή του συστήματος ανταποδοτικής ανακύκλωσης και αυξάνει τα λειτουργικά κόστη

Σαν συνέπεια όσων αναφέρονται στο Κουτί 1, η δημιουργία νέων, ευέλικτων συστημάτων που ξεπερνούν τους περιορισμούς των διαθέσιμων μέχρι σήμερα λύσεων, θα οδηγήσει σε σημαντική διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης με ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο και νέες προοπτικές ανάπτυξης για τον όμιλο εταιρειών TEXAN-ENVIPCO.

Η πρόταση robRVM στοχεύει στην αξιοποίηση ώριμης ρομποτικής τεχνολογίας για την ανάπτυξη μια νέας γενιάς ρομποτικών μηχανημάτων αντίστροφης πώλησης τα οποία:

• επιτυγχάνουν πολύ υψηλές ταχύτητες επεξεργασίας συσκευασιών και μπορούν να φτάσουν τα 250 τεμάχια ανα λεπτό,
• χειρίζονται αποτελεσματικά ένα πολύ μεγάλο εύρος συσκευασιών ανεξαρτήτως μεγέθους ή σχήματος, με αποτέλεσμα να διευρύνουν τις δυνατότητες εφαρμογής του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης στη συλλογή επιπλέον ανακυκλώσιμων υλικών (π.χ.PET, HDPE, PP, PS, Tetrapack, Aluminum),
• είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικά σε δολιοφθορές ή άλλες ενέργειες κακόβουλης χρήσης καθώς έχουν την ικανότητα να δρουν επιλεκτικά μόνο για τα αντικείμενα ενδιαφέροντος, απορρίπτοντας τα μη αναγνωρισθέντα υλικά.

Στο πλαίσιο του προτεινόμενου έργου θα αναπτυχθεί ένα πλήρως λειτουργικό πρωτότυπο του ρομποτικού μηχανήματος αντίστροφής πώλησης, robRVM. Το πρωτότυπο θα επιτύχει μια σειρά μετρήσιμων στόχων οι οποίοι θα αποτελούν και τη βάση για την αξιολόγηση της παραγωγικότητας του και των νέων δυνατοτήτων που προσφέρει στο σύστημα ανταποδοτικής ανακύκλωσης.

Συνολικά, έχουν ορισθεί 3 κατηγορίες Βασικών Δεικτών Αποδοτικότητας του έργου, οι οποίοι περιγράφονται αναλυτικά στη συνέχεια:

Λειτουργικά χαρακτηριστικά:

• Αναγνώριση συσκευασιών από τουλάχιστον 4 διαφορετικούς τύπους υλικών, (ενδεικτικά: μπουκάλια PET, συσκευασίες απορρυπαντικών HDPE, συσκευασίες αλουμινίου ποτών, χάρτινες συσκευασίες).
• Αναγνώριση παραμορφωμένων συσκευασιών για τουλάχιστον 4 διαφορετικούς τύπους υλικών, (ενδεικτικά: μπουκάλια PET, συσκευασίες απορρυπαντικών HDPE, συσκευασίες αλουμινίου ποτών, χάρτινες συσκευασίες).
• Αναγνώριση τουλάχιστον 100 διαφορετικών συσκευασιών και ακριβείς σύνδεση τους με τις αντίστοιχες μονάδες παραγωγής (μητρώο παραγωγών).
• Επεξεργασία τουλάχιστον 200 συσκευασιών/λεπτό (στόχος 250 συσκευασίες/λεπτό).
• Δυνατότητα απόρριψης τουλάχιστον 10 ακατάλληλων τύπων αντικειμένων (πέτρες, ξύλα, τζάμια, τσάντες, υποδήματα, ρουχισμός, πιάτα/ποτήρια σκεύη κουζίνας, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, εργαλεία, μικρές ηλεκτρονικές συσκευές).
• Συνεχής, αδιάλειπτη λειτουργία για τουλάχιστον 8 ώρες.
• Χρόνος μεταφοράς εγκατάστασης robRVM, μικρότερος από 2μέρες.

Διάχυσης και Δημοσιότητας:

• Ηλεκτρονική παρουσία του έργου με τη δημιουργία αφιερωμένου website μέσα στους πρώτους 3 μήνες του έργου, όπου θα αναφέρεται ξεκάθαρα η πηγή χρηματοδότησης.
• Δημιουργία τουλάχιστον 10 διαφορετικών video οπού θα επιδεικνύονται τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του συστήματος.
• Εικόνες, περίληψη προόδου, και προωθητικό υλικό σε μηνιαία βάση.

Βιωσιμότητα robRVM:

• Μελέτη βιωσιμότητας του συστήματος
• Δημιουργία Business Model για την οικονομική και εμπορική αξιοποίηση του

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της πρότασης, των φάσεων / υποέργων αυτής, των εμπλεκομένων σε κάθε φάση / υποέργων και των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων ανά φάση / υποέργο αλλά και στο σύνολο)

 Προτεινόμενη λύση - Περιγραφή λειτουργίας robRVM:

Η λειτουργία του ρομποτικού μηχανήματος αντίστροφής πώλησης «robRVM» υποθέτει την εγκατάσταση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, ρομπότ και μηχανολογικού εξοπλισμού σε ένα σαφώς οριοθετημένο χώρο στο μέγεθος ενός μικρού δωματίου. Για τις ανάγκες του παρόντος έργου, θα χρησιμοποιηθεί ένα κατάλληλα προσαρμοσμένο κοντέινερ, το οποίο θα φιλοξενήσει όλες τις επιμέρους μονάδες.

Το robRVM θα είναι σε θέση να δεχτεί ανακυκλώσιμα σε μορφή χύδην, μέσα σε ένα θάλαμο υποδοχής συσκευασιών ο οποίος θα σχεδιαστεί ώστε να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο ασφάλειας για τους χρήστες. Αφού οι συσκευασίες παραδοθούν από τους χρήστες και κλείσει ο θάλαμος, θα υπάρχει ένας επαναληπτικός μηχανισμός ο οποίος διαχωρίζει τις συσκευασίες σε ομάδες με μονοψήφιο αριθμό τεμαχίων (π.χ. 3—6), οι οποίες θα απορρίπτονται πάνω σε ένα κινούμενο ιμάντα. Η ταχύτητα κίνησης του ιμάντα θα είναι αυξημένη ώστε τα υλικά να κατανέμονται πάνω του με την ελάχιστη δυνατή επικάλυψη. Πάνω από τον ιμάντα μεταφοράς θα υπάρχει κάμερα η οποία θα λαμβάνει εικόνες από τα αντικείμενα που βρίσκονται πάνω στον ιμάντα, τη δεδομένη χρονική στιγμή. Οι εικόνες αυτές θα αποστέλλονται για επεξεργασία, ώστε να αναγνωρίζονται και να κατηγοριοποιούνται οι εμφανιζόμενες συσκευασίες καθώς επίσης και για να προσδιορίζεται η θέση τους στον ιμάντα τη δεδομένη στιγμή. Στη συνέχεια, γνωρίζοντας την ταχύτητα του ιμάντα μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια πότε το κάθε αντικείμενο θα φτάσει στο πεδίο δράσης των ρομπότ.

Σε αντίθεση με τα υπάρχοντα συστήματα αντίστροφης πώλησης τα οποία περιστρέφουν τα αντικείμενα για να αναγνωρίσουν και να αποκωδικοποιήσουν τα barcodes τους (δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα τον περιορισμό για επεξεργασία κυλινδρικών συσκευασιών) το οπτικό σύστημα του robRVM αξιοποιεί τεχνολογίες βαθιάς μάθησης (deep learning), για την αναγνώριση των ανακυκλώσιμων συσκευασιών αλλά και για την κατηγοριοποίηση τους με βάση τα οπτικά τους χαρακτηριστικά. Η κατηγοριοποίηση περιλαμβάνει τόσο την ταυτοποίηση του αντικειμένου (π.χ. κουτί αναψυκτικού coca-cola) όσο και τον τύπο υλικού που αφορά (π.χ. συσκευασία αλουμινίου), ώστε να μπορεί αργότερα να τοποθετηθεί στον αντίστοιχο κάδο συλλογής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Robenso έχει αποκτήσει ήδη μεγάλη εμπειρία στην οπτική αναγνώριση και κατηγοριοποίηση αντικειμένων σε πολύ δύσκολα περιβάλλοντα όπως ενδεικτικά φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί.

Αφού αναγνωρισθούν και κατηγοριοποιηθούν οι συσκευασίες, θα υπάρχει σύνδεση τους με ένα μητρώο παραγωγών το οποίο θα αναπτυχθεί για τις ανάγκες του έργου. Η σύνδεση των συσκευασιών με τους παραγωγούς επιτρέπει την αναλογική συμμετοχή των παραγωγών στο ανταποδοτικό τέλος το οποίο θα δίνεται στους πολίτες.

Μετά την κάμερα θα τοποθετηθούν 4 ρομποτικά συστήματα τύπου Delta τα οποία θα αναλάβουν την ταχεία ανάκτηση και το διαχωρισμό των συσκευασιών. Τα ρομπότ θα χρησιμοποιούν τις θέσεις των υλικών πάνω στον ιμάντα μεταφοράς καθώς και την πληροφορία για τον τύπο υλικού τους, όπως αυτά προσδιορίστηκαν από την οπτική μονάδα, για να μεταφέρουν τις συσκευασίες στον αντίστοιχο κάδο υλικού. Η αρπαγή και μεταφορά των υλικών θα πραγματοποιηθεί κάνοντας χρήση τεχνολογίας κενού αέρος, η οποία καθοδηγούμενη από τη ρομποτική κεφαλή, μπορεί να εφαρμοστεί με μεγάλη ακρίβεια πάνω στις ανακτώμενες συσκευασίες.

Σημειώνεται και πάλι ότι η Robenso έχει πολύ μεγάλη εμπειρία στη συνδυασμένη χρήση ρομπότ Delta και αρπάγης κενού αέρος, έχοντας αναπτύξει εφαρμογές ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών σε πολύ δύσκολα και απαιτητικά περιβάλλοντα ΚΔΑΥ.

Ενδεικτικό βίντεο με τη λειτουργία του ρομπότ είναι διαθέσιμο στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://www.youtube.com/watch?v=Hog1xKdwjaA,

Σε ότι αφορά την επεξεργασία των υλικών μετά την ανάκτηση και το διαχωρισμό τους, η συνήθης πρακτική αφορά τη συμπίεση τους ώστε να μειωθεί ο όγκος τους και να διευκολυνθεί η συλλογή όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων υλικών σε κάδους με προκαθορισμένες διαστάσεις. Αυτό το στάδιο επεξεργασίας δεν θα εξεταστεί στο πλαίσιο του έργου robRVM, καθώς μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα και χωρίς ρίσκο με λύσεις που είναι ήδη διαθέσιμες στην αγορά και αποδίδουν άρτια.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική τεκμηρίωση της σκοπιμότητας υλοποίησης της πρότασης, των αναμενομένων αποτελεσμάτων από την πρόταση, των ωφελούμενων από την υλοποίηση της πρότασης αλλά και του εκτιμώμενου αριθμού αυτών)

 Σκοπιμότητα:
Η ευρεία αποδοχή του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης από τους πολίτες τόσο της Ελλάδας όσο άλλων χωρών ανέδειξε τους περιορισμούς των διαθέσιμων λύσεων (βλ. Κουτί 1) και οριοθέτησε κατευθύνσεις οι οποίες χρίζουν βελτιώσεων και είναι απαραίτητες για να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης. Τα τελευταία χρόνια, ο όμιλος ΤΕΧΑΝ-ENVIPCO έχει πρωτοπορήσει στηρίζοντας την εφαρμογή της ανταποδοτικής ανακύκλωσης σε πολλά σημεία και δήμους της χώρας. Σήμερα, μέσω της πρότασης robRVM, τους δίνεται επιπλέον η ευκαιρία να καθοδηγήσουν την εφαρμογή του μοντέλου κυκλικής οικονομίας προωθώντας τη δημιουργία νέων καινοτόμων λύσεων που αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.

 Αναμενόμενα αποτελέσματα:
Το κύριο αποτέλεσμα που θα επιτύχει η πρόταση robRVM είναι η σημαντική επέκταση της εμβέλειας του μοντέλου ανταποδοτικής ανακύκλωσης η οποία μετά την ολοκλήρωση του έργου, θα είναι πλέον σε θέση να καλύψει την πλειοψηφία των συσκευασιών καταναλωτικών αγαθών. Τα ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης που υιοθετούνται στην πρόταση και περιγράφονται ποσοτικοποιημένα στον Πίνακα 1, εγγυώνται ότι το νέο, ρομποτικό σύστημα αντίστροφης πώλησης που θα δημιουργηθεί θα μπορέσει να εφαρμοστεί σε σύντομο διάστημα σε πραγματικές συνθήκες. Την ίδια στιγμή, οι ΤΕΧΑΝ και ENVIPCO είναι οι πλέον κατάλληλοι φορείς για να αναδείξουν τα πλεονεκτήματα του robRVM στους εμπλεκόμενους φορείς, να συνεισφέρουν στο ορισμό του νομικού πλαισίου εφαρμογής του. Αναμένεται ότι σε διάστημα περίπου 3 ετών το robRVM θα είναι πλήρως διαθέσιμο για εμπορική αξιοποίηση ώς ένα αυτόνομο προιόν.

 Ωφελούμενοι:
Το σύστημα robRVM θα επεξεργάζεται και θα διαχωρίζει μια πολύ μεγάλη γκάμα συσκευασιών με σημαντικό ανταποδοτικό όφελος για όλους τους πολίτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάνοντας χρήση διαφανών υλικών για την εξωτερική οριοθέτηση του robRVM οι πολίτες θα είναι σε θέση να παρακολουθήσουν την επεξεργασία των δικών τους συσκευασιών, γεγονός που αναμένεται να αποτελέσει πόλο έλξης για τους πολίτες και να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την διάθεση τους να συμμετάσχουν στις διαδικασίες ανταποδοτικής ανακύκλωσης. Συνολικά, όλοι οι πολίτες των αστικών κέντρων θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το robRVM και να επωφεληθούν από το ενισχυμένο ανταποδοτικό όφελος που θα τους προσφέρει. Εκτιμάται ότι μόνο για τη χώρα μας η δημιουργία του robRVM θα είναι προς όφελος περισσότερων των 8 εκατομμυρίων πολιτών.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση της καινοτομίας της πρότασης, που μπορεί να αφορά στον τομέα εφαρμογής, στη μεθοδολογία υλοποίησης, στους ωφελούμενους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα)

Στις επόμενες παραγράφους παρουσιάζεται εν συντομία η καινοτομία της πρότασης robRVM σε σχέση με τη μεθοδολογία υλοποίησης της, τους ωφελούμενους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Μεθοδολογία υλοποίησης:
Η πρόταση robRVM στοχεύει στην δημιουργία του πρώτου παγκοσμίως, ρομποτικού μηχανήματος αντίστροφης πώλησης (reverse vending machine), το οποίο χρησιμοποιεί :

• τα πλέον σύγχρονα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης βασισμένα σε τεχνικές βαθιάς μάθησης (deep learning) για την αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των υλικών καθώς και την αντιστοίχιση με τους παραγωγούς,
• πολλαπλούς ρομποτικούς βραχίονες για το γρήγορο φυσικό διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων συσκευασιών και τη συλλογή τους σε διαφορετικούς κάδους ανάλογα με τον τύπο υλικού τους

Τομέας εφαρμογής:
Το νέο σύστημα robRVM, θα καλύψει το κενό που υπάρχει σήμερα σε ότι αφορά την συμμετοχή τις πληθώρας συσκευασιών καταναλωτικών αγαθών οι οποίες δεν έχουν άρτιο κυλινδρικό σχήμα, στο διεθνώς διαδεδομένο σύστημα ανταποδοτικής ανακύκλωσης το οποίο τυγχάνει μεγάλης αποδοχής και στη χώρα μας.

Ωφελούμενοι:
Κάνοντας χρήση του robRVM, οι πολίτες θα είναι σε θέση για πρώτη φορά να ακολουθήσουν το πολύ επιτυχημένο μοντέλο της ανταποδοτικής ανακύκλωσης για ένα μεγάλο αριθμό προϊόντων λιανικής τα οποία τοποθετούνται σε μη κυλινδρικές συσκευασίες, λαμβάνοντας και για αυτά σημαντικό ανταποδοτικό οικονομικό όφελος από την επιστροφή τους.

Αποτελέσματα:
Το robRVM θα ενισχύσει σημαντικά το μοντέλο ανταποδοτικής ανακύκλωσης λειτουργώντας σαν καταλύτης για την επίτευξη όλων το πλεονεκτημάτων που αυτό προσφέρει, όπως είναι η διαλογή και ανάκτηση υλικών στην πηγή, η υψηλή καθαρότητα των ανακτωμένων υλικών, η εκπαίδευση και η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην κυκλική οικονομία, η επίτευξη των εθνικών ποσοστών στόχων στην ανάκτηση υλικών όπως αυτά έχουν καθοριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, είναι σημαντικό το γεγονός ότι θα δημιουργηθεί ένα νέο, πρωτοπόρο ελληνικό σύστημα το θα μπορέσει να πρωταγωνιστήσει διεθνώς προσφέροντας λύση σέ ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παγκοσμίως οι σύγχρονες κοινωνίες.

(Σημείωση: Γίνεται αναλυτική παρουσίαση και τεκμηρίωση του/ων βασικού/ών λόγου/ων για τον/ους οποίον/ους προτείνετε να επιλεγεί για χρηματοδότηση η πρόταση του Φορέα σας από το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Εταιριών TEXAN)

Όπως αναλύθηκε εκτενώς παραπάνω, η παρούσα πρόταση στοχεύει στη δημιουργία του νέου, ιδιαίτερα καινοτόμου robRVM, ένα σύστημα αντίστροφή πώλησης το οποίο μπορεί να διαχειριστεί με μεγάλη ταχύτητα συσκευασίες οποιουδήποτε σχήματος, έχοντας επιπλέον υψηλό βαθμό ανθεκτικότητας απέναντι στο ενδεχόμενο κακόβουλης χρήσης. Ο όμιλος εταιρειών TEXAN-ENVIPCO είναι σε θέση να γνωρίζει, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο φορέα στην Ελλάδα, τη σημαντικότητα των παραπάνω χαρακτηριστικών και τη δυναμική που προσφέρουν στα μηχανήματα αντίστροφης πώλησης.

Την ίδια στιγμή, η Robenso βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση νέων ιδεών στον ευρύτερο τομέα της περιβαλλοντικής ρομποτικής και αναζητεί ενεργά νέες συνεργασίες για την ανάπτυξη εφαρμογών με μεγάλο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Μεταξύ των άλλων δράσεων της, η Robenso έχει αναπτύξει τους τελευταίου μήνες 3 διαφορετικά πρωτότυπα μηχανών αντίστροφης πώλησης χρησιμοποιώντας τεχνολογία διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιούν οι TEXAN και ENVIPCO, με αποτέλεσμα να έχει πολύ καλή γνώση των πλεονεκτημάτων αλλά και περιορισμών που διαθέτουν οι μέχρι σήμερα διαθέσιμες λύσεις. Επίσης έχει ξεκάθαρη εικόνα των πολύ σημαντικών πλεονεκτημάτων που προσφέρει η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής τεχνολογίας σαν υποσυστήματα των μηχανημάτων αντίστροφης πώλησης, καθώς και των σημαντικών δυνατοτήτων διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής της ανταποδοτικής ανακύκλωσης το οποίο μπορεί και πρέπει πλέον να απευθυνθεί σε νέες συσκευασίες και υλικά.

Η Robenso γνωρίζει ότι η τεχνολογική εξέλιξη η οποία πιστεύει ακράδαντα ότι είναι σε θέση να επιτύχει χρειάζεται την στήριξη του βασικού φορέα ανταποδοτική ανακύκλωσης στην Ελλάδα, του ομίλου TEXAN-ENVIPCO, για να μπορέσει να εφαρμοστεί στην πράξη.

Καθώς η Robenso αναζητά χρηματοδότηση ικανή να συνεισφέρει στην ανάπτυξη του ρομποτικού μηχανήματος αντίστροφης πώλησης, η επιλογή της παρούσας πρότασης για χρηματοδότηση θα αποτελέσει μια εξαιρετική ευκαιρία για τη έναρξη μιας αποδοτικής και μακρόχρονης συνεργασίας μεταξύ του ομίλου ΤΕΧΑΝ – ENVIPCO και της Robenso, η οποία θα συνεισφέρει αποφασιστικά στην πρόοδο και στην από κοινού εξέλιξη τους.

Σημειώνεται τέλος, ότι η ανάπτυξη του robRVM θα αποτελέσει σημαντική ευκαιρία για να αναδειχθούν οι δυνατότητες καινοτομίας της χώρας μας η οποία έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κυκλικής οικονομίας.
Έχουμε τη δυνατότητα, προτάσσουμε τη συνεργασία, αξίζουμε την ευκαιρία!